Stomatologia Współczesna
NR 4/1998
Rozwój i regeneracja substancji między pryzmatycznej i cementu
Enamel matrix, cementum development and regeneration
dr Lars Hammarström, Centrum Biologii Jamy Ustnej Instytutu Karola, Sztokholm, Szwecja
Słowa kluczowe: bezkomórkowy cement, amelogenina, szczur, małpa, człowiek, immunohistochemia
Pomimo fundamentalnej roli, jaką odgrywa cement w egzystencji zęba, bardzo mało wiemy o jego rozwoju, naprawie i regeneracji. Na podstawie obecności (lub braku) otaczających komórek oraz zawartości, początku i ukierunkowania włókien kolagenowych można wyróżnić dwa typy cementu: komórkowy i bezkomórkowy (Listgarten, Kamin 1969, Jones 1981). Leżące najbardziej zewnętrznie włókna kolagenowe macierzy cementu bezkomórkowego układają się w gęste pęczki, zwane włóknami Sharpeya. Tak zbudowany cement w zębach ludzkich pokrywa od sfery przyszyjkowej 1/3 do 2/3 powierzchni (długości) korzenia.
Key words: acellular cementum, amelogenin, rat, monkey, human, immunohistochemistry
Studies during the last 20 years have indicated that enamel-related proteins are involved in the formation of cementum. In the present article this relation is further explored. Attention is called to the fact that coronal acellular extrinsic fiber cementum is formed on the enamel surface in a number of species. The composition of the enamel matrix proteins and the expression of these proteins during root formation are briefly reviewed. The dominating constituent of the enamel matrix, amelogenin, is hown by means of immunohistochemistry to be expressed in human teeth during root formation. Amelogenin was also found to be present in Tomes` granular layer of human teeth. When mesenchymal cells of the dental follicle were exposed to the enamel matrix a non-cellular hard tissue matrix was formed at the enamel surface. Application of porcine enamel matrix in experimental cavities in the roots of incisors of monkeys induced formation of acellular cementum that was well attached to the dentin. In control cavities without enamel matrix, a cellular, poorly attached hard tissue was formed. The present studies provide additional support to the idea that enamel matrix proteins are involved in the formation of acellular cementum and also that they have the potential to induce regeneration of the same type of cementum.
Stan uzębienia 18-letniej młodzieży zamieszkującej województwo poznańskie
Dental state of 18-year old youth in the Poznań voivodeship
dr n. med. Joanna Chłapowska, Zakład Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Słowa kluczowe: próchnica, epidemiologia, młodzież 18-letnia, wskaźnik PUW-z.
Celem pracy była ocena uzębienia 18-letniej młodzieży zamieszkującej w województwie poznańskim. Badaniami objęto 180 uczniów szkół ponadpodstawowych reprezentujących różne środowiska (Poznań, Środa Wlkp. i okoliczne wsie). Obliczono frekwencję próchnicy, średnie liczby PUW, średnie liczby poszczególnych jej składowych P, U, W oraz wska?nik leczenia zębów. W badanej populacji stwierdzono wysoką frekwencję próchnicy – 95,55%. średnia liczba PUW wynosiła 7,04 i była najwyższa w środowisku wiejskim. We wszystkich środowiskach u dziewcząt, w porównaniu z chłopcami, intensywność próchnicy była wyższa. Odnotowano stosunkowo wysoki wskaźnik leczenia zębów -0,7. Wykazywany zły stan zdrowotny uzębienia badanej populacji wskazuje na konieczność zintensyfikowania opieki profilaktyczno-leczniczej nie tylko nad grupą 18-latków, ale także prowadzenia działań oświatowo-leczniczych już u osób młodszych. Badania epidemiologiczne przeprowadzone w Polsce w 1987 i w 1995 roku pozwoliły między innymi na uzyskanie informacji na temat stanu uzębienia młodzieży w wieku 18 lat. Powstała również możliwość oceny nasilenia próchnicy u tej grupy społeczeństwa w różnych regionach kraju, a także porównania tych danych na przestrzeni kilku lat. Celem tej pracy była ocena stanu uzębienia młodzieży w wieku 18 lat uczęszczającej do szkół województwa poznańskiego, zamieszkującej w różnych środowiskach.
Key words: caries, epidemiology, 18-year olds, DMF-t index
The aim of the study was an evaluation of the state of the dentition in 18-year old youth living in the Poznań voivodeship. 180 pupils from secondary schools were covered by the study, representing different environments (Poznań, centre of the region and surrounding villages). Caries frequency, mean DMF, means of the specific components D, M, F and treatment index were evaluated.
