Stomatologia Współczesna
NR 4-5/2017
Clinical efficacy of autologous bone grafts and xenogenous bone materials in patients with the jaw bone defects
Kliniczna skuteczność autologicznych przeszczepów kości oraz ksenogennych materiałów u pacjentów z defektami kości szczękowych
From Centre of Maxillofacial Surgery and Stomatology, Kiev Regional Clinical Hospital in Kiev: dr Vasyl Rybak
From Department of Stomatology, Institute of Postgraduate Education, Bogomolets National Medical University in Kiev: dr Tetiana Pavlychuk, prof. Andrii Kopchak
Key words: autologous bone grafts, xenografts, PRP, PRGF, bone volume and density
The purpose of this study was to compare the efficacy of surgical interventions to treat jaw defects with the use of different types of bone grafts based on objective clinical and radiological criteria. The study included 90 patients with postoperative jaws defects. They underwent reconstructive operation for creating conditions for further prosthetic rehabilitation. The patients were divided into 3 randomized groups, depending on the surgical treatment used: group I – xenogeneic bone substitutes were used, group II – autologous corticocancellous bone grafts from the iliac crest and in group III autograft combined with PRGF. Patients’ status was assessed in the early (up to 1 month) and long-term postoperative period (more than 6 months). In the study series, xenogeneic materials showed the highest volumetric stability in the remote postoperative period (19,9 ±8,1% versus 45.6 ±21.84% for bone autografts). However, autologous grafts demonstrated better integration and quality of bone tissue. There were no significant differences in frequency of postoperative complications or the possibility of implant placement in the study groups. The use of PRGF in combination with autograft accelerated the regeneration of soft tissues, but it does not affect significantly the incidence of infection complications and volume loss of the bone grafts.
Słowa kluczowe: autologiczne przeszczepy kostne, przeszczepy ksenogenne, PRP, PRGF, objętość i gęstość kości
Celem obecnego badania było porównanie skuteczności zabiegów chirurgicznych w leczeniu defektów szczęk z użyciem różnych rodzajów przeszczepów kostnych w oparciu o obiektywne kryteria kliniczne i radiologiczne. W badaniu uczestniczyło 90 pacjentów z pooperacyjnymi defektami kości szczękowych. Przeszli oni rekonstrukcyjne operacje tworzące warunki do przyszłej rehabilitacji protetycznej. Pacjentów podzielono na 3 randomizowane grupy, w zależności stosowanych metod leczenia chirurgicznego: grupa I – zastosowano ksenogenne substytuty kości, grupa II – autologiczne przeszczepy korowo-gąbczaste pobrane z grzebienia kości biodrowej oraz w grupie III autoprzeszczepy kombinowane z PRGF. Stan pacjentów oceniano w okresie pooperacyjnym wczesnym (do 1 mies.) oraz w okresie odległym (powyżej 6 mies.). Jak wynika z serii badań, materiały ksenogenne wykazały najwyższą stabilność objętościową w odległym okresie pooperacyjnym (19,9 ±8,1% vs. 45,6 ±21,84% dla kostnych autoprzeszczepów). Jednakże przeszczepy autologiczne wykazały lepszą integrację i jakość tkanki kostnej. Nie stwierdzono istotnych różnic w częstości pooperacyjnych powikłań, a także możliwości wszczepienia implantów w badanych grupach. Zastosowanie PRGF w kombinacji z autoprzeszczepem przyspieszało regenerację tkanek miękkich, jednak istotnie nie wpływało na częstość infekcyjnych powikłań oraz utratę objętości przeszczepów kostnych.
