Terapia ortodontyczna u dzieci we wczesnej fazie uzębienia stałego

Orthodontic therapy in children at an early stage of permanent dentition

Z Poradni Ortodontycznej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie: dr n. med. Dorota Cudziło

Z Poradni Stomatologicznej Orto-Aidi w Poznaniu: dr n. med. Małgorzata Pobol-Aidi

Z Katedry i Kliniki Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu: prof. dr hab. n. med. Teresa Matthews-Brzozowska

Słowa kluczowe: leczenie ortodontyczne, leczenie wczesne, zgryz krzyżowy przedni

Obecność zaburzeń zębowo-zgryzowych w przednim odcinku szczęki i żuchwy jest przyczyną nieprawidłowej relacji pomiędzy szczęką a żuchwą, co prowadzi nie tylko do recesji dziąsłowych, ale też zaburzenia estetyki twarzy, funkcji żucia i wymowy.

Do badań wybrano 50 dzieci w wieku od 7 do 12 lat z I klasą Angle’a leczonych z powodu zaburzeń w przednim odcinku szczęki i żuchwy różnymi metodami ortodontycznymi – aparatami zdejmowanymi lub stałymi. Analizie poddano telerentgeno-gramy boczne głowy wykonane przed podjęciem leczenia (T1) oraz po zakończeniu fazy eliminacji odwrotnego zwarcia na zębach siecznych (T2). Oceniono wartości kątów szkieletowych: SNA, SNB, ANB, kątów zębowych: 1/NS, 1/ML, 1/1, oraz kąta tkanek miękkich NW (nosowo-wargowego).

U wszystkich pacjentów uzyskano poprawę zwarcia, zmianę wartości kątowych odzwierciedlających poprawne relacje zębów siecznych górnych i dolnych oraz wartości kąta nosowo-wargowego. Zmiany wartości w zakresie ocenianych parametrów były zmianami istotnymi statystycznie.

Wczesne leczenie ortodontyczne sprzyja uzyskaniu prawidłowych relacji zębowych pomiędzy szczęką a żuchwą, co sprzyja prawidłowemu dalszemu rozwojowi i ukształtowaniu się harmonijnego profilu twarzy.

Key words: orthodontic treatment, early treatment, anterior crossbite

The presence of dento-occlusal disorders in the anterior part of the maxilla and mandible is the cause of improper relationship between the maxilla and the mandible which leads not only to gingival recession, but also to disrupt the aesthetics of the face, disorder of the masticatory function and speech.

In the study 50 children aged 7 to 12 years with Angle class I were selected and treated for disorders in the anterior part of the maxilla and mandible with different orthodontic techniques: removable or fixed appliances. Lateral cephalograms were analyzed before the treatment (T1) and after the elimination of the anterior crossbite (T2). Skeletal angles SNA, SNB, ANB; dental angles: 1/NS, 1/ML, 1/1 and the soft tissues Nasio-Labial angle (NW) were analyzed.

In all patients improvement of the occlusion, and the correction of the skeletal and dental angles as well as the naso-labial angle were achieved. Changes of evaluated parameters were statistically significant.

Early orthodontic treatment promotes a correct relationship between the maxilla and mandible, which in turn promotes proper further development and formation of a harmonious facial profile.

Wiedza na temat halitozy a zachowania prozdrowotne studentów higieny stomatologicznej szkół policealnych i uniwersytetów medycznych

Knowledge about halitosis versus oral care behaviour of dental hygiene students from secondary schools and medical universities

Z praktyki prywatnej: lek. dent. Beata Golan

Z Katedry Stomatologii Zachowawczej – Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Ewa Iwanicka-Grzegorek

Słowa kluczowe: zachowania prozdrowotne, halitoza, higienistki stomatologiczne

Rola higienistki stomatologicznej jako czynnego członka zespołu stomatologicznego staje się coraz ważniejsza. Lekarzy dentyści z nowoczesnych gabinetów stomatologicznych zatrudniają higienistki stomatologiczne, które zgodnie ze swoim przygotowaniem zawo-dowym wykonują zabiegi profilaktyczno-lecznicze na zlecenie i pod nadzorem lekarza. Niniejsza praca stanowi analizę wiedzy i zachowań prozdrowotnych higienistek stomatologicznych w zakresie halitozy (fetor ex ore). W analizie uwzględniono podział higienistek stomatologicznych uczących się na dwuletnim kierunku w szkołach policealnych oraz na trzyletnich studiach licencjackich na uniwersytetach medycznych. W pracy wykazano bardzo niską wiedzę higienistek stomatologicznych o halitozie oraz tendencję do posiadania większej wiedzy i poprawnych zachowań prozdrowotnych przez higienistki stomatologiczne kończące kształcenie w uniwersytetach medycznych.

