Ocena nawyków higienicznych i właściwości śliny u studentów w aspekcie erozji zębów

Evaluation of oral hygiene habits and properties of saliva among students in terms of dental erosion

Ze Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: Dominik Szczeciński, Bartosz Bielecki-Kowalski, Natalia Kowalczyk

Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: dr n. med. Aneta Ostrowska, dr hab. n. med. prof. nadzw. Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska – kierownik Zakładu

Słowa kluczowe: erozja zębów, nawyki higieniczne, właściwości śliny, pojemność buforowa

Erozja to proces chorobowy o złożonej etiologii, w której należy uwzględnić czynniki zewnątrz- i wewnątrzpochodne. Celem pracy była ocena czynni­ków etiologicznych, takich jak nawyki higieniczne i właściwości śliny, w aspekcie występowania erozji zębów u studentów Uni­wersytetu Medycznego w Łodzi. Badaniu poddano 33 studentów stomatologii z ubytkami erozyjnymi i 30 studentów bez erozji (grupa kontrolna). Wszyscy studenci wypełnili ankietę dotyczącą nawyków higienicznych. Na podstawie badania stomatologicznego oceniono częstość występowania ubytków erozyjnych i wskaźnik OHI. Zbadano również szybkość wydzielania, pH oraz pojemność buforową śliny spoczynkowej i stymulowanej.

Rozkłady częstości dotyczące nawyków higienicznych oraz wskaźnika OHI, jak również tempo wydzielania oraz pH śliny spoczynkowej i stymulowanej nie wykazały różnic istotnych statystycznie pomiędzy grupami. Niską pojemność buforową śliny spoczynkowej istotnie częściej odnotowywano w przypadku osób z erozjami.

Jak wynika z badania, nawyki higieniczne nie były bezpośrednią przyczyną powstawania ubytków erozyjnych. Otrzymane wyniki potwierdzają rolę właściwości śliny w etiologii erozji.

Key words: dental erosion, hygiene habits, saliva properties, buffering capacity

Dental erosion has complex etiology, related to extrinsic and intrinsic factors. The aim of the study was to evaluate the etiological factors such as oral hygiene habits and properties of saliva in terms of the occurrence dental erosion among the Medical University of Lodz students. The study included 33 students of dentistry with erosive lesions and 30 students without erosion (control group). Students were asked to complete a questionnaire, which included questions connected with oral hygiene habits. Dental examination was performed to evaluate the frequency of erosive lesions and OHI index. Salivary flow rate, pH and buffering capacity of unstimulated and stimulated saliva were also examined.

Frequency distributions relating to oral hygiene habits and OHI index as well as unstimulated and stimulated salivary flow rates and pH did not show statistically significant differences between groups. Low buffer capacity of resting saliva significantly more often in patients with erosive lesions was observed.

According to the study hygienic habits were not direct cause of erosion. The results confirm the role of the properties of saliva in the etiology of dental erosion.

Zastosowanie płata przesuniętego bocznie i dokoronowo wraz z przeszczepem tkanki łącznej w celu pokrycia pojedynczej recesji dziąsła

Laterally moved, coronally advanced flap with connective tissue graft in the treatment of localized gingival recession

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Bartłomiej Górski, dr n. med. Maciej Zaremba

Słowa kluczowe: recesja dziąsła, płat przesunięty bocznie, przeszczep podnabłonkowej tkanki łącznej

Za „złoty standard” w leczeniu pojedynczych recesji dziąsłowych uznaje się technikę uszypułowanego płata przesuniętego dokoronowo wraz z przeszczepem podnabłonkowej tkanki łącznej. W przypadku braku wystarczającej ilości dziąsła zrogowaciałego apikalnie w stosunku do defektu tkanek miękkich można wykorzystać technikę płata przesuniętego bocznie, co znajduje zastosowanie w konkretnych sytuacjach klinicznych. Celem pracy było zatem przedstawienie zmodyfikowanej metody płata przesuniętego bocznie i dokoronowo wraz z wolnym przeszczepem składającym się z dwóch części: nabłonkowo-łącznotkankowej i łącznotkankowej.