Próchnica wczesnego dzieciństwa u dzieci 3-letnich z województwa dolnośląskiego w latach 2002-2017
Early childhood caries in 3-year-old children from Lower Silesia voivodship in years 2002-2017
Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: prof. dr hab. n. med. Urszula Kaczmarek – kierownik Katedry i Zakładu, dr n. med. Wojciech Grzebieluch – adiunkt, lek. dent. Agnieszka Nowakowska-Mohr – wykładowca, lek. dent. Natalia Łuc-Pleskacz – wykładowca
Słowa kluczowe: próchnica wczesnego dzieciństwa, częstość występowania, intensywność, dzieci 3-letnie, województwo dolnośląskie
Celem pracy było porównanie stanu uzębienia dzieci 3-letnich mieszkających w województwie dolnośląskim na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach 2002-2017 i określenie trendu choroby próchnicowej. W okresie minionych 15 lat stwierdzono istotną redukcję na poziomie p < 0,01 frekwencji próchnicy wczesnego dzieciństwa (z 73,2% do 27,0%) i jej ciężkiej postaci (z 48,8% do 13,0%) oraz średnich wartości puwz (z 4,3 do 0,97) i pz (z 4,2 do 0,90). Jednakże średnia liczba zębów wypełnionych wzrosła w niewielkim stopniu, co zaspokoiło zaledwie 7,22% potrzeb leczenia zachowawczego. Dane te sugerują konieczność objęcia atraumatycznym leczeniem ubytków próchnicowych w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju próchnicy zarówno w dotychczas zdrowych zębach mlecznych, jak i przyszłych zębach stałych, oraz redukcji niekorzystnego oddziaływania nieleczonej próchnicy na ogólny stan zdrowia i jakość życia dziecka.
Key words: early childhood caries, prevalence, severity, 3-year-olds, Lower Silesia
The aim of the paper was to compare dental condition of 3-year-old children living in Lower Silesia voivodship based on monitoring surveys carried out in 2002-2017 and to assess the trend of early childhood caries. Within the past 15 years, the significant reduction (p < 0.01) in prevalence of early childhood caries (from 73.2% to 27.0%) and its severe form (from 48.8% to 13.0%) as well as mean values of dmft (from 4.3 to 0.97) and dt (from 4.2 to 0.90), was found. However, the mean number of filled teeth rose slightly and only 7.22% of treatment needs was met the demands. The data suggest the necessity of taking carious decays by the atraumatic treatment to reduce the caries risk development both in sound primary teeth till now and future permanent teeth, and reduce adverse impact of untreated carious decays on the general health and the child’s quality of life.
Porównanie stanu zdrowia jamy ustnej i potrzeb leczniczych populacji 7-latków w Polsce oraz w województwie mazowieckim na podstawie badania epidemiologicznego „Monitoring Stanu Zdrowia Jamy Ustnej i Jego Uwarunkowań” w latach 2003-2016
Comparison of oral condition and treatment requirements in the population of 7 year olds, in Poland and in Mazovian Voivodeship, on the basis of the epidemiological study “Monitoring of Oral Health and its Determinants” from 2003 to 2016
Z Zakładu Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Weronika Jończyk, lek. dent. Małgorzata Dudek, lek. dent. Iwona Soika, dr n. med. Anna Turska-Szybka, prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk – kierownik Zakładu
Z Katedry Doświadczalnictwa i Informatyki Wydziału Rolnictwa i Biologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie: dr. hab. Dariusz Gozdowski
Słowa kluczowe: próchnica, PUWZ/puwz, wskaźnik leczenia, potrzeby lecznicze
W 1997 r. wprowadzono w kraju system ciągłego monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej, co umożliwiło ocenę stanu zdrowia jamy ustnej. Stan zębów oceniano według wytycznych WHO przez lekarzy poddanych kalibracji. Przedstawione wyniki dotyczące stanu zdrowia jamy ustnej oraz potrzeb profilaktyczno-leczniczych dzieci 7-letnich w całej populacji polskiej i w województwie mazowieckim w latach 2003 oraz 2016 wskazują na obniżenie zarówno frekwencji próchnicy zębów o 1,5%, jak i jej intensywności (PUWZ z 0,82 do 0,59; puwz z 5,96 do 5,61), co wydaje się niezadowalające. Z kolei w województwie mazowieckim liczba dzieci wolnych od próchnicy na przestrzeni tych 13 lat zmniejszyła się o 4,2%. Podobne spostrzeżenia dotyczą zaspokojenia potrzeb leczniczych. W 2003 r. brak potrzeb leczniczych odnotowano u 10,7% 7-latków w całej badanej populacji, w 2016 r. było to już tylko 6,9% badanych dzieci. Zaobserwowano spadek odsetka zębów stałych dotkniętych próchnicą z 8,8% w 2003 r. do 6,6% w 2016 r., co może mieć związek ze wzrostem liczby dzieci z zabezpieczonym lakiem szczelinowym co najmniej jednym zębem trzonowym stałym w całej badanej populacji 7-latków z 21,9% w 2003 r. do 29,9% w 2016 r.
