Stomatologia Współczesna
NR 4/2006
Kliniczna ocena morfologii systemu kanałowego korzeni policzkowych bliższych stałych zębów trzonowych szczęki
Clinical evaluation of the root canal system morphology in the mesiobuccal root of maxillary molar teeth
lek. dent. Bartosz Cerkaski – asystent z Kliniki Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Słowa kluczowe: zęby trzonowe szczęki, kanał policzkowy bliższy, morfologia zębów, mikroskop stomatologiczny, żłobienie
Podczas rutynowego leczenia endodontycznego prowadzonego pod kontrolą operacyjnego mikroskopu zabiegowego (Zeiss OPMI 6) dokonano oceny anatomii kanałów policzkowych bliższych (MB) 93 pierwszych i 56 drugich zębów trzonowych szczęki. Zastosowano trójetapową ocenę morfologii badanych korzeni: badanie nienaruszonego dna komory w okolicy ujść kanałów MB po aplikacji 5,25% NaOCl (ocena 1), następnie po zabiegu żłobienia (ocena 2). Po opracowaniu kanałów oceniano ich konfigurację wg Weine’a (ocena 3). W pierwszych zębach trzonowych ostatecznie stwierdzono: obecność pojedynczego ujścia kanału w 8 przypadkach (8,60%), dwóch ujść w 83 przypadkach (89,24%) oraz trzech w 2 przypadkach (2,10%). Spośród korzeni z ponad jednym ujściem w 46 przypadkach (54,13%) kanały kończyły się niezależnymi otworami wierzchołkowymi. Po analogicznej analizie drugich górnych zębów trzonowych obecność jednego ujścia kanału policzkowego bliższego stwierdzono ostatecznie w 26 (46,43%) przypadkach, a dwóch ujść w 30 (53,57%) przypadkach, z których 8 (26,67%) kończyło się niezależnymi otworami wierzchołkowymi.
Key words: maxillary molars, mesiobuccal canal, tooth morphology, dental operating microscope,
troughing
The morphology of the mesiobuccal root of 93 first and 56 second maxillary molars was studied during routine rubber dam isolated endodontic treatment performed with use of dental operating microscope (Zeiss Opmi 6) in three stages. After modified access 5,25% NaOCl was applied to the chamber for approx. 3 min. and floor inspected for MB2 identification (stage 1). Then round bur or ultrasonic tip was used for troughing procedure (stage 2) and canals prepared and categorized according to Weine’s classification (stage 3). In first molars single MB orifice was found in 66 (70,97%) roots and double in 27 (29,03%) on stage 1, while after troughing (stage 2) in 8 (8,60%) and 83 (89,24%) respectively. There were also three MB orifices found on stage 2 in 2 cases (2,10%). Amongst multiple orifice roots 46 (54,13%) had separate apex and 39 (45,87%) merged forming one apical opening. Similar second molar analysis finally revealed presence of one MB orifice in 26 (46,43%) roots and two MB orifices in 30 (53,57%) cases from which 8 (26,67%) were classified as type III.
Mikrobiologia endodontyczna a postępowanie lecznicze
Endodontic microbiology and root canal treatment
prof. dr hab. med. Halina Pawlicka z Zakładu Endodoncji Katedry Stomatologii Zachowawczej, Endodoncji i Periodontologii UM w Łodzi
Słowa kluczowe: mikrobiologia endodontyczna, leczenie kanałowe
Miazga otoczona zdrowymi tkankami zęba nie podlega chorobotwórczemu działaniu bakterii ze środowiska jamy ustnej. Inwazja bakterii i ich produktów do miazgi związana jest najczęściej z obecnością próchnicy.
Nie ustalono całkowitej korelacji pomiędzy gatunkiem bakterii a stopniem infekcji endodontycznej, jednak bakteriom, takim jak czarno pigmentowane beztlenowce (Porphyromonas, Prevotella), Peptostreptococcus, Eubacterium, Fusobacterium i Actinomyces przypisuje się pewne objawy kliniczne.
Bakterie zidentyfikowane w infekcjach okołowierzchołkowych podobne są do bakterii wyizolowanych z kanałów korzeni zębów. Podstawową zasadą w endodoncji jest postępowanie aseptyczne, chemomechaniczne opracowanie kanałów i w uzasadnionych przypadkach stosowanie opatrunków wewnątrzkanałowych w postaci wodorotlenku wapnia i chlorheksydyny.
