Stomatologia Współczesna
NR 6/2004
Budowa i zastosowanie narzędzi niklowo-tytanowych w endodoncji
Construction and application of the nickel-titanium instruments in endodontics
dr n.med. Joanna Łaszkiewicz, Zakład Stomatologii Zachowawczej UM w Łodzi
dr n.med. Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej UM w Łodzi
Słowa kluczowe: leczenie endodontyczne, narzędzia niklowo-tytanowe
Na podstawie przeglądu piśmiennictwa przedstawiono budowę oraz zastosowanie ręcznych i maszynowych narzędzi niklowo-tytanowych w leczeniu endodontycznym. Zwrócono również uwagę na sposoby zapobiegania potencjalnym błędom wynikającym z maszynowego opracowania kanałów korzeniowych.
Key words: endodontic treatment, nickel-titanium instruments
Construction and application of the hand and rotary nickel-titanium instruments in root canal treatment has been presented on the basis of the literature reports. Methods for prevention of potential procedural complications associated with rotary canal preparations were described.
Ocena zmian koloru materiałów kompozytowych zachodzących podczas ich polimeryzacji
An evaluation of the color change of composite materials during polymerization
lek. stom. Konrad Małkiewicz, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Marcin Aluchna, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska, kierownik Zakładu Stomatołogii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: materiały kompozytowe, ocena koloru, fotografia cyfrowa
Celem prowadzonego badania było określenie zgodności koloru 10 różnych materiałów kompozytowych z barwą deklarowaną przez producenta (wzorcem A3 wg klucza VITA). Badano również wpływ procesu polimeryzacji na zmianę barwy materiałów złożonych. Próbki materiałów kompozytowych umieszczono w białych matrycach o średnicy 15 mm, a grubość warstwy materiału wynosiła 2 mm. Za pomocą kamery cyfrowej ShadeAnalyzer (Ivoclar Viva-dent) wykonano fotografie badanych próbek. Materiały złożone polimeryzowano światłem lampy halogenowej (Astralis, Ivoclar Vivadent) przez 40 s, po czym ponownie wykonano fotografie cyfrowe badanych materiałów. Uzyskane obrazy poddano analizie kolorystycznej programami ShadeAnalyzer i ShadePro w celu uzyskania wartości liczbowych opisujących kolor w układzie L*a*b*. Proces polimeryzacji spowodował spadek jasności badanych materiałów złożonych (średnio o 2,836) oraz wzrost nasycenia barwy żółtej (średnio o 0,929). Stwierdzono także różnice w zabarwieniu poszczególnych materiałów kompozytowych oraz niezgodność ich barwy z deklarowanym wzorcem (A3 wg klucza kolorów VITA).
Key words: composite dental materials, color assessment,
digital photography
The aim of the study was to determine the concordance of the color of 10 different composite materials with the color declared by the producer (A3 acc. VITA scale). The effect of the polymerization process on the color change of composite materials was also investigated. Samples of the composite materials were placed in white matrices 15 mm in diameter; the thickness of the layer of material was 2 mm. Photographs of the samples were taken using a ShadeAnalyzer digital camera (lvoclarVivadent). Composite materials were polymerized using a halogen lamp (Astralis, lvoclar Vivadent) for 40 s, after which digital images of the studied materials were again taken. The images were subjected to color analysis using ShadeAnalyzer and ShadePro programs in order to obtain quantitative values describing the color in the L*a*b* color space. The process of polymerization caused a decrease of in the brightness of the composite materials studied (by a mean of 2,836) and an increase in the intensity of yellowness (by the mean of 0,929). Differences were also found in the color of specific composite materials, as well as lack of concordance of their color with the declared standard (A3 acc. VITA color scale).
Próba udrożnienia zobliterowanych kanałów korzeniowych wybranymi roztworami demineralizującymi aplikowanymi pod ciśnieniem
A trial of cleaning obliterated root canals with chosen decalcifying solutions aplicated under pressure
lek. stom. Adam Okoń, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Joanna Politowska, Koło Naukowe przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: sól sodowa kwasu wersenowego, roztwór kwasu cytrynowego, badania in vitro
Celem pracy było udrażnianie wąskich i zobliterowanych kanałów korzeniowych za pomocą silnego, ciągłego strumienia dwóch substancji demineralizujących: 40% roztworu kwasu cytrynowego i 10% roztworu soli sodowej kwasu wersenowego. Ponadto badanie miało na celu określenie optymalnego roztworu najsilniej rozmiękczającego zębinę wtórną zobliterowanych kanałów. Zbudowano aparat do płukania kanałów, składający się ze zbiornika na płyn z zaworem ciśnieniowym, cienkiej wytrzymałej rurki i miękkiej, ultracienkiej igły. Badane ciecze były napędzane sprężonym powietrzem pod ciśnieniem 7 atmosfer. Badanie wykonano in vitro na 10 zobliterowanych kanałach. Pięć zobliterowanych kanałów płukano kwasem cytrynowym, pięć następnych kanałów płukano solą sodową kwasu wersenowego. Zbudowano urządzenie doświadczalne pozwalające na wykonywanie zdjęć rentgenowskich o nie zmienionym układzie geometrycznym. Przebieg doświadczenia dokumentowano zdjęciami wykonanymi radiowizjografem. Wyniki badania uzyskiwano po 5 minutach płukania 10 zobliterowanych kanałów korzeniowych. Z pięciu udrażnianych zobliterowanych kanałów płukanych roztworem kwasu cytrynowego udrożniono jeden zobliterowany kanał o 2 mm, w dwóch przypadkach zobliterowane kanały udrożniono o 3 mm, a kolejne dwa kanały udrożniono o 4 mm.
