Poziom profilaktyki urazów zębów i jamy ustnej u dzieci trenujących karate

The prevention level of teeth and oral cavity injuries in children who train karate

Z praktyki prywatnej we Wrocławiu: lek. dent. Anna Stempniewicz, lek. dent. Michał Biały

Słowa kluczowe: ochraniacze jamy ustnej, urazy zębów, klasyfikacja Andreasena

Sport jest jedną z głównych przyczyn powstawania urazów w obrębie głowy i szyi. W trakcie jego uprawiania mogą wystąpić wszystkie typy urazów zębów, przyzębia, kości i błony śluzowej opisanew klasyfikacji Andreasena. Celem pracy była ocena stosowanej profilaktyki uszkodzeń tkanektwardych i miękkich w obrębie jamy ustnej u dzieci uprawiających karate. Badaniem ankietowymobjęto 60 dzieci w wieku 6-13 lat uprawiających karate, w tym 44 chłopców i 16 dziewcząt.W ankiecie uwzględniono płeć dziecka, rodzaj przebytych urazów jamy ustnej spowodowanychuprawianiem sportu postępowanie po urazie oraz stosowanie szyn ochronnych. 41,7% badanych dzieci, w tym 12,5% dziewcząt i 52,3% chłopców, stosowało szyny ochronne. 2 chłopców stosowało szyny fabryczniegotowe, a pozostałe 23 osoby szynę dopasowującą się w ustach. Żadne dziecko nie stosowało szyny wykonanej indywidualnie przez dentystę. 30% badanych doznało urazu w obrębie jamy ustnej w trakcie uprawiania sportu: 5% badanych doznało urazu zębów, 23,3% urazu tkanek miękkich, a 1,7% jednocześnie urazu zębów i tkanek miękkich. Liczba użytkowanych szyn ochronnych wśród dzieci uprawiających sporty urazowe jest wciąż zbyt niska.

Key words: mouthguards, dental injuries, Andreasen’s classification

Sport is one of the main causes of injuries of head and neck. All kinds of dental, periodontal bone and mucous membrane traumas described in the Andreasen’s classification can appear. The aim of this paper was the evaluation of oral cavity soft and hard tissues injures used prevention in children practicing karate. 60 children aged 6–13 years practicing karate, including 44 boys and 16 girls were interviewed. The questions included sex, type of previous injury in the oral cavity caused by sport practices, post-injury procedure and use of protective mouthguards. 41.7% of the children, including 12.5% of girls and 52.3% of boys used a mouthguards. Two boys used Stock Mouthguard and the remaining 23 individuals boil and bite type of mouthguard. None used custom made mouthguard. 30% of respondents had suffered an injury in the mouth during sport practices: 5% of being examined experienced dental trauma, 23.3% soft tissue injury, and 1.7% both teeth and soft tissue injures. The number of mouthguards used by children who train traumatic sports is still too low.

Radiograficzna ocena topografii i morfologii trzecich zębów trzonowych

Radiographic evaluation of topography and morphology of third molars

Z praktyki prywatnej: lek. stom. Aleksander Ciągło – specjalista stomatologii zachowawczej, specjalista chirurgii stomatologicznej, mgr zdr. publ. Jakub Ciwiś – technik dentystyczny

Słowa kluczowe: trzecie zęby trzonowe, topografia trzecich zębów trzonowych, retencja trzecich zębów trzonowych, morfologia trzecich zębów trzonowych

W prezentowanej pracy autorzy, opierając się na własnych materiałach, dokonali analizy zdjęć pantomograficznych wykonanych w latach 1995–2010 u 126 pacjentów, kobiet i mężczyzn od 16. do 74. roku życia. Badanie dotyczyło topografii i morfologii trzecich zębów trzonowych (TZT). Stwierdzono zatrzymanie, retencję około 30% tych zębów, z dominacją wertykalnej postaci – około 61%, oraz przewagą retencji koronowej i korzeniowej, stanowiących łącznie około 77%. W morfologii koron przeważały forma określana jako normadens – około 60%, i multiguzkowe ukształtowanie powierzchni żującej – 61%. W morfologii korzeni 50% stanowiły zęby dwukorzeniowe.

