Czynniki warunkujące zdrowie jamy ustnej u dzieci w wieku przedszkolnym

Determinants of oral health in preschool children

Z Katedry Stomatologii Zachowawczej – Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Joanna Rudnicka, lek. dent. Karolina Kowalczyk, dr hab. n. med. Ewa Iwanicka-Grzegorek

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Ewa Ganowicz

Słowa kluczowe: zdrowie jamy ustnej, zachowania prozdrowotne, czynniki determinujące zachowania prozdrowotne

Zdrowie jamy ustnej jest składową zdrowia ogólnego człowieka. Zachowania prozdrowotne to nawyki i czynności, dzięki którym zdrowie ulega polep­szeniu i utrwaleniu. Najłatwiej w pozytywny nawyk zmienić proste czynności. W procesie wielokrotnego powtarzania na­stępuje wyuczenie wybranej czynności i powielanie jej w sposób automatyczny. Celem pracy były ocena zachowań prozdro­wotnych, określenie rodzajów czynników je warunkujących i możliwych, zauważalnych zależ­ności. Przeprowadzono badanie ankietowe (ankiety były anoni­mowe i składały się z 18 pytań) 148 rodziców dzieci trzy-, cztero- i pięcioletnich uczęszczają­cych do jednego z warszawskich przedszkoli o profilu integracyjnym. Wyniki poddano analizie statystycznej za pomocą programu PQStat. Należy podkreślić, że brak opieki stomatologicznej lub niedostateczna opieka, złe nawyki higieniczne i żywieniowe dzieci są efektem braku wiedzy rodziców lub opiekunów.

Key words: oral health, health behaviours, determinants of health behaviours

Oral health is one of the components of man’s health. Health-seeking behaviour consists of the habits and activities that contribute to the long term health improvement. Simple activities are the ones that are the easiest to be turned into positive habits. The process of repetition leads to mastering a given activity and enables a person to perform these activities automatically. The aim of this study was to assess the health-seeking behaviour, to define different kinds of factors that determine it and to find any possible and noticeable correlations. Survey was conducted (anonymous questionnaire consisting of 18 questions) on 148 parents of 3, 4 and 5 year-old children attending one of the Warsaw inclusive kindergartens. Results were analysed using the PQStat programme (software). It needs to be pointed out that the lack of or inadequate dental care, poor hygiene and bad dietary habits are the results of the lack of education among parents or guardians.

 Mikrotwardość i chropowatość powierzchni materiałów stosowanych w wykonawstwie wkładów koronowo-korzeniowych

Microhardness and surface roughness of materials used in post’s performance

Z Katedry Protetyki Stomatologicznej Wydziału Lekarsko-Dentystycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Kamila Wróbel-Bednarz, prof. dr hab. n. med. Elżbieta Mierzwińska-Nastalska – kierownik Katedry

Z Katedry Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych Politechniki Śląskiej: dr inż. Witold Walke, dr inż. Marcin Basiaga

Słowa kluczowe: mikrotwardość, chropowatość powierzchni, wkłady koronowo-korzeniowe

Indywidualne wkłady koronowo-korzeniowe mogą być wy­konane ze stopów metali metodą odlewania lub SLS oraz z ditlenku cyrkonu metodą CAD/CAM. Naj­częściej wykorzystywanymi stan­dardowymi wkładami są wkłady typu FRC. Materiały te różnią się między sobą właściwościami.

Celem pracy były określenie i analiza takich parametrów, jak mikrotwardość i chropowatość powierzchni materiałów stosowanych w wykonawstwie wkładów koronowo-korzeniowych.

Przeprowadzono badanie chropowatości powierzchni i mikro­twardości. Największą chropowatość (5,41 μm) wykazano dla wkładu ze stopu Co-Cr. Dla dwu­tlenku cyrkonu wynik był niemal dwukrotnie niższy (2,94 μm), a dla wkładu FRC najniższy (1,53 μm). Największa wartość mikrotwardości charakteryzowała wkłady ZrO2 (1474 HVIT), dla wkładów Co-Cr wynik wyniósł 502 HVIT, natomiast dla wkładów typu FRC 64 HVIT.