Key words: dental caries, DMF/dmf, treatment index, treatment needs
In 1997 the system of continuous monitoring of the Polish population’s oral condition was introduced which enabled the assessment of its health status. The condition of the teeth was assessed according to the WHO guidelines and by previously trained personnel. The presented results referring to the oral condition as well as the treatment index and prevention requirements in the population of 7 year olds in the entire population of Poland and in the Masovian Voivodeship between the years 2003 and 2016, shows a reduction in occurrence of dental caries by 1.5% as well as their intensity. (DMFT from 0.82 to 0.59; dmft from 5.96 to 5.61), which seems unsatisfactory. At the same time the number of children free from caries in the Masovian Voivodeship dropped by 4.2% in the period of these 13 years. Similar observations apply to meet the treatment needs, in 2003 the lack of treatment needs in 10.7% of 7 year olds was noted in the surveyed population, while in 2016 it was only 6.9% of the surveyed children. The decrease of the percentage of permanent teeth affected by caries from 8.8% in 2003 to 6.6% in 2016 was observed, which may be related to the growing number of the children with at least one permanent molar tooth protected with a fissure sealant in the whole of the surveyed population 7 year olds, from 21.9% in 2003 to 29.9% in 2016.
Caries prevalence and severity, and treatment needs in 12-year-old children from Lower Silesia province in the period of 19 years (1997-2016)
Frekwencja i intensywność próchnicy oraz potrzeby leczenia u dzieci 12-letnich z województwa dolnośląskiego w okresie 19 lat (1997-2016)
Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: prof. dr hab. n. med. Urszula Kaczmarek – kierownik Katedry i Zakładu, dr n. med. Wojciech Grzebieluch – adiunkt, dr n. med. Marta Ziętek – asystent
Key words: caries prevalence, treatment needs, 12-year-old children, Lower Silesia Province
The aim of the paper was to assess the trend of dental caries parameters in 12-year-olds living in Lower Silesia province based on monitoring surveys carried out in 1997-2016. The stability of caries level in the absence of significant changes in caries prevalence (decrease about 4%) and severity (DMFT reduction about 0.25) were found. Instead a significant decrease of mean number of missing teeth due to caries (10-fold, p < 0.01) and reduction of percentage of children with at least one missing permanent tooth (from 7.7% to 1.4%, p < 0.01) were observed. However, dental treatment indices deteriorated, the TNI value increased significantly (from 100% to 219%) and CI and RI values slightly decreased, from 45% to 31% and from 47% to 33%, respectively. The data indicate the inconsiderable efficacy of used so far preventive and treatment measures and necessity of implementation of intensive actions promoting oral health and preventive measures among school children.
Słowa kluczowe: występowanie próchnicy, potrzeby lecznicze, dzieci 12-letnie, województwo dolnośląskie
Celem pracy było określenie trendu parametrów próchnicy zębów u dzieci 12-letnich mieszkających w województwie dolnośląskim na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach 1997-2016. Stwierdzono stabilność poziomu choroby próchnicowej wobec braku istotnych zmian w częstości jej występowania (spadek o 4%) i intensywności (spadek PUWZ o 0,25). Zaobserwowano natomiast istotny spadek średniej liczby zębów usuniętych z powodu próchnicy (10-krotny, p < 0,01) i obniżenie odsetka dzieci z usuniętym co najmniej jednym zębem stałym (z 7,7% do 1,4%, p < 0,01). Jednakże pogorszeniu uległy wskaźniki leczenia, wartość TNI istotnie wzrosła (z 100% do 219%) i obniżyły się nieznacznie wartości CI (z 45% do 31%) i RI (z 47% do 33%). Dane te wskazują na niewielką efektywność stosowanych dotychczas działań zapobiegawczo-leczniczych oraz konieczność wdrożenia intensywnych działań promujących zdrowie jamy ustnej i zapobiegawczych wśród dzieci szkolnych.