Key words: endodontic microbiology, root canal treatment
The pulp surrounded by intact dental tissues in not vulnerable to pathogenic action of bacteria from the oral cavity environment. Invasion of the pulp by bacteria and their products is most frequently associated with the presence of dental caries. So far, a correlation between a bacterial species and an extent of endodontic infection has not been completely elucidated. However, some clinical signs are attributed to black pigmented anaerobes (Porphyromonas, Prevotella), Peptostreptococcus, Eubacterium, Fusobacterium and Actinomyces. Bacteria identified in periapical pathosis resemble the bacteria isolated from the root canals. The basic prerequisite in endodontics is aseptic management, chemomechanical root canal preparation, and in justifiable cases the use of intracanal dressings in the form of calcium hydroxide and chlorhexidine.
Kliniczna ocena materiału kompozytowego Amelogen firmy Ultradent po 12-miesięcznej obserwacji
Clinical evaluation of restorations made using Amelogen composite from Ultradent after 12 months
lek. dent. Paweł Jaworski – Katedra i Zakład Periodontologii AM w Lublinie
prof. zw. dr hab. n. med. Joanna Wysokińska-Miszczuk – kierownik Katedry i Zakład Periodontologii
AM w Lublinie
Słowa kluczowe: ocena kliniczna, Amelogen, kompozyt
Celem pracy była kliniczna ocena materiału kompozytowego Amelogen firmy Ultradent zastosowanego z systemem adhezyjnym PQ1 w różnych klasach ubytków wg Blacka. Po upływie 12 miesięcy oceniono 300 wypełnień wg kryteriów Cvara i Ryge’a. Oceniano barwę, kształt anatomiczny, szczelność brzeżną, powierzchnię, wrażliwość pozabiegową, satysfakcję pacjenta, jak również estetykę wykonanego wypełnienia. Uzyskane dane wykazywały 300 wypełnień akceptowanych klinicznie po 12 miesiącach.
Key words: clinical evaluation, Amelogen, composite
The aim of study was a clinical evaluation of restorations made of Amelogen composite from Ultradent with universal bonding system PQ1 for different classes of cavities according to Black. After 12 months 300 restorations were evaluated, according to Cvar`s and Ryge`s criteria. The color, anatomical shape, marginal adaptation, surface, post-tretment sensitivity, patient satisfaction and restoration aesthetica were evaluated After 12 months all 300 restorations were clinically acceptable.
Mikroskopowe obrazy zmian powierzchni zębiny po działaniu EDTA
Microscopic images of dentinal surface changes after treatment with EDTA
dr inż. Leszek Klimek z Instytutu Inżynierii Materiałowej Politechniki Łódzkiej
dr n. med. Monika Olejniczak z Zakładu Propedeutyki i Diagnostyki Stomatologicznej Katedry Stomatologii Ogólnej UM w Łodzi
Słowa kluczowe: zębina, Endosal, elektronowy mikroskop skaningowy, laserowy mikroskop skaningowy
Celem pracy była ocena metodami mikroskopowymi zmian na powierzchni zębiny po działaniu preparatu Endosal.Badanie przeprowadzono na ludzkich zębach usuniętych ze względów stomatologicznych. Wycięte w połowie korzenia każdego zęba krążki grubości 3 mm podzielono na trzy grupy. W grupie I próbki poddano działaniu środka Endosal przez okres 5 minut, w grupie II przez okres 15 minut, grupa III – porównawcza nie została potraktowana preparatem. Największy stopień oczyszczenia powierzchni zębiny z warstwy mazistej z odsłonięciem kanalików zębinowych uzyskano po 15 minutach stosowania Endosalu. Obserwacje próbek w laserowym mikroskopie skaningowym pozwoliły na stwierdzenie, że zębina poddana przez 15 minut działaniu preparatu Endosal wykazywała wyra?ne rozwinięcie powierzchni.