Podsumowując, można stwierdzić, iż większa chropowatość wkładu warunkuje wyższą wytrzymałość na niszczenie, a im większa twardość, tym większe ryzyko poważnych powikłań.

Key words: microhardness, surface’s roughness, posts

Individual posts can be made from a metal alloys by casting or SLS and with zirconia by CAD/CAM. The most commonly used standard posts are a fiber reinforced root canal posts. Each material has different properties.

The aim of this study was to analyse the parameters: microhardness and surface’s roughness of materials used in posts performance.

Roughness and microhardness tests were performed. The highest roughness (5.41 μm) demonstrated for the Co-Cr post. For zirconia result was almost 2-fold lower (2.94 μm) and for FRC’s the lowest (1.53 μm). The highest value of microhardness characterized ZrO2 posts (1474 HVIT) for Co-Cr result amounted to 502 and for FRC – 64 HVIT.

In summary it can be stated that the greater post’s roughness determines higher resistance to destruction, and the bigger hardness, the greater risk of serious complications.

Całkowite zwichnięcie zębów siecznych górnych – opis przypadku

Avulsion of upper incisors – a case report

Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Anna Niedziela-Hejmej, dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek

Słowa kluczowe: całkowite zwichnięcie siekaczy górnych, uraz, replantacja

Zwichnięcie stałego zęba jest jedną z przyczyn nagłego zgłaszania się pacjentów do gabinetu dentystycznego. W przypadku całkowitego zwichnięcia zęba metodą leczenia z wyboru jest replantacja. Jej zastosowanie wymaga jednak spełnienia określonych warunków i zależy od czasu oraz sposobu przechowywania zęba poza zębodołem. Celem pracy były omówienie zalecanego współcześnie postępowania w przypadku całkowicie zwichniętych zębów stałych oraz prezentacja przypadku klinicznego całkowitego zwichnięcia zębów górnych siecznych.

Key words: permanent upper incisors avulsion, trauma, tooth replantation

Permanent tooth avulsion is one of the few real emergency situations in dentistry. In the case of avulsion, replantation is the most recommended method of treatment. However, application of replantation method requires the special conditions and depends on the time and way of avulsed tooth storage. The aim of the study was to present current knowledge concerning therapy of avulsed permanent teeth and to report the clinical management of a case of avulsion of upper incisors.

Multidyscyplinarne leczenie złamania zębów w odcinku przednim – opis przypadku

Multidiscplinary treatment of anterior teeth fractures – a case report

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: lek. dent. Katarzyna Bartoń, dr n. med. Magdalena Klijer – adiunkt

Z Zakładu Medycyny Jamy Ustnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: dr n. med. Beata Petkowicz – kierownik Zakładu

Z Zakładu Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: lek. dent. Marcin Berger – asystent

Słowa kluczowe: uraz zęba, złamanie zęba, gingiwoplastyka

Celem pracy było przedstawienie opisu przypadku 29-letniego mężczyzny, który w wyniku urazu twarzy doznał również złamania zębów 11, 21, 22 oraz 23. Ze względu na przebieg linii złamania poniżej poziomu kości wyrostka zębodołowego u mężczyzny istniała konieczność wdrożenia leczenia multidyscyplinarnego – zachowawczego, chirurgicznego oraz protetycznego. Dzięki takiemu postępowaniu udało się osiągnąć satysfakcjonujący efekt funkcjonalno-estetyczny.

Key words: tooth injury, tooth fracture, gingivoplasty

The aim of the paper was to present a case report of 29 year old male which in consequence of facial trauma experienced the fracture of teeth 11, 21, 22 and 23. A multidisciplinary approach, involving conservative, surgical and prosthetic treatment, was needed, as the fracture line was located below the alveolar ridge. These procedures allowed to gain a satisfactory functional and esthetical outcome.

Leczenie niechirurgiczne zapalenia przyzębia – współczesne metody kontroli płytki bakteryjnej

Non-surgical treatment of periodontitis – contemporary control methods of the dental plaque

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Renata Górska – kierownik Zakładu, dr n. med. Ewa Ganowicz

Słowa kluczowe: apalenie przyzębia, skaling, full-mouth disinfection, antybiotykoterapia

Filarem współczesnej terapii periodontologicznej jest skuteczna redukcja liczby patogennych bakterii w kieszonkach dziąsłowych z wykorzystaniem metod mechanicznych, chemicznych i farmakologicznych. Metody te znane są od dziesięcioleci, jednak podejmowane są próby ich modyfikacji i udoskonalania, np. poprzez wprowadzanie nowych protokołów terapeutycznych, jak full-mouth disinfection. W pracy omówiono możliwości zastosowania tych metod w leczeniu chorób przyzębia oraz najnowsze badania dotyczące ich skuteczności.