Key words: pro-health behavior, halitosis, dental hygienists

The dental hygiene role as an active member of dental office staff becomes more popular. More and more dentist from modern dental offices hire dental hygienists who according to their education perform prevention and treating procedures based on the dentist’s order and supervision. This research is an analysis of knowledge and pro- health behavior of dental hygienists on halitosis (fetor ex ore) topic. For the analysis subjects were classified as a dental hygienists finishing studies at 2 year secondary school and 3 year bachelor studies at medical universities. Results of the research showed very low dental hygienist knowledge on halitosis and higher tendency of better knowledge and pro-health behavior among dental hygienist finishing their studies at medical universities.

Ocena wiedzy matek na temat higieny jamy ustnej ich dzieci

Evaluation of mother’s knowledge about oral hygiene of their children

Z praktyki prywatnej: lek. dent. Justyna Pietrak, lek. dent. Karolina Wilczyńska, lek. dent. Monika Maślanko, lek. dent. Kamila Fux-Zalewska, mgr Marlena Krawczyk

Słowa kluczowe: matki, dzieci, higiena jamy ustnej

Wiadomo, że rodzice jako pierwsi edukatorzy odgrywają istotną rolę w początkowym okresie życia dziecka. To oni powinni uświadamiać swoje dzieci oraz kształtować w nich zdrowe nawyki higieniczne jamy ustnej. Badanie ankietowe zostało przeprowadzone wśród 139 kobiet. Średnia wieku badanej grupy wynosiła 29 lat. Respondentki deklarowały wyższe wykształcenie (77,7%), średnie wykształcenie posiadało 20%, a pozostałe 2,1% podstawowe.

Wyniki poddano analizie statystycznej. W rodzinach z dwojgiem dzieci (23,8%) częściej niż w przypadku jedynaków (8,3%) stwierdzono chorobę próchnicową. Szczotkowanie zębów stanowi element codziennej higieny jamy ustnej. Jak podały matki, wśród rodzin jedynaków 58,3% dzieci myło zęby dwukrotnie w ciągu dnia, natomiast 33,3% raz dziennie, a 8,3% w ogóle nie myło zębów. W rodzinie z dwojgiem dzieci 57,1% czyściło zęby dwa razy dziennie, a 38,1% raz dziennie. Rodziny z trojgiem dzieci w 100% przywiązywały wagę do szczotkowania zębów co najmniej raz dziennie.

W grupie respondentek, które praktykowały nawyk oblizywania przedmiotów i podawania ich do ust dziecku, zaobserwowano tendencję nieznacznie malejącą. Nawyk ten występował u 66,7% matek mających jedno dziecko, u 38,1% z dwojgiem dzieci i 44,4% z trojgiem dzieci.

Na bazie badania możemy wnioskować, że wzrost liczby dzieci w rodzinie może wzmagać wiedzę i dbałość matek o stan higieny jamy ustnej ich dzieci, jednak może nie mieć istotnego wpływu na nawyk oblizywania przedmiotów i podawania ich do ust dziecku.

Key words: mothers, children’s, oral hygiene

It is well known, that parents as the first educators play an essential role in the initial period of children’s life. So, they should enlighten their children and form in them healthy oral hygiene habits. The questionnaire study surveyed 139 women with average age of 29 years. 77.7% of respondents declared higher, 20% secondary and 2.1% elementary education. The results were analyzed statistically. It was proved, that in families with two children caries was diagnosed more often (23.8%) than in one-child families (8.3%). Teeth brushing plays an extremely vital role in oral daily hygiene routine. In one-child families, 58.3% of children brushed their teeth 2 times a day, 33.3% once a day and 8.3% do not brush at all. In two-child families, 57.1% of children brushed their teeth twice a day and 38.1% did it daily. The families with three children in 100% were particular about teeth brushing at last once a day. In a group of respondents who have a habit to lick an objects and then give it to mouth of a child, the slightly decreased tendency were observed. This habit was in 66.7% mothers of one child, in 38.1% with two and 44.4% with three children.