Wpływ aplikacji fotouczulacza stosowanego w terapii fotodynamicznej na szczelność brzeżną wypełnień z materiału złożonego SonicFill™ – doniesienie wstępne
The effect of the photosensitizer application used in photodynamic therapy on the marginal integrity of SonicFill™ composite fillings – the preliminary study
Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Aleksandra Hajdo, lek. dent. Tomasz Gajewski, lek. dent. Milena Marcinkowska-Ziemak, dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek – kierownik Zakładu
Słowa kluczowe: fotouczulacz, ubytek próchnicowy, materiał złożony, szczelność brzeżna, kondensacja ultradźwiękowa
Wstęp: Eliminacja zębiny zainfekowanej i właściwa integracja materiału złożonego z tkankami zęba ma istotny wpływ na ograniczenie występowania próchnicy wtórnej i zapewnienie trwałości wypełnienia. Cel pracy: Celem przeprowadzonych badań in vitro była ocena szczelności brzeżnej wypełnień z materiału SonicFill założonych techniką kondensacji ultradźwiękowej, po zastosowaniu terapii fotodynamicznej (PDT), z użyciem błękitu metylenowego jako fotouczulacza. Materiał i metody: W badaniu wykorzystano 60 ludzkich stałych zębów trzonowych usuniętych ze wskazań ortodontycznych. W zębach preparowano standaryzowane ubytki na powierzchni żującej (klasa I według Blacka). Zęby po randomizacji podzielono na dwie grupy. W grupie testowej (n = 30) po preparacji ubytku zastosowano zabieg terapii fotodynamicznej z użyciem fotouczulacza w postaci błękitu metylenowego. W grupie kontrolnej (n = 30) ubytki przemywano solą fizjologiczną. Następnie ubytki obu grup wypełniono materiałem SonicFill zgodnie z zaleceniami producenta. Badanie szczelności brzeżnej przeprowadzono w oparciu o stopień penetracji barwnika z wykorzystaniem obrazowania SEM. Wyniki badań: Ocena stopnia penetracji barwnika oraz analiza obrazów uzyskanych z użyciem SEM wykazała porównywalny, wysoki stopień integracji materiału SonicFill z tkankami zęba zarówno w przypadku aplikacji fotouczulacza, jak i bez jego użycia. Wnioski: Aplikacja fotouczulacza w postaci błękitu metylenowego podczas zabiegu PDT nie ma wpływu ma wyjściową szczelność brzeżną wypełnień wykonanych z materiału SonicFill metodą kondensacji ultradźwiękowej.
Key words: photosensitizer, caries cavity, composite material, marginal integrity, ultrasound condensation
Introduction: The elimination of infected dentine and proper integration of composite filling with dental tissues have the significant impact on the inhibition of secondary caries development and determining the durability of dental fillings. Aim of the study: The purpose of this in vitro study was the estimation of marginal integrity of SonicFill composite material, condensed by ultrasound technique after the application of methylene blue as a photosensitizer used in photodynamic therapy (PDT). Materials and methods: 60 extracted from orthodontic indications human permanent molars were used in the study. Artificial, calibrated cavities on occlusal surface (class I acc. Black classification) were prepared. After randomization teeth were divided into 2 groups: test group (n = 30) and control group (n = 30). In the test group, photo-disinfection procedure, and methylene blue application was applied before filling application. In the control group cavities were rinsed with 0.9% of NaCl. In both groups fillings application procedures with SonicFill material condensed by ultrasound technique were conducted according to the manufacturer’s recommendations. The marginal integrity was evaluated by dye penetration estimation and SEM images registration. Results: The estimation of dye penetration and SEM images analysis shored comparable high degree of integration of SonicFill material with dental tissues both in the case of photosensitizer application and without its use. Conclusion: The results revealed that application of methylene blue as photosensitizer used in PDT has no impact on the baseline marginal integrity of SonicFill fillings condensed by ultrasound technique.