Key words: gingival recession, laterally positioned flap, subepithelial connective tissue graft

Coronally advanced flap with subepithelial connective tissue graft has proved to be ‘the gold standard’ in the treatment of single gingival recession. However, when the amount of keratinized gingiva apical to the recession is inadequate, laterally positioned flap may be used in specific clinical situations. Thus, the aim of this article was to discuss laterally moved, coronally advanced flap technique with modified free soft tissue graft.

Kompleksowa terapia periodontologiczna ciężkiego uogólnionego przewlekłego zapalenia przyzębia – opis przypadku

Complex periodontal therapy of severe generalized chronic periodontitis – a case report

Z Katedry Periodontologii i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego: dr n. med. Iwona Olszewska-Czyż, lek. dent. Małgorzata Kantorowicz, prof. dr hab. n. med. Maria Chomyszyn-Gajewska – kierownik Katedry

Słowa kluczowe: terapia periodontologiczna, przewlekłe zapalenie przyzębia

Celem terapii periodontologicznej jest usunięcie kieszonek patologicznych oraz eliminacja procesu zapalnego. Leczenie periodontologiczne składa się z kolejno następujących po sobie faz, które uwzględniają zabiegi niechirurgiczne, jak i chirurgiczne. Szczególnej uwagi wymagają pacjenci z zaawansowaną postacią przewlekłego zapalenia przyzębia ze względu na konieczność zaplanowania i zastosowania kompleksowej terapii.

Celem pracy było przedstawienie wyników kompleksowej terapii periodontologicznej u pacjenta z ciężkim uogólnionym przewlekłym zapaleniem przyzębia, zakwalifikowanego do leczenia na podstawie dokładnego badania specjalistycznego i oceny radiologicznej. Przeprowadzona kompleksowa terapia periodontologiczna zapewniła spłycenie kieszonek, zmniejszenie krwawienia z dziąseł oraz poprawę pozostałych parametrów klinicznych. Zatem dokładnie zaplanowana i przeprowadzona kompleksowa terapia periodontologiczna u pacjentów z ciężkim uogólnionym przewlekłym zapaleniem przyzębia daje szansę na ograniczenie dalszego rozwoju choroby.

Key words: periodontal therapy, chronic periodontitis

The aim of the periodontal therapy is removing periodontal pockets and elimination of inflammation process. The treatment consists of consecutive phases of conservative and surgical methods. Special attention is needed for patients with advanced forms of periodontitis due to the necessity of careful planning and application of complex periodontal therapy.

The paper show the results of complex periodontal treatment of a patient with generalized severe chronic periodontitis qualified on the basis of clinical and radiological examination. Complex periodontal therapy resulted in shallowing the pockets, reduction in gingival bleeding and improvement of other clinical parameters. Thus, carefully planned and carried out periodontal therapy for patients with generalized severe chronic periodontitis provides an opportunity to reduce of the later progress of the disease.

Odpowiedź immunologiczna i możliwości jej modyfikacji w niechirurgicznym leczeniu chorób przyzębia

The immune response and possibilities of its alteration in nonsurgical treatment periodontal diseases

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Renata Górska – kierownik Zakładu, dr n. med. Ewa Ganowicz

Słowa kluczowe: zapalenie przyzębia, aktywne wygaszanie reakcji zapalnej, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), lipoksyny

Badania nad istotą stanu zapalnego oraz zapalenia przyzębia pozwoliły określić, że stan zdrowia zależy od równowagi pomiędzy trzema zjawiskami: obecnością bakterii, reakcją zapalną ze strony gospodarza oraz aktywnym wygaszaniem tej reakcji. W pracy omówiono możliwości zastosowania leków przeciwzapalnych w leczeniu chorób przyzębia. Skoncentrowano się na swoistych inhibitorach reakcji zapalnych, które bezpośrednio prowadzą do niszczenia tkanki kostnej i łącznej. Omówio­no też nowe perspektywy terapeutyczne, oparte na aktywnym wygaszaniu reakcji zapalnej, co jest warunkiem regeneracji tkanek znisz­czonych w przebiegu choroby.