Key words: third molars, topography of third molars, impaction of third molars, morphology of third molars

The authors basing on their own material, have analysed the orthopantomograms (dated 1995–2010) of 126 patients aged 16 to 74 years. The research concerned the topography and morphology of third molars. In about 30% of cases, retention of third molars has been observed – predominantly vertical retention (about 61%) – and a prevalence of crown and root retention, both about 77% of retention cases. The predominant form in crown morphology was what the authors named normadens, which constitutes about 60% of cases and multicuspid shape of the chewing surface (61%). As far as the root morphology was concerned, about 50% of analysed teeth were double–rooted. In about 37% of third molars, Mühlreiter`s feature has been observed. In about 15% of cases the authors have noted an occurrence of anomaly in the form of root fusing near the apex.

Wada szkieletowa klasy III u dorosłych – etiologia, diagnostyka, leczenie
– opis przypadku

Skeletal Class III malocclusion in adult patients – aetiology, diagnosis, treatment
– case report

Z Zakładu i Poradni Ortodoncji Instytutu Stomatologii Centralnego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: dr n. med. Monika Domarecka – dyrektor, lek. dent. Agnieszka Borzęcka
Z Zakładu Ortodoncji Katedry Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: dr n. med. Adam Skiba – wykładowca

Słowa kluczowe: progenia, III klasa szkieletowa, leczenie ortodontyczno–chirurgiczne

W pracy opisano charakterystykę i etiologię wady szkieletowej klasy III. Przedstawiono przypadek dorosłego pacjenta z przodożuchwiem morfologicznym oraz laterogenią leczonego ortodontyczno–chirurgicznie. Uwzględniono diagnostykę, przebieg oraz analizę wyników leczenia pacjenta.

Key words: progenia, skeletal Class III, surgical–orthodontic treatment

The paper presents features and the aetiology of the skeletal Class III malocclusion. The case of an adult patient with progenia and laterogenia that was treated orthodontically and surgically were presented. The diagnosis, treatment and results analysis of the patient were included.

Usunięcie zmiany dermatologicznej (Cystis epidermalis) przez lekarza dentystę
– opis przypadku

Removal of dermatological lesion (epidermal cyst) by a dentist – a case report

Z Zakładu Stomatologii Zintegrowanej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum: lek. dent. Katarzyna Macikowska, lek. dent. Teresa Szupiany, dr hab. n. med. Jolanta Pytko-Polończyk – kierownik
Z Centralnego Ambulatorium Stomatologicznego Uniwersyteckiej Kliniki Stomatologicznej w Krakowie: lek. dent. Jorge Sanchez Lugo, dr hab. n. med. Jolanta Pytko–Polończyk – kierownik

Słowa kluczowe: Cystis epidermalis, torbiel zastoinowa, gruczołu łojowego, kaszak, leczenie Cystis epidermalis

Cystis epidermalis (kaszak) to zmiana patologiczna o charakterze łagodnym, występująca na skórze, tworząca się w gruczołach łojowych oraz przy mieszkach włosowych. Uważa się, że kaszak to torbiel retencyjna, której przyczyną jest zaczopowanie ujścia przewodu wyprowadzającego jednego lub kilku gruczołów łojowych, co prowadzi do nagromadzenia wydzieliny gruczołu, widocznej jako wygórowanie na skórze. W wyniku zakażenia zawartości torbieli może dojść do rozwoju ropnia z towarzyszącym stanem zapalnym okolicznych tkanek. Typową lokalizacją tej zmiany jest skóra głowy, twarzy, pleców oraz moszny. W piśmiennictwie opisywane są przypadki zezłośliwienia tej łagodnej zmiany. W pracy przedstawiono przypadek 46–letniego pacjenta, który zgłosił się do Uniwersyteckiej Kliniki Stomatologicznej skierowany w celu konsultacji i leczenia zmiany patologicznej na skórze twarzy w okolicy trzonu żuchwy po stronie prawej. Po przeprowadzonym badaniu podmiotowym, przedmiotowym oraz diagnostyce radiologicznej postawiono rozpoznanie wstępne – torbiel zastoinowa gruczołu łojowego, i zadecydowano o leczeniu chirurgicznym. Zmianę wyłuszczono w całości wraz z torebką, a uzyskany materiał operacyjny przesłano do badania histopatologicznego. Wynik badania potwierdził wstępną diagnozę – Cystis epidermalis. W czasie okresowych kontroli klinicznych stwierdzono prawidłowe gojenie rany pozabiegowej i brak tendencji do wznowy.