On the base of that investigation we can conclude, that increase of number of children in the family may intensify knowledge and care of mothers about state of hygiene of their children, but cannot significantly influence on the habit of licking objects and putting them into child mouth.

Leczenie protetyczne dzieci w okresie uzębienia mlecznego – opis przypadku

Prosthetic treatment of children during the period of primary dentition – a case report

Ze Specjalistycznego Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Moto-Med” w Kielcach: lek. dent. Anna Lachowska-Szymczyk – w trakcie specjalizacji z protetyki stomatologicznej

Słowa kluczowe: leczenie protetyczne dzieci, przedwczesna utrata zębów mlecznych, protezy dziecięce

Celem uzupełnienia braków zębów mlecznych u dzieci jest przywrócenie czynności żucia, umożliwienie prawidłowego rozwoju kości szczęk, zapobieganie wadom zgryzu, wadom wymowy oraz poprawa estetyki.

W pracy przedstawiono przyczyny oraz konsekwencje przedwczesnej utraty zębów mlecznych, a także zasady wykonywania protez ruchomych u dzieci w wieku przedszkolnym. Opisano przypadek 4-letniej pacjentki leczonej za pomocą protezy dzie-cięcej z powodu utraty siekaczy przyśrodkowych w szczęce w wyniku urazu.

Key words: prosthetic treatment of children, premature loss of deciduous teeth, dentures for children

The aim of prosthetic treatment of children is the chew function, restaration, facilitating the proper development of jaw bones, malocclusion and speech defect prevention and improvement of the aesthetic appearance.

This paper presents the causes and conseqences of premature loss of deciduous teeth and principles of removable dentures making for preschool children. A case of 4-year-old girl treated with a partial denture following loss of deciduous upper central incisors due to trauma, were presented.

Przyczynek do etiologii zaburzeń w stawach skroniowo-żuchwowych – opis przypadku

Contribution to the etiology of disorders of temporomandibular joint – a case report

Z Zakładu Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: dr n. med. Ewa Wasiak – asystent, prof. dr hab. n. med. Grażyna Śmiech-Słomkowska

Z Zakładu Stomatologii Ogólnej – Pracowni Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: dr n. med. Monika Domarecka – asystent

Słowa kluczowe: rozszczep wargi i podniebienia, zaburzenia w stawie skroniowo-żuchwowym, rejestracja żuchwy

U pacjentów z rozszczepem wargi i podniebienia obserwuje się zaburzenia zwarcia, parafunkcje i stres. Są to czynniki powodujące zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych. Do najczęstszych objawów zaburzeń w stawach skroniowo-żuchwowych zalicza się trzaski. Celem badania było ustalenie przyczyny trzasków u pacjentki z lewostronnym rozszczepem wargi, wyrostka zębodołowego i podniebienia. Wykonano wewnątrz-i zewnątrzustną rejestrację zwarcia metodą Gerbera. Na jej podstawie stwierdzono, że mięsień skroniowy po stronie rozszczepu i mięsień skrzydłowy boczny strony przeciwnej są osłabione lub wyrostek kłykciowy przemieszczony jest do tyłu w dole stawowym po stronie przeciwnej do rozszczepu. Obecne trzaski wskazywać mogą również na doprzednie przemieszczenie krążka stawowego.

Key words: cleft lip and palate, disorders in temporomandibular joint, registration of mandible

In patients with cleft lip and palate occlusal disturbances, parafunctions and stress were observed. These are factors causing temporomandibular joint disorders. The clicking are included among the most often disorders of TMJ. The aim of the study was to reveal the cause of clicking in patient with left cleft lip, alveolar process and palate by making intra- and extraoral registration, using Gerber’s method. From the basis of registration it was found that temporal muscle from cleft side and lateral pterygoid muscle on the opposite side were impaired. Such situation can also occur due to possible posterior displacement of the condyle in the fossa opposite to cleft side. Current TMJ clickings can also indicate the anterior disk displacement.