Key words: periodontitis, scaling, full-mouth disinfection, antibiotherapy

The efficient reduction of pathogenic bacteria in gingival pockets is a keystone of contemporary periodontal therapy. It can be accomplished by means of mechanical, chemical and pharmacological methods, that have been known for decades, yet they are still being improved. One example of such refinement is the full-mouth disinfection protocol. The paper presents possibilities to utilize these methods in periodontal treatment, as well as the latest results of studies, concerning their efficiency.

 Metody i znaczenie pogłębienia przedsionka jamy ustnej – przegląd piśmiennictwa

Methods and meaning of the vestibular deepening – a literature review

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Beata Wyrębek, lek. dent. Agata Orzechowska, dr n. med Małgorzata Nędzi-Góra, dr n. med. Paweł Plakwicz

Słowa kluczowe: chirurgia śluzówkowo-dziąsłowa, dziąsło przyczepione, płytki przedsionek jamy ustnej, pogłębienie przedsionka jamy ustnej

Płytki przedsionek jamy ustnej w połączeniu z wąską strefą dzią­sła przyczepionego może niekorzystnie wpływać na utrzymanie zdrowego przyzębia. Nieprawidłowe przyczepy wędzidełek i mięśni występujące przy płytkim przedsionku mogą powodować objaw pociągania dziąsła wolnego i zaleganie resztek pokarmowych w szczelinie dziąsłowej, co sprzyja powstawaniu stanów zapalnych i recesji dziąsłowych. Zabieg pogłębienia przedsionka jamy ustnej może korzystnie zmienić warunki tej okolicy, czyniąc ją łatwiej dostępną dla zabiegów higienicznych i jednocześnie poprawiając komfort pacjenta.

Key words: mucogingival surgery, attached gingiva, shallow vestibule, vestibular deepening

Shallow vestibule of the oral cavity together with narrow width of the attached gingiva may negatively affect the maintenance of periodontal health. High frena and muscles attachments, which co-exist with shallow vestibule may however cause pull syndrome of marginal gingiva and increase plaque accumulation in gingival sulcus. This favours the conditions, which may lead to the inflammation and recession in patients with poor oral hygiene. Vestibular deepening can positively change the conditions of this area. It results in easier access to perform everyday hygiene and improves patient’s comfort.

Przygotowanie farmakologiczne dziecka do zabiegów stomatologicznych

Sedation in children undergoing dental procedures

Z Zakładu Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Emil Korporowicz, lek. dent. Piotr Rożniatowski, lek. dent. Piotr Sobiech, prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk – kierownik Zakładu

Słowa kluczowe: stomatologia dziecięca, sedacja płytka, midazolam, podtlenek azotu

Lęk i strach przed leczeniem stomatologicznym jest istotnym problemem dla lekarza dentysty. Dlatego u pacjentów w wieku rozwojowym należy jak najwcześniej kształtować postawę pozwalającą na uzyskanie współpracy podczas zabiegów. Jednak gdy metody behawioralne przestają być skuteczne lub gdy współpraca jest ograniczona przez schorzenia fizyczne i intelektualne pacjenta, zastosowanie sedacji farmakologicznej może być niezwykle pomocne. Celem pracy było zestawienie i porównanie różnych metod przygotowania farmakologicznego pacjentów w wieku rozwojowym do zabiegów stomatologicznych na podstawie aktualnego piśmiennictwa i wytycznych międzyna­rodowych stowarzyszeń stomatologicznych.

Key words: pediatric dentistry, conscious sedation, midazolam, nitrous oxide

Anxiety and fear of dental treatment is a significant problem for the dental practitioner. Therefore, it’s important to form a positive attitude in young patients, which helps to obtain cooperation during treatments. However, when behavioral methods are no longer effective or when the cooperation is limited by physical and intellectual impairment of the patient, the use of pharmacological sedation methods can be extremely helpful. The aim of the study was to compare different premedication methods of patients in growing age for dental procedures on the base of current literature and guidelines of international dental associations.