Key words: epidermal cyst, cystis infundibular, epidermoid cyst, atheroma, treatment of epidermal cyst

Epidermal cyst (atheroma) is a benign lesion that forms on the sebaceous glands and hair follicles. Atheroma is considered as retention cysts caused by obstruction of one or more of the sebaceous ducts, which leads to the accumulation of the gland secretions, visible as nodule on the skin. As a result of contamination of cysts content an abscess may develop with accompanying inflammation of surrounding tissue. The typical location of this change is the skin of the head, face, back and scrotum. There are cases of malignant transformation of the benign changes. A case of 46–year–old patient who came to the University Dental Clinic sent for consultation and treatment of lesion on the skin around the mandibular region, on the right. After collecting of medical history, intraoral, extraoral examination and radiological pictures, diagnosis was – Cystis epidermalis. Surgical treatment was planed. The lesion was enucleated and the material was sent to the histopathological examination. The test confirmed the initial diagnosis – epidermal cyst. During check-ups no tendency to recurrence was noticed.

Zabiegi w obrębie wędzidełka wargi górnej – skalpel a nóż elektryczny

Various surgical procedures on the superior labial frenum – scalpel versus electosurgery

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Renata Górska – kierownik, lek. dent. Bartłomiej Górski, dr n. med. Jan Kowalski – adiunkt

Słowa kluczowe: wędzidełko wargi, frenulektomia, frenuloplastyka, elektrochirurgia

Wędzidełko wargi górnej to biegnący w linii pośrodkowej pionowy fałd błony śluzowej, który łączy wewnętrzną powierzchnię wargi górnej z błoną śluzową, dziąsłem i okostną wyrostka zębodołowego szczęki. Nieprawidłowo zlokalizowane przyczepy wędzidełek mogą pogarszać stan przyzębia brzeżnego wskutek pociągania tkanek (pull syndrome) oraz być przyczyną utrudnionej higieny tej okolicy, jak również powodować problemy natury ortodontycznej i estetycznej. Korekta chirurgiczna nieprawidłowego przyczepu wędzidełka wargi górnej może być wykonana metodą frenulektomii lub frenuloplastyki, które mogą być przeprowadzone skalpelem na ostro, przy użyciu elektrochirurgii lub lasera. Wymienione metody różnią się występowaniem hemostazy, czasem gojenia, szerokością ewentualnego wykonanego cięcia i aspektem ekonomicznym. Celem pracy jest krótki opis najczęściej stosowanych metod chirurgicznych, które mogą korygować nieprawidłowy przyczep wędzidełka wargi górnej przy użyciu skalpela i noża elektrycznego.

Key words: labial frenum, frenectomy, frenoplasty, electrosurgery

The superior labial frenum is a mucous membrane fold that attaches to the center of the upper lip and to the alveolar mucosa, the gingiva, and periosteum between the two upper central incisors. The presence of an aberrant frenuli may jeopardize the gingival health due to a muscle pull or an interference in the plaque control, compromise the orthodontic therapy outcome and aesthetic problems. The treatment of an aberrant frenulum can be accomplished by performing frenectomy or frenuloplasty, both of which may be achieved by using a scalpel blade, electrosurgery or laser. Each of these techniques differs from the standpoints of hemostasis, healing time, width of the cut and economic factor. The aim of this paper is to give a brief overview about the most popular surgical techniques, which are employed for an aberrant frenum management by using a scalpel or electrosurgery.