Z pięciu udrażnianych zobliterowanych kanałów korzeniowych płukanych roztworem soli sodowej kwasu wersenowego udrożnienie zobliterowanego kanału korzeniowego o 2 mm uzyskano w trzech przypadkach, w jednym przypadku zobliterowany kanał korzeniowy udrożniono o 5 mm. Wyniki uzyskane przez autorów niniejszego badania wykazują, że działanie rozpuszczające 40% roztworu kwasu cytrynowego jest silniejsze niż działanie rozpuszczające 10% roztworu soli kwasu wersenowego.
Key words: EDTA solution, citric acid solution, in vitro investigation
The purpose of study was to clean narrow and obliterated root canals using strong continuous streams two de-calcifying solutions: 40% citric acid solution and 10% EDTA solution. Second goal of study was to evaluate effectiveness of obliterated dentin removal. A machine was build consisting of a valve, a thin, durable pipe and flexible ultra-thin needle. Chosen solutions was driven by compressed air (pressure 7 Atm). The study was evaluated in vitro on 10 obliterated root canals. Five obliterated root canals was irrigated with citric acid solution and next was irrigated with EDTA solution. A system was build to allow to standardize angles of the initial and final radiographs. The results were documented by pre-instrumentation and post-instrumentation radiographs made with radiovisiograph. Five root canals was irrigated with citric acid solution during 5 minutes. One of five obliterated root canals was increased its depth by 2 mm. In two cases of five obliterated root canals was increased its depth by 3 mm, and last two root canals was increased its depth by 4 mm. Next 5 obliterated root canals was irrigated with EDTA solution. In three cases of five canals was increased its deep by 2 mm and one of five was increases its deep by 3 mm. Last one obliterated root canal was increased its depth by 5 mm. The experiment showed that irrigations of acids can be useful in removal of obliterations.
Przebarwienia amalgamatowe błony śluzowej jamy ustnej -przegląd piśmiennictwa
Amalgam tattoos of the oral mucous membrane – a review of the literature
dr n. med. Marzena Dominiak, Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu
lek. stom. Katarzyna Łysiak, Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu
lek. stom. Dorota Mierzwa-Dudek, Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu
dr n. med. Agnieszka Hałoń, Katedra i Zakład Anatomii Patologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu
Słowa kluczowe: tatuaż amalgamatowy, przebarwienie amalgamatowe, zmiany barwnikowe
Przebarwienia amalgamatowe nazywane inaczej tatuażami amalgamatowymi są obecnie stosunkowo rzadko spotykanymi zmianami na błonie śluzowej jamy ustnej. Zmiany te są wywołane przypadkową implantacją wypełnień amalgamatowych, których składnikami są przede wszystkim rtęć i srebro, w głąb tkanek miękkich lub kości. Wprowadzenie fragmentów amalgamatu stanowi najczęściej powikłanie leczenia zachowawczego lub chirurgicznego. Zmiany są zazwyczaj zlokalizowane na błonie śluzowej wyrostka zębodołowego, dziąsłach i błonie śluzowej policzków. Tatuaże amalgamatowe cechują się niebiesko-czarnym, niebieskoszarym lub brązowym zabarwieniem, z reguły mają nieregularny kształt oraz przyjmują różne rozmiary. Przebarwienia amalgamatowe mogą, lecz nie muszą być widoczne na zdjęciu rentgenowskim, co zależy od rozmiarów cząsteczek zaimplantowanych do tkanek. Zazwyczaj zmiany te nie dają dolegliwości subiektywnych i przebiegają asymptomatycznie, jednakże mogą być przyczyną miejscowych bąd? ogólnych dolegliwości. Istotne znaczenie ma różnicowanie zmiany z innymi podobnie wyglądającymi zmianami barwnikowymi, w szczególności o charakterze złośliwym, jak np. czerniak złośliwy. Cechą charakterystyczną tatuaży amalgamatowych jest mnogość postaci klinicznych i histopatologicznych. Celem pracy jest dostarczenie istotnych informacji poszerzających wiedzę z zakresu wymienionej jednostki chorobowej.