Zastosowanie komputerowej analizy cyfrowych zdjęć fotograficznych w badaniach naukowych

Application of digital image analysis in scientific research

Z praktyki prywatnej: lek. dent. Beata Golan

Z Katedry Stomatologii Zachowawczej – Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Ewa Iwanicka-Grzegorek

Słowa kluczowe: cyfrowe obrazowanie, próchnica, stan zapalny dziąseł, biofilm, płytka nazębna, ocena koloru zębów

Praca jest przeglądem dostępnego piśmiennictwa opisującego zastosowanie i właściwości specjalistycznej aparatury służącej do komputerowej analizy fotograficznych zdjęć cyfrowych. Aparatura jest wykorzystywana przede wszystkim w analizie porównawczej dużej ilości próbek lub badanych pacjentów w badaniach in vitro i in vivo. W pracy opisano wady i zalety tej metody oraz jej podstawowe zastosowanie w obrazowaniu płytki nazębnej, stanu zapalnego i obrzęku dziąseł oraz ocenie koloru zębów.

Key words: digital image analysis, caries, gingivitis, biofilm, dental plaque, teeth color assessment

The paper reviews literature about usage and properties of special outfit for digital image analysis. Device is used mainly to conduct comparison analysis at in vitro and in vivo research, where a lot of probes or patients take part. Advantages and disadvantages of digital image analysis and its main usage in imaging dental plaque, gingivitis, gingival edema and teeth color assessment, were described.

Systemy maszynowe w endodoncji – przegląd najnowszego piśmiennictwa

Machine systems in endodontics – a latest literature review

Z NZOZ Przychodni Stomatologicznej Dentine Stomatologia w Białymstoku: lek. dent. Paulina Kardasz – w trakcie specjalizacji ze stomatologii zachowawczej z endodoncją, dr hab. n. med. Magdalena Wilczyńska-Borawska – specjalista stomatologii zachowawczej z endodoncją

Słowa kluczowe: narzędzia rotacyjne, narzędzia recyprokalne, samodopasowujące się pilniki

Celem pracy były opis metod pracy i zebranie badań porównawczych dotyczących najpopu-larniejszych obecnie systemów maszynowych w endodoncji. Narzędzia rotacyjne zostały podzielone ze względu na metody opracowywania kanałów, zawarto również informacje dotyczące systemów jednopilnikowych, w tym recyprokalnych oraz samodopasowujących się pilników.

Key words: rotary instruments, reciprocating instruments, self adjusting files

The purpose of this article was to describe the methods of work and to gather comparative study of today’s most popular machine systems in endodontics. Rotary instruments are divided considering to the methods of canal preparation, also informations about single file systems, reciprocating and self adjusting files, were included.

Martwica kości szczęk związana z przyjmowaniem bisfosfonianów – przegląd piśmiennictwa

Bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaws – a literature review

Z Kliniki Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Andrzej Kołciuk, lek. dent. Bartłomiej Siciarz, dr hab. n. med. Danuta Samolczyk-Wanyura – kierownik Kliniki

Słowa kluczowe: BRONJ, martwica kości szczęk, leczenie

Celem pracy było przedstawienie przeglądu piśmiennictwa dotyczącego profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia martwicy kości szczęk związanej z przyjmowaniem bisfosfonianów (bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaws – BRONJ).

BRONJ jest efektem ubocznym leczenia powszechnych wśród pacjentów schorzeń, takich jak osteoporoza i nowotwory z przerzutami do kości. Inicjatorem procesu chorobowego są najczęściej zabiegi chirurgiczne w obrębie jamy ustnej oraz ropnie i zapalenia przyzębia, które zmieniają metabolizm i wywołują proces przebudowy kości, zwiększając podatność tkanek na działanie bisfosfonianów.

Charakterystyczny obraz kliniczny w postaci niegojącego się odsłonięcia kości, przyjmowanie bisfosfonianów przez chorego (na podstawie wywiadu) oraz określone cechy obrazu radiologicznego umożliwiają rozpoznanie i odróżnienie BRONJ od innych jednostek chorobowych.