Ocena reakcji miazgi zęba królika na wybrane materiały stomatologiczne. Doniesienie wstępne
Evaluation of the reaction of rabbit dental pulp to selected dental materials. A preliminary report
dr n. med. Anna Marczak-Wojtyńska, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej CMKP w Warszawie
lek. stom. Gabriela Cyprysiak, asystent Zakładu Stomatologii Zachowawczej CMKP w Warszawie
lek. stom. Dorota Olczak-Kowalczyk, asystent Studium Stomatologicznego w Warszawie
dr n. med. Alicja Czorniuk-?liwa, kierownik Zakładu Patomorfologii CMKP w Warszawie
Słowa kluczowe: Vitrebond, lonosit, Vitremer, miazga zębów królika
W pracy dokonano wstępnej oceny miazgi zębów królików na bod?ce patologiczne. Materiał badawczy stanowiły zęby królików. Do wypreparowanych ubytków klasy V zakładano materiały podkładowe – Vitrebond, Ionosit oraz materiał wypełniający – Vitremer. Kontrolne grupy stanowiły zęby zdrowe oraz z ubytkiem wypełnionym fleczerem. Po 7 i 21 dniach zęby usuwano i przygotowywano preparaty histopatologiczne. Analiza wyników badań histopatologicznych wykazała, że miazga zębów królików reaguje odczynami zapalnymi o różnym natężeniu, w zależności od zastosowanego materiału stomatologicznego.
Key words: Vitrebond, lonosit, Vitremer, rabbits` dental pulp
In this study a preliminary evaluation was made of reactions of the tooth pulp to pathological stimuli. The tests were carried out on rabbits`teeth. Into prepared class V cavities (according to Black) cavity liners – Vitrebond and lonosit, and restorative material – Vitremer was placed. The control groups consisted of healthy teeth and teeth filled with Fletcher. After 7 and 21 days teeth were extracted and histopathological preparations were made. Analysis of results of histopathological investigation showed that rabbits`dental pulp reacts by inflammation of various intensity, depending on the material used.
Wzrost temperatury na powierzchni zęba po naświetlaniu lampami polimeryzacyjnymi w warunkach in vitro i in vivo
Temperature rise on the tooth surface after irradiation with yisible-light cure lamps under conditions in vitro and in vivo
lek. stom. Paweł Zaborowski, IS CSK WAM w Warszawie
lek. stom. Stanisław ?muda, IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. med. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
mgr inż. Mirosław Dąbrowski, Instytut Optoelektroniki WAT w Warszawie
mgr inż. Rafał Dulski, Instytut Optoelektroniki WAT w Warszawie
Słowa kluczowe: przyrost temperatury, twarde tkanki zęba, lampy polimeryzacyjne
Tematem pracy jest ocena przyrostów temperatury tkanek tkanek zęba przy zewnętrznym oddziaływaniu lamp halogenowych na spolimeryzowane materiały dentystyczne w warunkach in vitro i in vivo. Autorzy przedstawiają także wstępne wyniki pomiaru temperatur bezwzględnych w poszczególnych etapach badań oraz gęstości widmowej luminacji energetycznej lamp halogenowych.
Key words: temperature rise, hard dental tissues, visible-light-cure lamp
The aim of the study is an evaluation of temperature rise of the hard dental tissues following the curing of restorative materials using halogen lamps, under conditions in vitro and in vivo. The authors also present preliminary results of absolute temperature measurements taken at the various phases of the study, and density of illumination energy of halogen lamps.
Kliniczna ocena materiału podkładowego lonosit Baseliner po 4 latach obserwacji
Clinical evaluation of lonosit Baseliner material after 4 years` observation
dr n. med. Leopold Wagner, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. med. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
lek. stom. Marianna Miazek-Wagner, IS CSK WAM w Warszawie
Słowa kluczowe: światłoutwardzalne materiały podkładowe, lonosit, badania kliniczne
Czteroletniej obserwacji klinicznej poddano światłoutwardzalny materiał podkładowy Ionosit Baseliner. Materiał zastosowano w 427 przypadkach u pacjentów w wieku od 6 do 67 lat. Badania kliniczne wykonywano co 6 miesięcy w okresie 4 lat. Po 4 latach oceniono 241 przypadków. W ocenie uwzględniono reakcję miazgi na bod?ce termiczne i elektryczne oraz reakcję tkanek okołowierzchołkowych na opukiwanie i palpację; w 85 przypadkach wykonano kontrolnie zdjęcia rtg. Pacjenci przez cały okres badawczy nie podali w wywiadzie żadnych niepokojących objawów, a wykonane zdjęcia rentgenowskie nie uwidoczniły odchyleń od stanu prawidłowego. Na podstawie przeprowadzonej 4-letniej oceny klinicznej stwierdzono, że Ionosit Baseliner jest dobrym materiałem podkładowym.