Key words: dentin, Endosal, electron scanning microscope, laser scanning microscope
The aim of the study was the evaluation of the changes on dentin surface after use of Endosal by means of microscopic methods. The study was conducted on human teeth, extracted for dental reasons. The samples of 3 mm thick dentin were cut off in the middle of the root of each tooth and divided into three groups. The samples of dentin from group I were treated with Endosal for 5 minutes, group II for 15 minutes and group III served as control and were not treated with Endosal at all. The cleanest dentin surface, free from smear layer, with dentinal tubules opened was achieved after using Endosal for 15 minutes. The observation of the dentin surface in an electron scanning microscope enabled us to state that the surface of dentine, treated with Endosal for 15 minutes, has visibly increased.
Polimorfizmy genetyczne w zapaleniu przyzębia
Genetic polymorphisms in periodontitis
dr n. med. Elżbieta Dybiżbańska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr n. med. Aniela Brodzikowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: polimorfizmy genetyczne, zapalenie przyzębia, antygeny, przeciwciała, cytokiny
W pracy przedstawiono przegląd piśmiennictwa dotyczącego roli polimorfizmów genetycznych w zapaleniu przyzębia. Zwracano uwagę na rolę polimorfizmów genów kodujących białka uczestniczące w reakcji immunologiczno-zapalnej, w tym receptory komórkowe, antygeny zgodności tkankowej, przeciwciała i cytokiny.
Key words: genetic polymorphisms, periodontitis, antigens, immunoglobulins, cytokines
The paper presents a literature review of the role of genetic polymorphisms in periodontitis. Attention has been paid to the role of polymorphisms encoding proteins participating in the immunoinflammatory response, including cell receptors, human leukocyte antigens, immunoglobulins and cytokines.
Kompozytowe wkłady i nakłady koronowe – przegląd piśmiennictwa
Composite inlays and onlays – a review of the literature
dr n. med. Beata Dejak, adiunkt Zakładu Protetyki Katedry Protetyki i Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Słowa kluczowe:
kompozytowe wkłady koronowe, nakłady koronowe – materiały, wskazania i przeciwwskazania,
preparacja zębów, metody wykonania, wady i zalety, trwałość kliniczna
W pracy przedstawiono współczesne wskazania i przeciwwskazania do wykonania wkładów i nakładów koronowych wykonanych z kompozytów. Opisano opracowanie tkanek zębów pod te uzupełnienia. Przedstawiono kliniczne i laboratoryjne metody ich wykonania. Na podstawie piśmiennictwa omówiono wady i zalety wkładów kompozytowych oraz ich trwałość w jamie ustnej.
Key words: composite inlays, onlays – materials, indications, contraindications, teeth preparations,
methods of performance, advantages and disadvantages, clinical stability
The study presents recent indications and contraindications for composite inlays and onlays. The preparations of tooth tissues for these appliances were described. The clinical and laboratory methods of its performance were presented. Advantages and disadvantages of using composite inlays and its stability are discussed based on literature.
Substytuty cukru w profilaktyce próchnicy
Sugar substitutes in caries prevention
lek. dent. Paweł Radziejewski, praktyka prywatna
lek. dent. Marta Radziejewska, praktyka prywatna
Słowa kluczowe: substytuty cukru, ksylitol, profilaktyka próchnicy
W pracy przedstawiono badania dotyczące właściwości i efektów stosowania substytutów cukru, w aspekcie profilaktyki próchnicy, ze szczególnym uwzględnieniem ksylitolu. Opisano wielokierunkowy mechanizm działania ksylitolu, jego wpływ na metabolizm i liczebność bakterii próchnicotwórczych oraz na zmianę właściwości i wydzielania śliny.
Key words: sugar substitutes, xylitol, caries prevention
This paper describes clinical studies on the caries – preventive and therapeutic effects of sugar alcohols with emphasis on xylitol. It described the multidirectional mechanism of the xylitol activity, and its influence on the metabolism and numbers of dental caries bacteria, also on the property changes and secretion of the saliva.
Badanie radiologiczne w endodoncji
Radiology in endodontics
lek. dent. Przemysław Uliasz, Inspektor Ochrony Radiologicznej – Klinika Stomatologiczna NZOZ „Prima Dent”
Współpraca Piotr Błahuta, st. technik elektroradiologii, Inspektor Ochrony Radiologicznej
Leczenie kanałowe zębów wymaga od lekarza stomatologa dużych umiejętności. Bez prawidlowej diagnozy i dogłębnego zrozumienia biologicznych podstaw determinujących powodzenie leczenia zastosowanie nawet skomplikowanych technik i metod leczenia będzie bezużyteczne. Prawidłowa diagnoza wraz z odpowiednim doborem nowych materiałów i technik tworzą takie środowisko, które z bardzo dużym prawdopodobieństwem zaowocuje powodzeniem leczenia i zdrowymi tkankami okołowierzchołkowymi. Badanie radiologiczne w stomatologii, tak jak w innych dziedzinach medycyny, nie jest badaniem wstępnym.