Profilaktyka wystąpienia BRONJ obejmuje sanację jamy ustnej pacjenta przed rozpoczę-ciem leczenia i okresowe wizyty kontrolne u lekarza dentysty w czasie trwania terapii.

Opisano kilka strategii leczenia BRONJ, do tej pory nie ustalono jednak jednolitych wytycznych. Postępowanie uzależnione jest od rozległości zmian i obecności bądź braku dolegliwości bólowych.

Key words: BRONJ, necrosis of the jaw, treatment

The purpose of this paper was to review prophylaxis, diagnostics and treatment of bisphosphonate-relates osteonecrosis of the jaws – BRONJ.

BRONJ is a side effect among patients treated for common conditions like osteoporosis and malignancies with bone metastases. Surgical procedures in oral cavity, abscesses and periodontitis are the most usual initiator of the disease because they increase bone susceptibility to bisphosphonate impact by altering its metabolism.

Non-healing exposure of necrotic jawbone, bisphosphonate use in a patient history and certain radiographic clues enable the diagnosis and differentiation of BRONJ from other diseases.

The prophylaxis includes oral cavity sanitation before the treatment and regular check-ups in dental office during bisphosphonate therapy.

Many treatment recommendations for BRONJ were described in the literature but no uniformed guidelines have been yet introduced. The medical management is determined by the extent of the lesions and the presence or absence of pain.

Wpływ sił ortodontycznych na miazgę zęba – przegląd piśmiennictwa

The impact of orthodontic forces on dental pulp – a literature review

Ze Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie: lek. dent. Hubert Gołąbek – stażysta, lek. dent. Joanna Rosiak – stażysta

Z Zakładu Ortodoncji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Barbara Pietrzak-Bilińska

Słowa kluczowe: ortodoncja, endodoncja, miazga

Ortodoncja, w której szczególnie istotne jest planowanie oraz przewidywanie efektów podejmowanego leczenia, pozostaje ściśle powiązana z innymi specjalnościami stomatologicznymi. Celem pracy była próba przedstawienia na podstawie piśmiennictwa, jaki wpływ na miazgę zęba mogą mieć siły wywierane przez stałe aparaty ortodontyczne.

Zdarza się, że podczas leczenia ortodontycznego zastosowane zostaną duże siły, które w powiązaniu z urazem fizycznym mogą doprowadzić do powikłań. Temat został zaprezentowany w aspektach histologicznym i klinicznym. Zwiększony nacisk na zębodół i rozciąganie włókien ozębnej, powodując reakcję zapalną, przyczynia się do sekrecji mediatorów zapalnych, których działanie skutkuje m.in. przebudową kości wyrostka zębodołowego, ale również odpowiedzią miazgi zębowej. Subiektywne odczucia pacjenta na przykładane siły mogą znajdować odzwierciedlenie w testach diagnostycznych żywotności miazgi za pomocą chlorku etylu lub przewodnictwa elektrycznego. W trakcie leczenia ortodontycznego mogą wystąpić objawy charakterystyczne dla ostrych zapaleń miazgi, natomiast przypadki zapaleń przewlekłych lub martwicy miazgi są rzadkie. Aby zrozumieć obraz kliniczny zmian i wprowadzić odpowiednią procedurę leczniczą, ważne jest poznanie efektów komórkowych towarzyszących tym powikłaniom.

Key words: orthodontics, endodontics, dental pulp

Orthodontics in which it is particularly important to plan and predict the effects of undertaken treatment, remains closely associated with other dental specializations. The aim of the paper was trial to present on the base of literature what influence on dental pulp may have forces exerted by fixed orthodontic.

It so happens, that during orthodontic treatment to much forces be applicated, which in connection with physical trauma may lead to complications. The theme was presented in histological and clinical aspects. Increased stress on the alveolus and tension on the periodontal fibers, causing an inflammatory response, contributes to the secretion of inflammatory mediators that acts not only in alveolar bone remodeling, but also in the response of the dental pulp. Subjective feelings of the patient to applied forces can be reflected in the diagnostic assays using pulp vitality test with ethyl chloride or electrical conductivity. During orthodontic treatment the characteristic symptoms of acute inflammation of the pulp may occur while cases of chronic inflammation or necrosis of the pulp are rare. In order to understand the clinical picture of the lesions and introduce appropriate treatment procedures, it is essential to learn of cellular reactions concomitant with these complications.