Powtórne leczenie endodontyczne drugiego przedtrzonowca dolnego z przewlekłą zmianą okołowierzchołkową

Endodontic retreatment of mandibular second premolar with the chronic periapical lesion

Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” w Warszawie: lek. dent. Włodzimierz Rudnicki – kierownik, lek. dent. Małgorzata Rećko – w trakcie specjalizacji ze stomatologii zachowawczej z endodoncją, prof. dr. hab. n. med. Jan Trykowski – kierownik specjalizacji

Słowa kluczowe: ponowne leczenie endodontyczne, przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych

Głównym wskazaniem do przeprowadzenia ponownego leczenia endodontycznego są utrzymujące się lub powstałe zmiany w tkankach okołowierzchołkowych zęba po wcześniejszym leczeniu kanałowym. W pracy opisano przypadek ponownego leczenia endodontycznego zęba 35. Na podstawie badania klinicznego i radiologicznego rozpoznano przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych. Zastosowano antyseptyczne leczenie z wykorzystaniem mieszaniny jodoformu i 10% maści metronidazolowej. Po 6 miesiącach od zakończenia leczenia wykonano rtg. Stwierdzono wygojenie się zmiany zapalnej w tkankach okołowierzchołkowych zęba 35.

Key words: endodontic retreatment, chronic inflammation of periapical tissues

The most common indications for endodontic retreatment are persisted or newly appeared lesions in periapical tissues after primary endodontic treatment. In the paper one case of endodontic retreatment of mandibular premolar tooth 35 was described. The chronic inflammation of periapical tissues was diagnosed on the base of clinical and radiographic examination. During endodontic retreatment mixture of iodofrom and 10% metronidazole pastes was used. After 6 months of observation x–ray picture was taken. Total healing of periapical lesion around tooth 35 was found.

Halitoza – problem ogólnoustrojowy

Halitosis – a systemic issue

Z Samodzielnej Pracowni Medycyny Jamy Ustnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: dr n. med. Beata Petkowicz – kierownik, dr n. med. Maja Weremko–Fałdyga – asystent, dr n. med. Marlena Pedowska – asystent, dr n. med. Joanna Hopkała – asystent, lek. dent. Przemysław Krzaczek – asystent

Słowa kluczowe: halitosis, cuchnący oddech, etiologia halitozy

Halitoza – termin, który dentystom jest znany od lat jako halitosis – cuchnący oddech, fetor ex ore lub po prostu nieświeży oddech, zaczyna nabierać obecnie większego znaczenia. Jest to problem ogólnoustrojowy, laryngologiczny, gastrologiczny, ale także rozpatrywany w aspekcie psychospołecznym, często jeszcze traktowany jako temat tabu. Wyróżnia się trzy rodzaje halitozy: prawdziwą, rzekomą oraz halitofobię.

Key words: halitosis, foetid–smelling breath, etiology of halitosis

Halitosis – a condition that is known for dentists for many years as halitosis – bad breath, fetor ex ore, or simply – foetid–smelling breath, begins to gain a broader meaning. The problem is systemic, laryngological or gastrological. In addition to that it is also considered in terms of psycho–social taboo. Three types of halitosis are distinguished: genuine halitosis, pseudo–halitosis and halitophobia.