Key words: light curing baseliner materials, lonosit, clinical evaluation
241 cases of lonosit Baseliner material were evaluated clinically every six months for a four-year period. The evaluation included pulp reaction to thermal and electrical stimuli, and reaction of periapical tissues to percussion and palpation. Control x-rays were taken in 85 cases. Over the period of four years` evaluation, no case of pulp and periapical irritation was found. The x-rays revealed a normal picture of the dental tissues. The patients reported no alarming symptoms.
Porównanie rozkładu naprężeń dla czterech rodzajów wkładów koronowo-korzeniowych za pomocą badania elastooptycznego
Pilot study comparing the photoelastic stress distribution for four endodontic post systems
Brett I. Cohen, S. Condos, Barry Lee Musikant, Allan S. Deutsch – Autorzy są pracownikami ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych
Niniejsze opracowanie zajmuje się porównaniem rozkładu naprężeń powstających przy obciążeniach osiowych i ukośnych (pod kątem 26°) dla 4 grup różnego rodzaju wkładów koronowo-korzeniowych (Flexi-Post, Flexi-Flange, ParaPost i AccessPost) za pomocą badań elastooptycznych. Dla każdej z grup przygotowano po trzy bloki z materiału elastooptycznego, z wykonanym kanałem symulującym kanał korzeniowy zęba, fotografując je przed rozpoczęciem badania. Dla wszystkich wkładów zaobserwowano minimalne naprężenia po ich zacementowaniu i przed przyłożeniem obciążenia. Rozkład naprężeń wokół wkładów Flexi-Post, Flexi–Flange i AccessPost był najkorzystniejszy, zarówno przy obciążeniu osiowym o wartości 134 N, jak również przy obciążeniu ukośnym o wartościach 89 i 134 N. Rozkład naprężeń był symetryczny wzdłuż całej długości wkładu. Rozkład naprężeń dla wkładu Para-Post przy obciążeniu osiowym 134 N okazał się niesymetryczny, ze szczególną koncentracją wokół części korzeniowej wkładu. Podobna sytuacja wystąpiła przy obciążeniu ukośnym (89 N i 134 N). Potwierdziło to najbardziej korzystny rozkład naprężeń powodowanych zarówno obciążeniem osiowym, jak i ukośnym w przypadku stosowania wkładów Flexi-Post, Flexi-Flange i AccessPost.
This pilot study compared stress distribution using photoelastic blocks for both vertical loading and oblique loading (26° angle) for four groups of post systems (Flexi-Post®, Flexi-Flange®, ParaPost® and AccessPost™ dowels). For each group, three test blocks of photoelastic material were prepared with simulated endodontic canals, and the specimens were then photographed. Minimal stresses were observed for all the posts after cementation in the unloaded state. Stress distribution for the Flexi-Post, Flexi-Flange and AccessPost were favourable under vertical loading at 134 N and obligue loadings of 89 N and 134 N. Stress patterns were symmetric over the entire length of these posts. Stress distribution for the ParaPost under vertical loading at 134 N generated stress patterns that were asymmetric with concentration of stresses apically compared to coronally, Stress distribution for the ParaPost during oblique loadings of 89 N and 134 N were asymmetric with stress concentrated apically as compared to coronally. Stress distribution for the Flexi-Post, Flexi-Flange and Access- Post were all favourable under loading conditions studied.
Nowości
News Items
(L.W.)
Compoglass Flow (Vivadent),Tempit L/C (Centrix),Prima Flow (DMG),Alert (Amalgam Like Esthetic Restorative Treatment – Jeneric & Pentron),ChemFlex (Dentsply DeTrey),Ariston pHc (Vivadent),Astralis 5 (Vivadent),Sprint (Moyco)
3M – Dzień klienta
3M – A Day for Clients
Juliusz Minakowski
W dniu 30 maja br. firma 3M Poland zorganizowała w Toruniu ogólnopolskie spotkanie środowiska medycznego pod hasłem “Dzień Klienta”. Współorganizatorami imprezy byli: Kujawsko-Pomorska Okręgowa Izba Lekarska, Bydgosko-Pilska Izba Lekarska, Naczelna Izba Lekarska, Polskie Towarzystwo Lekarskie oraz regionalny dystrybutor Sorimex Sp z o. o.