Key words: amalgam tattoo, amalgam pigmentation, pigmented lesions
Amalgam pigmentations, called amalgam tattoos are nowdays relatively rare oral lesions. They are caused by the accidental implantation of amalgam filling material (composed largely of silver and mercury) into the soft tissues or bones. Amalgam may be introduced in several ways during surgical and restorative procedures. The most common location is alveolar mucosa, gingiva and buccal mucosa. The amalgam tattoo appears as a blue-black to blue-gray or brown discoloration, that is usually irregular in shape and variable in size. Depending on the size of the particles embedded in the tissues, radiopaque particles may or may not be seen on radio-graph. Amalgam tattoos are generally asymptomatic and do not require treatment, but sometimes can cause local and systemic disease. Amalgam tattoo must be differentiated from the another pigmented lesions of a more serious nature like melanoma malignant. This lesion has a lot of clinical features and histomorphologic variations. The purpose of this study is to present a lot information about amalgam tattoos to add to our knowledge of this pathologic entity.
Mikroskopowa ocena szczelin w warunkach zmiennej próżni – doniesienia wstępne
Microscopic evaluation of gaps under the conditions of changeable vacuum -a preliminary report
dr inż. Leszek Klimek, adiunkt w Instytucie Inżynierii Materiałowej Politechniki Łódzkiej
dr n. med. Katarzyna Banaszek, adiunkt w Zakładzie Endodoncji Katedry Stomatologii Zachowawczej, Endodoncji i Periodontologii UM w Łodzi
Słowa kluczowe: wypełnienia kanałowe, szczelność, elektronowy mikroskop skaningowy, wysoka próżnia
niska próżnia
Badanie w skaningowym mikroskopie elektronowym pozwala ocenić zachowanie się stosowanych materiałów w połączeniu z tkankami zęba, metodę wypełniania oraz jakość wykonanego wypełnienia. Szczelne wypełnienie gwarantuje brak mikroprzecieku pomiędzy tkankami zęba a wypełnieniem i w konsekwencji chroni przed powikłaniami. Celem niniejszego badania było ustalenie, czy występują różnice w pomiarach szerokości szczelin między tkankami zęba a materiałem wykonane w skaningowym mikroskopie elektronowym z wysoką próżnią i w skaningowym mikroskopie elektronowym z niską próżnią. Na podstawie przeprowadzonych wstępnych badań można stwierdzić, iż ocena w SEM zarówno z wysoką, jak i niską próżnią nie wpływa na uzyskane wyniki.
Key words: root fillings, seal, scanning electron microscope, high vacuum, Iow vacuum
The study by scanning electron microscopy (SEM) enables us to assess the performance of dental materials bonded to tooth tissues, the method of dental restoration and the quality of fillings. Tight sealing guarantees lack of microleakage between tooth tissues and the filling and in consequence protects against complications. The aim of the present study was to determine whether there were any differences in the measurements of gap widths between dental tissues and materials using the scanning electron microscope with traditional high vacuum and also low vacuum mode. The observations revealed that the evaluation of parameters examined in SEM both with high and low vacuum did not affect the results of the study.
Implantacja jednofazowa w odcinkach przednich szczęki i żuchwy po wcześniejszej augmentacji wyrostka zębodołowego
lek. stom. Janusz Skrzypczyński, specjalista chirurgii stomatologicznej, Warszawa
Implant jednofazowy jest to konstrukcja jednoczęściowa, której fragment nośny korony zębowej posiada rowki retencyjne, a część wewnątrzkostna ma charakter śruby z gwintem aktywnym, dającym możliwość kondensacji kości w trakcie jego wprowadzania. Ma to korzystny wpływ na stabilizację pierwotną wszczepu.
Pourazowa rekonstrukcja uzębienia w odcinku przednim z zastosowaniem nowoczesnych technik wykorzystywanych w stomatologii
dr n. med. Hubert Kubica, praktyka prywatna Bielsko-Biała
lek. stom. Magdalena Rodzoń, praktyka prywatna Bielsko-Biala
Pacjent TA, lat 20, zgłosił się do mojej kliniki na konsultację implantologiczno-protetyczną w celu rekonstrukcji zębów w odcinku przednim. Z przeprowadzonego wywiadu wynikało, że doznał urazu żuchwy i szczęki, który spowodował jednostronne złamanie wyrostka kłykciowego żuchwy po stronie lewej i trzony żuchwy po stronie prawej w okolicy zębów 43-45, wybicia zęba 13 oraz uszkodzenia zębów 14, 12, 11, 22 w obrębie koron.