Zastosowanie nowoczesnej technologii CAD/CAM selective laser melting (SLM) w wykonaniu mostu okrężnego – opis przypadku

The application of modern CAD/CAM selective laser melting (SLM) technology in the production of circular bridge – a case report

Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SPZOZ w Warszawie: lek. dent. Włodzimierz Rudnicki – kierownik poradni i kierownik specjalizacji, lek. dent. Joanna Maliszewska – specjalista stomatologii zachowawczej z endodoncją, prof. dr hab. n. med. Jan Trykowski – konsultant krajowy ds. obronności w dziedzinie stomatologii

Słowa kluczowe: technologia CAD/CAM, most okrężny, SLMi chemiczne oraz biozgodność

W pracy opisano przypadek pacjenta, u którego wykonano okrężny most metalowo–porcelanowy osadzony na sześciu filarach. Podbudowę metalową mostu wykonano z proszku stopu Co–Cr Wirobond C metodą selektywnego stapiania laserem kolejnych warstw proszku (selective laser melting – SLM) zgodnie z patentem firmy BEGO. Przedstawiono etapy postępowania klinicznego oraz ciągu produkcyjnego metalowej podbudowy zgodnie z technologią CAD/CAM SLM w dziale BEGO Medical. Omówiono badania, które wskazują na korzystny wpływ wymienionej technologii na właściwości mechaniczne, strukturalnemetalowych podbudów, jak również na jakość metalowo–ceramicznych uzupełnień.

Key words: CAD/CAM technology, circular bridge, SLM

In the paper a case of patient in which circular twelve point metal – ceramic bridge fixed on six abutments, was presented. The metal framework of the bridge was made from powder of Co–Cr Wirobond C alloy by selective laser melting of successive powder layers (SLM method) in accordance to patent of BEGO firm. The stages of clinical procedure and production chain of metal substructure in accordance with CAD/CAM SLM technology in BEGO Medical section, were presented. The studies which indicate beneficial influence of mentioned technology on mechanical, structural, chemical features and biocompatibility of metallic substructures, as well on the quality of metal–ceramic appliances, were discussed.

Sterowana regeneracja tkanek – stosowane materiały i kierunki rozwoju

Guided tissue regeneration – the materials used and trends

Z NZOZ Centrum Stomatologiczno–Periodontologicznego „Periodent” w Gorzowie Wielkopolskim: lek. stom. Zofia Adamska–Miałkowska – kierownik specjalizacji, dr n. med. Andrzej Kierat

Słowa kluczowe: sterowana regeneracja tkanek, biomateriały

Rozwój sterowanej regeneracji tkanek (GTR) wraz z coraz szerszym asortymentem stosowanych materiałów daje możliwości odtworzenia zniszczonych procesem zapalnym tkanek przyzębia. W pracy przedstawiono zebrane informacje na temat obecnych kierunków rozwoju techniki GTR, ze szczególnym zwróceniem uwagi na zalety i wady stosowanych materiałów. Omówiono również problematykę łączenia preparatów i metod zabiegowych w celu poprawy skuteczności odtwarzania aparatu zawieszeniowego zębów.

Key words: guided tissue regeneration, biomaterials

The development of guided tissue regeneration (GTR) together with an increasing range of materials gives the possibility of restoration of periodontium damage by inflammation. In this paper collected information on current developments GTR technique with emphasis on the advantages and disadvantages of the materials used, were presented. Also the problem of combining surgical preparations and methods to improve the effectiveness restoration of the periodontium were discussed.

Nadliczbowe zęby przedtrzonowe – przegląd piśmiennictwa

Supernumerary premolars – a literature review

Z Polikliniki Stomatologicznej 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu: lek. dent. Katarzyna Gurdziel, lek. dent. Anna Różalska
Z Praktyki Ortodontycznej OrthoSmile we Wrocławiu: lek. dent. Alina Strzałkowska – specjalista ortodonta