Zastosowanie łuków intruzyjnych
The application of intrusion wires
lek. stom. Anna Budkiewicz, Wojewódzkie Centrum Stomatologii w Warszawie
lek. stom. Anna Wierusz, Wojewódzkie Centrum Stomatologii w Warszawie
Fauchard wykorzystywał dla ruchu intruzji zakładanie szwu jedwabnego w przestrzeniach międzyzębowych. Obecnie stosowane są techniki leczenia aparatami stałymi. Pierwsza faza leczenia aparatem stałym, tzw. niwelowanie, jest kombinacją ruchów intruzji i ekstruzji. W pracy opisano zastosowanie łuków intruzyjnych w leczeniu ortodontycznym. Podano opis przypadku leczonego za pomocą łuku intruzyjnego Burstone`a.
Homeopatia – możliwości wykorzystania w stomatologii
Homeopathy – the possibilities of use in dental medicine
Sylwia Wenc, Dariusz Zienowicz, Olga Orłowska, Robert Biesaga – ze Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi
Kierownik: dr hab. n. med. Maciej Romanowicz
Opiekun koła: lek. stom. Jacek Franasik
Słowa kluczowe: homeopatia, leczenie homeopatyczne
Celem pracy jest przedstawienie homeoterapii jako skutecznej i bezpiecznej metody leczniczej uzupełniającej, a często także zastępującej konwencjonalne sposoby leczenia. Przedstawiamy praktyczne, szerokie zastosowanie preparatów homeopatycznych w różnych dziedzinach stomatologii. Kładąc nacisk na ponadczasową zasadę – primum non nocere – próbujemy przekonać i zachęcić szerokie grono stomatologów do wykorzystywania opisywanej metody terapeutycznej.
Key words: homeopathy, homeopathic treatment
The aim of this study is to present homeopathy as an effective and safe therapeutic method which complements and frequently replaces traditional ways of treatment. We present the practical and wide usage of homeopathic remedies in different branches of dentistry. Emphasizing the timeless rule – primum non nocere – we try to convince and encourage a large group of dentists to use the therapeutic method described.
Alert Amalgam Like Esthetic Restorative Treatment – alternatywa dla amalgamatu
Alert Amalgam Like Esthetic Restorative Treatment – an alternative to amalgam
Marianna Miazek
Ostatnie lata przyniosły znaczny postęp w produkcji materiałów wypełniających. Ich właściwości pozwalają na uzyskanie znakomitych efektów kosmetycznych i długie utrzymanie w obrębie zębów przednich. Natomiast wypełnianie ubytków klas I i II w zębach trzonowych i przedtrzonowych nadal nie jest doskonałe. Stosowany od wielu dziesięcioleci amalgamat posiada znane wady oraz coraz większą grupę przeciwników.
Interdyscyplinarne Centrum Implantologiczne
Interdisciplinary Centre of Implantology
Juliusz Minakowski
W kwietniu br. w Katedrze Protetyki Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej w Warszawie odbyła się uroczystość otwarcia Interdyscyplinarnego Centrum Implantologii. Ta nowoczesna placówka – jak podkreślił w wystąpieniu okolicznościowym kierownik Katedry prof. dr hab. Eugeniusz Spiechowicz – została określona jako “interdyscyplinarna”, ponieważ oprócz lekarzy protetyków ściśle współpracują z nią chirurdzy szczękowi, radiolodzy, periodontolodzy i ortodonci.
Z wizytą w Planmece
A visit to Planmeca
Barbara Gawrońska
Firma Planmeca w Helsinkach zorganizowała w czerwcu br. konferencję prasową połączoną ze zwiedzaniem zakładu. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele towarzystw stomatologicznych i wydawnictw z Polski, Czech, Słowacji, Chorwacji i Węgier.
Oddział stomatologiczny na Uniwersytecie Katolickim w Nijmegen
The Dental Faculty at the Catholic University in Nijmegen
Hanna Alwas-Danowska
W roku 1997 przebywałam przez miesiąc na Uniwersytecie Katolickim w Nijmegen w Holandii i chciałabym przedstawić kilka uzyskanych informacji na temat miasta, uczelni i organizacji dydaktycznej Pododdziału Stomatologicznego, który może poszczycić się jednym z najstaranniej i najlepiej opracowanych programów nauczania.
VI Ogólnopolska Konferencja Stomatologów WP
The VI Polish Conference of Military Dental Surgeons
Leopold Wagner
Miejscem spotkania było Zakopane, a tematem wiodącym “Najnowsze tendencje w diagnostyce, leczeniu i profilaktyce próchnicy i chorób przyzębia.” Konferencja odbyła się w dniach 5-6 czerwca 1998 r. W skład komitetu naukowego wchodzili: prof. dr hab. med. Maria Borysewicz-Lewicka, dc. dr hab. med. Jan Trykowski.