Metody izolacji pola zabiegowego w endodoncji i stomatologii zachowawczej

The isolation methods of treatment area in endodontics and conservative dentistry

Ze Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Endodoncji Katedry Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: Bartosz Bielecki-Kowalski – student IV roku Wydziału Lekarsko-Dentystycznego na kierunku stomatologia, Natalia Kowalczyk – studentka IV roku Wydziału Lekarsko-Dentystycznego na kierunku stomatologia

Z Zakładu Endodoncji Katedry Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: dr n. med. Michał Łęski – asystent, prof. dr hab. n. med. Halina Pawlicka – kierownik Zakładu

Z praktyki prywatnej: dr n. med. Anna Bielecka-Kowalska

Słowa kluczowe: izolacja pola zabiegowego, koferdam, wałki

W celu zapewnienia suchości w jamie ustnej stosowane są różne rodzaje wałków, koferdamy lateksowe, minidamy, quickdamy oraz inne produkty, np. plastry naklejane na ujście ślinianki przyusznej czy nitki retrakcyjne stosowane w celu czasowego ograniczenia wyciekania płynu z kiszonki dziąsłowej. Elementami wspomagającymi izolację pola za­biegowego są różne typy ssaków i ślinociągów odprowadzających nadmiar płynów z jamy ustnej pacjenta, co poprawia jakość pracy lekarza i komfort pacjenta. Wałki są powszechnie stosowane w stomatologii zachowawczej do wykonywania uzupełnień tymczasowych oraz prostych zabie­gów profilaktycznych, takich jak lakowanie i uszczelnianie bruzd. Profesjonalne zabiegi z zakresu endodoncji oraz stomatologii estetycznej muszą być wykonywane z zastosowaniem koferdamu. W pracy przedstawiono aktualny przegląd metod izolacji pola zabiegowego.

Key words: treatment area isolation, rubber-dam, cotton-rolls

In order to guarantee dryness in the oral cavity various rolls, latex dental dams, minidams, quickdams, and other products used occasionally like saliva absorbents for coverage of parotid orifice or dental retraction cords are used to temporarily reduce fluid leakage from the gingival pocket. Elements which support the isolation are different types of saliva ejectors draining excess fluid from the patient’s mouth, which directly increase quality of dentist’s work and comfort of the patient. Rolls are commonly used in dentistry during making temporary restorations and the simple preventive treatments such as fissure sealing. Professional treatment in the field endodontic or cosmetic dentistry should be performed with rubber dam. In this paper the current review of treatment area isolation methods, was presented.

Zakażenie HIV w gabinecie stomatologicznym – czy można go uniknąć?

Infection of HIV in the dental office – can it be avoided?

Ze Studenckiego Koła Naukowego Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odpornościowych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: Martyna Biała – student

Z Katedry i Zakładu Protetyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: lek. dent. Michał Biały

Z Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odpornościowych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: dr hab. n. med. Małgorzata Inglot

Słowa kluczowe: HIV, zakażenie, postępowanie poekspozycyjne, narażenie zawodowe

Praca lekarza dentysty wiąże się ze zwiększonym ryzykiem ekspozycji na krew i inny zakaźny materiał biologiczny. Istnieje możliwość zakażenia m.in. wirusem HIV. Dlatego istotne jest posiadanie odpowiedniej wie­dzy dotyczącej ryzyka zakażenia i postępowania poekspozycyjnego. Pacjenci niechętnie przyznają się do zakażenia, gdyż obawiają się odmowy leczenia. Dlatego każdego pacjenta należy traktować jako potencjalnego nosiciela wirusa HIV.

Key words: HIV, infection, post-exposure procedures, occupational exposure

The work of a dentist is associated with an increased risk of exposure to blood and other infectious biological material. Among others, there is a risk of HIV infection. Therefore, it is important to have adequate knowledge about the risk of infection and post-exposure procedures. Patients often do not admit that they are infected, because they fear refusal of treatment. Therefore, each patient must be regarded as a potentially HIV-infected carrier.