Słowa kluczowe: nadliczbowość, zęby przedtrzonowe, zęby nadliczbowe

Hiperdoncja charakteryzuje się zwiększoną liczbą zawiązków zębowych i najczęściej dotyczy przedniego odcinka szczęki. Nadliczbowość zębów przedtrzonowych jest rzadkim zjawiskiem, lecz coraz częściej spotykanym w codziennej praktyce dentystycznej. Nadliczbowe zęby przedtrzonowe pojawiają się i rozwijają bezobjawowo, często nie wyrzynają się, a ich rozwój jest opóźniony w stosunku do zębów przedtrzonowych typowych. Jako zęby zatrzymane mogą powodować szereg nieprawidłowości. Wczesna diagnostyka może zapobiegać ewentualnym powikłaniom i ograniczać konieczność przeprowadzenia skomplikowanego leczenia ortodontycznego. Celem tej pracy był przegląd dotychczasowych doniesień na temat nadliczbowych zębów przedtrzonowych, uwzględniających występowanie, możliwy mechanizm rozwoju, diagnostykę, ponowne pojawienie się, powikłania i rekomendacje w postępowaniu leczniczym.

Key words: hyperdontia, premolars, supernumerary teeth

Hyperdontia characterizes by the presence of supernumerary tooth germs and most often concerns the anterior maxilla region. Supernumerary premolars is a rare phenomenon but appear to be much common in everyday dental practice. Supernumerary premolars are generally asymptomatic, impacted, unerupted and have delayed development in relation to the normal premolars. The presence of supernumerary teeth may lead to various abnormalities. Early diagnosis of supernumerary teeth can prevent complications and limit the extent of orhodontic treatment. The purpose of this study was to review the current literature regarding the occurrence, possible mechanisms of development, diagnostic assessment, recurrence, complications and treatment recommendations for supernumerary premolars.

Recesje dziąseł – skomplikowany problem kliniczny w stomatologii

Gingival recession – a complex clinical problem in dentistry

Z Katedry i Zakładu Periodontologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: lek. dent. Ewelina Szyszkowska–Kniaź, lek. dent. Aleksandra Jagnicka, lek. dent. Monika Nastaj, prof. zw. dr hab. n. med. Joanna Wysokińska–Miszczuk – kierownik Katedry i Zakładu, lek dent. Karolina Thum–Tyzo

Słowa kluczowe: recesja przyzębia, etiologia, klasyfikacja, profilaktyka, leczenie

Recesja dziąsłowa to dowierzchołkowe przemieszczenie dziąsła powodujące odsłonięcie korzenia zęba. Przyczynia się to do nadwrażliwości zębiny, a przede wszystkim do utraty estetyki. Recesja to problem złożony, spowodowany wieloma czynnikami. Głównym jest nieprawidłowy sposób szczotkowania zębów. W zapobieganiu recesji dziąseł ważną rolę odgrywa profilaktyka.

Key words: periodontal recession, etiology, classification, prophylaxis, treatment

Gingival recession is an apical displacement of the gums, causing exposure of the tooth root. This contributes to dentin hypersensitivity, and above all, the loss of an aesthetics. A recession is a complex problem caused by many factors. The main of them is the wrong way of brushing your teeth. To prevent gum recession prophylaxis plays an important role.

Przeprowadzanie kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej w gabinecie dentystycznym… krok po kroku

Carrying out the control of State Sanitary Inspection in dental surgery… step by step

Z praktyki prywatnej: lek. dent. Ewa Mazur–Pawłowska, Piotr Pawłowski – adwokat

Słowa kluczowe: Państwowa Inspekcja Sanitarna, kontrola, gabinet dentystyczny, procedury

W pracy na podstawie obowiązujących ustaw i rozporządzeń oraz własnego doświadczenia autorów z kontrolami sanepidu przedstawiono sytuacje, w których może zostać przeprowadzona kontrola przedstawicieli tej instytucji w gabinecie dentystycznym. Omówiono także rodzaje kontroli (epidemiologiczna, nadzoru budowlanego i radiologiczna) oraz niezbędne dokumenty i procedury jej podlegające.

Key words: State Sanitary Inspection, control, dental surgery, procedures

In the paper on the base of current acts and regulations and on own experience of the authors with controls of sanepid, the situations in which sanepid inspections can be carried out, were presented. The sorts of control (epidemiological, construction supervision and radiological) and indispensable documents and procedures liable to control were also discussed.