Estetyczne uzupełnienia bezmetalowe
Estethic prosthetic restorations without metal
Ewa i Jacek Oksińscy – Laboratorium ProtetyczneTECHDENT, Warszawa
Wymagania pacjentów dotyczące estetyki zębów ciągle wzrastają. Oczekują oni takich uzupełnień protetycznych, które perfekcyjnie odtworzą kształt i barwę zęba oraz umożliwią harmonijną integrację rekonstrukcji z ogólnym wyglądem twarzy. Aby sprostać oczekiwaniom pacjentów, opracowywane są nowe materiały i metody wykonywania uzupełnień protetycznych o coraz lepszych cechach mechanicznych i estetycznych. Pozwalają one w prawie idealny sposób wykonać estetyczne rekonstrukcje protetyczne, jednak ich możliwości mogą być w pełni wykorzystane tylko zgodnie ze wskazaniami i przy pełnym porozumieniu między pacjentem, lekarzem i technikiem dentystycznym.
Przykład leczenia implantoprotetycznego „step by step” pojedynczego braku zębowego z wykorzystaniem technik zapewniających minimalną traumatyczność zabiegu
The single loss of tooth – implantoprosthetic treatment “step by step”
lek. dent. Elżbieta Krężlik, lek. dent. Arkadiusz Krężlik – Ogólnopolskie Centrum Szkoleniowe Q – Implant, Tomaszów Mazowiecki
Implantacja jednofazowa z natychmiastowym obciążeniem, w porównaniu z implantacją dwufazową z odroczonym obciążeniem, jest metodą leczenia wysoko akceptowaną przez pacjentów, ponieważ pozwala uzyskać „ząb w jeden dzień”. W implantacji jednofazowej, w porównaniu z dwufazową, unika się drugiego zabiegu odkrycia implantów, etapu śrub gojących, stosowania łączników i śrub protetycznych, co upraszcza procedurę, obniża koszty i skraca czas leczenia dla lekarza i pacjenta. Możliwość natychmiastowego obciążenia i uzyskania tymczasowego uzupełnienia protetycznego już w dniu zabiegu ma ogromne znaczenie psychologiczne dla pacjenta i niejednokrotnie jest czynnikiem decydującym o wyborze leczenia implantoprotetycznego, a nie konwencjonalnego leczenia protetycznego.
CHLOSITE – system powolnego uwalniania chlorheksydyny w leczeniu chorób przyzębia i periimplantitis
Chlosite in a treatment of paradentosis and periimplamtitis
lek. dent. Anna Wolf-Smentek, specjalista w dziedzienie periodontologii z Centrum Diagnostyki i Terapii Laserowej Politechniki Łódzkiej
Zgodnie ze współczesnymi poglądami na etiopatogenezę chorób przyzębia kluczową rolę w inicjowaniu procesów zapalnych w tkankach przyzębia odgrywa płytka bakteryjna. Wraz z czynnikami ogólnymi wpływa ona na odpowied? immunologiczną gospodarza i współdecyduje o rozległości i dynamice procesu zapalnego (Jańczuk 2004). Stąd w leczeniu parodontopatii dąży się do redukcji płytki nazębnej, modyfikacji odpowiedzi gospodarza oraz regeneracji utraconych tkanek przyzębia. Skuteczna terapia przeciwbakteryjna i przeciwzapalna nabrała szczególnego znaczenia po odkryciu związków między zapaleniami przyzębia a chorobami układu krążenia, zespołem przedwczesnych porodów i niskiej masy urodzeniowej oraz przebiegiem cukrzycy. Jednocześnie stan ogólny pacjentów, lęk i niechęć do poddawania się zabiegom chirurgicznym każą poszukiwać jak najmniej inwazyjnych sposobów terapii (Jańczuk 2004, Borakowska-Siennicka i wsp. 2005, Zaremba i wsp. 2004, Kurnatowska, Bieniek 2004).