Key words: periodontitis, active resolution of inflammation, nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs), lipoxins

The studies on the essence of inflammation as well as periodontitis have revealed that the state of health depends on the balance between three phenomena: presence of bacteria, inflammatory response and active resolution of inflammation. In the present paper the possibilities of the use of anti-inflammatory drugs in periodontal therapy was discussed. The authors have focused on specific inflammation inhibitors, that directly affect the connective tissue and bone destruction. Finally the new therapeutic perspectives were discussed, based on the active resolution of inflammatory reaction, that is a prerequisite for regeneration of tissues destroyed in the course of the disease.

Zdrowie jamy ustnej a otyłość

Oral health and obesity

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Sylwia Małgorzata Słotwińska

Z Zakładu Immunologii, Biochemii i Żywienia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Zespołu Badawczo-Leczniczego Chirurgii Transplantacyjnej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN w Warszawie: prof. dr hab. n. med. Robert Słotwiński

Słowa kluczowe: zdrowie jamy ustnej, odpowiedź gospodarza, otyłość

Nadwaga i otyłość są istotnymi czynnikami ryzyka wielu przewlekłych schorzeń, takich jak nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu, choroby układu sercowo-naczyniowego, udar mózgu, cukrzyca typu 2 oraz choroby jamy ustnej. Otyłość zwiększa podatność organizmu człowieka na szko­dliwe działanie czynników środowiska zewnętrznego, co może sprzyjać niekorzystnym zmianom w układzie odpornościowym i jednocześnie ułatwiać kolonizację jamy ustnej przez drobnoustroje pochodzące z biofilmu bakteryjnego, głównego czynnika etiologicznego próchnicy i chorób przyzębia. Nadmierne tworzenie tkanki tłuszczowej jest związane z przewlekłym procesem zapalnym poprzez niezwykle aktywną funkcję endokrynną. Komórki tkanki tłuszczowej, adipocyty, wydzielają wiele prozapalnych cytokin zwanych adipokinami. Należą do nich m.in. rezystyna, leptyna i czynnik martwicy nowotworu (TNF-α), który ma związek z rozwojem i przebiegiem zapalenia przyzębia, a wysokie poziomy TNF-α stwierdzano w płynie dziąsłowym u osób z chorobą przyzębia. W otyłości i dużej nadwadze oraz współistniejącej chorobie przyzębia potwierdzono statystycznie istotną korelację wartości wskaźnika masy ciała – BMI (body mass index) z podwyższonymi stężeniami TNF-α, IL-8 i IL-6 w płynie dziąsłowym. Nadmierna odpowiedź zapalna jest charakterystyczna dla znacznego i niekontrolowanego wzrostu wagi ciała, ma istotny związek z występowaniem zapalenia przyzębia oraz może mieć wpływ na eskalację czynników ryzyka w chorobie próchnicowej.

Key words: oral health, host response, obesity

Overweight and obesity are the risk factors for several chronic conditions, like hypertension, high cholesterol, heart disease, stroke, type 2 diabetes and oral diseases also. Obesity increased host’s susceptibility on the harmful action of external environment factors which may lead to adverse changes of host’s immunity, and at the same time facilitate colonization of the oral cavity by microorganisms of plaque biofilm, the main etiological factor of dental caries and periodontal disease. Obesity is linked to chronic inflammation by extremely active function and endocrine system. Cells of the fat tissue, adepocytes, secrete many proinflammatory cytokines called adipokines. These include among others resistin, leptin and tumor necrosis factor-α. TNF-α plays a significant role in the pathogenesis and development of periodontitis and high level of that factor has been found in gingival crevicular fluid (GCF) in subjects with periodontal disease. The high level of TNF-α, IL-8 and IL-6 are directly associated and correlated with BMI (body mass index) in the obesity, large overweight and coexisting periodontal disease. Hyper inflammatory response is characteristic for substantially uncontrolled growth of the body weight, is linked with periodontitis and can influence on the escalation of risk factors in dental caries.