Połykanie narzędzi stomatologicznych przez dzieci i młodzież. Opis przypadku i przegląd piśmiennictwa
Swallowing dental instruments by children and adolescents. Case report and review of literature
Z Zakładu Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Maja Lipiec, prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk – kierownik Zakładu
Z Oddziału Klinicznego Gastroenterologii, Żywienia Dzieci i Pediatrii wraz z Pododdziałem Klinicznym Dziennym Gastroenterologii, Żywienia Dzieci i Pediatrii SPDSK: lek. Magdalena Dobrowolska
Słowa kluczowe: ciało obce, spożycie, aspiracja
Zassanie lub połknięcie ciała obcego może być potencjalnym powikłaniem leczenia stomatologicznego. Postępowanie z materiałami dentystycznymi wymaga szczególnej ostrożności, zwłaszcza w przypadku pacjentów leżących na wznak lub w pozycji półleżącej. Lekarz dentysta musi być przygotowany na sytuacje, w których dojdzie do przypadkowego połknięcia przez pacjenta instrumentów lub materiałów stomatologicznych. W pracy dokonano przeglądu powikłań, omówiono procedury postępowania i sposoby zapobiegania aspiracji lub spożyciu ciał obcych przez pacjenta.
Key words: body foreign, ingestion, aspiration
Foreign body aspiration or ingestion can be a potential complication during routine dental treatment. The handling of dental objects requires particular care, especially when the patients are in supine or semi-recumbent position. Dentist must be able to manage emergency situations in which patients accidentally swallow dental instruments or materials during treatment and procedures. This article reviews the complications, management and prevention of aspiration or ingestion of foreign bodies by patient.
Zaburzenia wyrzynania zębów – etiopatogeneza, objawy, diagnostyka, leczenie. Przegląd piśmiennictwa
Disturbances of teeth eruption – pathogenesis, symptoms, diagnosis and treatment. Literature review
Z Zakładu Ortodoncji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Elżbieta Borzymowska-Sawicka, lek. dent. Lidia Kołciuk, dr n. med. Barbara Pietrzak-Bilińska, lek. dent. Ewa Anna Widmańska-Grzywaczewska, prof. dr hab. n. med. Małgorzata Zadurska
Słowa kluczowe: zaburzenia wyrzynania, pierwotne i wtórne zaburzenie wyrzynania, ekotopowe wyrzynanie, zęby zatrzymane
Wprowadzenie: Wyrzynaniem zęba określamy proces, w wyniku którego dochodzi do osiowego przemieszczenia zawiązka zęba z miejsca rozwoju w krypcie kostnej do funkcyjnej pozycji w jamie ustnej. Cel pracy: Celem pracy było scharakteryzowanie zaburzeń wyrzynania zębów z uwzględnieniem ich etiopatogenezy, diagnostyki, różnicowania oraz leczenia na podstawie przeglądu piśmiennictwa w języku polskim i angielskim z lat 1981-2018. Materiał i metody: Przeanalizowano bazę danych PubMed/ MEDLINE, używając słów kluczowych: „tooth eruption disturbances”, „primary failure of eruption”, „secondary retention”, „tooth retention”, „ectopic eruption”. Bibliografię uzupełniono o 20 artykułów i podręczników polskojęzycznych. Do przeglądu zakwalifikowano 53 prace. Wyniki: Ze względu na etiologię, obraz kliniczny i radiologiczny oraz postępowanie, zaburzenia wyrzynania zębów możemy podzielić na: pierwotne zaburzenie wyrzynania (PFE), wtórne zaburzenie wyrzynania (MFE), wyrzynanie ektopowe, zatrzymanie (zaklinowanie) zębów. Podsumowanie: Zaburzenia wyrzynania zębów stanowią istotny problem kliniczny. Ich etiopatogeneza nie została dotychczas w pełni wyjaśniona, stąd konieczne są dalsze badania tego problemu.
Key words: eruption disturbances, primary retention, secondary retention, impaction, ectopic eruption
Introduction: Tooth eruption is a multifactorial process involving its axial movement from bone crypt to the functional occlusion. Aim of the paper: The aim of this paper was to characterize tooth eruption disturbances including their pathogenesis, diagnosis and treatment basing on polish and english literature review from 1981 to 2018. Materials and method: PubMed/MEDLINE was analysed using key words: “tooth eruption disturbances”, “primary failure of eruption”, “secondary retention”, “tooth retention”, “ectopic eruption”. Finally references includes 53 papers (20 polish articles and manuals). Results: Due to differential diagnosis, clinical and radiological symptoms and treatment, tooth eruption disorders are divided into: primary and secondary failure of eruption (PFE, MFE), ectopic eruption and tooth impaction. Summary: Tooth eruption disturbances are a significant clinical problem. Their pathogenesis has not be fully explained so further research is recommended.