Naczyniaki krwionośne w obrębie jamy ustnej – przegląd piśmiennictwa

Oral cavity hemangioma – a literature review

Z Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: dr n. med. Dorota Mierzwa, lek. dent. Jakub Hadzik

Ze Studenckiego Koła Naukowego przy Katedrze Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: Elżbieta Brodawska – student

Słowa kluczowe: naczyniak, malformacje naczyniowe

Znamiona naczyniowe są grupą najczęściej występujących zmian rozrostowych u człowieka. Pojawiają się nierzadko w obrębie głowy i szyi, w tym również w jamie ustnej. Wywodzą się z naczyń krwionośnych, są zmianami łagodnymi pojawiającymi się w okresie niemowlęcym lub wczesnodziecięcym. Znamiona naczyniowe nie mają charakterystycznego wyglądu, wielkości, umiejscowienia ani stopnia zaawansowania. Z tego powodu ważna jest diagnostyka różnicowa, szczególnie z żylakami języka lub wargi.

Współcześnie stosowane metody leczenia obejmują steroidoterapię, krioterapię, laseroterapię i wycięcie chirurgiczne.

Key words: hemangioma, vascular malformations

Hemangiomas are the most common hyperplastic lesions in human body. Not seldom, they are situated in head and neck region, including oral cavity. Those benign lesions derive from blood vessels and appear in infancy or early childhood. Hemangiomas don’t have specific appearance, size, location or stadium, for this reason differential diagnosis is essential, especially with varicose veins of tongue or lip. Contemporary methods of treatment includes steroidotherapy, cryotherapy, laserotherapy and surgical excision.

Diagnostyka obrazowa w stomatologii – przepisy prawne

Diagnostic imaging in dentistry – legislation

Z Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki Instytutu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Gdańskiego: mgr Karolina Sudyk

Z Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Stomatologicznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Marta Emerich

Z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie – Zakładu Radioterapii: mgr Mariusz Masiuk

Słowa kluczowe: radiografia stomatologiczna, promienie rentgenowskie, ochrona przed promieniowaniem jonizującym, kontrola jakości, przepisy prawa

Obecnie coraz więcej właścicieli gabinetów dentystycznych nie wyobraża sobie funkcjonowania bez nowoczesnej diagnostyki obrazowej: aparatów wewnątrzustnych, pantomograficznych czy 3D. Oprócz niezaprzeczalnej korzyści, jaką niesie ze sobą diagnostyka obrazowa, należy być świadomym, że nakłada ona na użytkownika szereg wymagań i obowiązków.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia obowiązek sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem przepisów spoczywa na inspektorze ochrony radiologicznej. Natomiast wymagania niezbędne do używania promieniowania jonizującego w stomatologii, uruchamiania pracowni rentgenowskiej oraz obowiązki posiadacza i użytkownika aparatu rentgenowskiego określają przytoczone niżej przepisy. Wyszukiwanie i lektura odpowiednich dla prowadzonej działalności przepisów prawnych może sprawiać problemy i zabrać wiele cennego czasu – jednak jest to konieczne w przypadku prowadzenia gabine-tu z dobrodziejstwem, jakim jest diagnostyka obrazowa.

Key words: dental radiography, X-rays, radiation protection, quality control, legislation

Nowadays, more and more dental offices cannot imagine living without modern diagnostic imaging: intraoral cameras, pantomographic or 3D cameras. In addition to the undeniable benefits of having a diagnostic imaging, one should be aware, that it imposes a number of requirements and duties on the user. According to the Regulations of the Minister of Health the responsibility to supervise observance of rules lies with radiological protection inspector. But requirements necessary for the use of ionizing radiation in dentistry, launching the X-ray lab and imposing obligations on the owner of X-ray machine, define cited below rules. Searching and reading relevant legislation can make many problems and consume a lot of valuable time, however, it is necessary when one want to run a dental office with the benefit of inventory such as the diagnostic imaging.