Postępowanie w urazach zębów stałych – przegląd piśmiennictwa

Clinical management of the permanent teeth trauma – a literature review

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: lek. dent. Katarzyna Bartoń, dr n. med. Magdalena Klijer – adiunkt

Z Zakładu Medycyny Jamy Ustnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: dr n. med. Beata Petkowicz – kierownik

Z Zakładu Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: lek. dent. Marcin Berger – asystent

Słowa kluczowe: uraz zęba, złamanie zęba, zwichnięcie zęba

Urazy zębów oraz wyrostka zę­bodołowego są powszechnie występującymi stanami nagły­mi w praktyce dentystycznej. Wczesne wdrożenie stosowne­go leczenia pozwala uniknąć wielu groźnych powikłań oraz przywrócić estetykę i funkcje narządu żucia. Prawidłowa diagnostyka i postępowanie te­rapeutyczne warunkują zacho­wanie zębów i przyzębia. Celem pracy było omówienie najczęst­szych urazów zębów i wyrostka zębodołowego (stłuczenie, pęk­nięcie szkliwa lub zębiny, złama­nie korony, złamanie korzenia, zwichnięcie, wybicie zęba) oraz przedstawienie współczesnych metod postępowania w przy­padku tych urazów. Znajomość powyższych zagadnień jest nie­zbędna w praktyce każdego le­karza dentysty.

Key words: tooth injury, tooth fracture, tooth avulsion

The teeth and alveolar process injuries are common acute states in dental practice. Introduction of early treatment prevents from development of severe side effects and allows to restore esthetics and function of the masticatory system. Proper diagnostics and management enables to preserve teeth and periodontum. The aim of this paper was to describe most common dental injuries (concussion, enamel or dentin cruck, crown fracture, root fracture, subluxation and avulsion of tooth) and present current therapeutic methods of these injuries. The knowledge of an above mentioned problems is essential for every dentist’s practice.

Skuteczność środków do higieny jamy ustnej pacjentów leczonych aparatami stałymi – przegląd piśmiennictwa

Efficacy of oral hygiene measures for orthodontic patients treated with fixed appliances – a literature review

Z Zakładu Ortodoncji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Edyta Ciok, dr hab. n. med. Małgorzata Zadurska – kierownik Zakładu, dr n. med. Agnieszka Osmólska-Bogucka

Słowa kluczowe: higiena jamy ustnej, aparat ortodontyczny, płytka nazębna, instruktaż higieny

Utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej pacjenta jest bardzo istotne w trakcie leczenia ortodontycznego aparatem stałym z uwagi na zwiększoną akumulację płytki nazębnej. Aby uniknąć niepożądanych skutków nadmiernej ilości płytki, takich jak demineralizacja szkliwa lub zapalenie tkanek przyzębia, ortodonta winien przeprowadzić u pacjentów dokładny instruktaż higieny oraz kontrolować jej efekty. W celu ustalenia zaleceń higienicznych dla pacjentów leczonych ortodontycznie dokonano przeglądu doniesień naukowych dotyczących skuteczności środków do higieny jamy ustnej.

Key words: oral hygiene, orthodontic appliance, dental plaque, oral hygiene instruction

Maintaining proper oral hygiene is essential for patients undergoing orthodontic treatment with fixed appliance due to increased accumulation of dental plaque. To avoid adverse effects of excessive amount of plaque, such as enamel demineralization or periodontitis, orthodontists should conduct for patients a thorough instructions of the oral hygiene and control their effectiveness. In order to establish hygienic recommendations for orthodontic patients literature concerning the efficiency of oral hygiene measures, were reviewed.

Przyczyny ograniczeń w dostępności i liczbie wykonywanych zabiegów stomatologicznych u dzieci niepełnosprawnych intelektualnie i fizycznie

Causes of restrictions of the availability and the amount of the dental treatment performed for children mentally and physically handicapped

Ze Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie: lek. dent. Anna Węglarz – stażysta

Z Zakładu Endodoncji Katedry Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: dr n. med. Michał Łęski – asystent, prof. dr hab. n. med. Halina Pawlicka – kierownik Zakładu

Z Kliniki Stomatologii Dziecięcej – Zakładu Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk – kierownik Zakładu

Słowa kluczowe: promocja zdrowia, pacjenci niepełnosprawni, pacjenci upośledzeni, praktyka stomatologiczna

Osoby niepełnosprawne zaliczane są do grupy pacjentów o zwiększonym ryzyku wystąpienia chorób jamy ustnej, które mają negatywny wpływ na ogólny stan zdrowia i obniżają jakość życia. Leczenie stomatologiczne tej grupy pacjentów jest jednak trudne ze względu na ich niezadowalającą współpracę z personelem i konieczność opieki interdyscyplinarnej. Przyczynami częstych zaniedbań profilaktyczno-leczniczych tych pacjentów są także ograniczenia w dostępności do opieki dentystycznej, jak również czynniki finansowe, edukacyjne, psychologiczne oraz logistyczne. Ich systemowa minimalizacja może zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób jamy ustnej, ich powikłań oraz konieczność wykonywania kosztownych procedur leczniczych w znieczuleniu ogólnym.

Key words: health promotion, disabled patients, handicapped patients, dental practice

Handicapped patients are concerned as a group of patients with an increased risk of the occurrence of the oral diseases, which can negatively affect general health and the quality of life. The dental care of the group of patients is very complicated due to problems with effective cooperation and the need of interdisciplinary treatment. The reason of the frequent neglect of prophylaxis and treatment of these patients are limitation in accessibility of dental care, as well as, financial, psychological, educational and logistic factors. Their systemic minimization can reduce the risk of the oral diseases, their complications and the need of performing costly treatment procedures under general anesthesia.

Zasady preparacji zębów pod korony protetyczne – przegląd piśmiennictwa

Principles of teeth preparation for prosthetic crowns – a literature review

Z Katedry i Zakładu Protetyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu: lek. dent. Krzysztof Mól – odbywający staż specjalizacyjny w dziedzinie protetyki stomatologicznej, dr n. med. Tomasz Dąbrowa – adiunkt, dr hab. n. med. prof. nadzw. Włodzimierz Więckiewicz – kierownik Katedry i Zakładu

Słowa kluczowe: szlifowanie zęba filarowego, rodzaje stopni, protezy stałe

Na pełen sukces terapeutyczny rehabilitacji narządu żucia za pomocą koron protetycznych lub mostów wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest właściwie dobrana preparacja zębów filarowych pod wybrany typ stałego uzupełnienia protetycznego, w tym także odpowiedni rodzaj pobrzeża korony protetycznej. Dzięki temu ściany korony protetycznej przechodzą w sposób ciągły w ściany pozostałych niepreparowanych struktur zębowych, nie stwarzając miejsc retencyjnych i urazowych dla otaczających tkanek miękkich przyzębia. Celem preparacji zęba jest uzyskanie wyraźnie zaznaczonej granicy szlifowania w celu zapewnienia dobrej adaptacji korony i szczelności brzeżnej. W pracy przedstawiono przegląd piśmiennictwa dotyczący roli i zakresu stosowania różnych rodzajów preparacji zębów pod korony protetyczne.

Key words: abutment tooth preparation, crown margin design, fixed prosthesis

Full therapeutic success of masticatory system rehabilitation with dental crowns or bridges can be influenced by many factors. One of them is properly selected method of abutment teeth preparation for the chosen type of fixed prosthetic restoration, including also the right crown margin design. Thanks to them, dental crown passes continuously into unprepared tooth structure, not creating retention sites and trauma to surrounding soft tissue of periodontium. The aim of the preparation is to achieve appropriate adaptation of the crown to the finishing line and marginal tightness. In the paper a review of the literature concerning the role and range of different types of finishing line preparation for prosthetic crowns, were presented.