Stomatologia Współczesna
NR 5/2001
Współczesne koncepcje mechanizmów patogennych występowania nadwrażliwości zębiny. Część I: Epidemiologia, etiologia i diagnozowanie nadwrażliwości zębiny
Modern conceptions on the pathogenic mechanisms of dentin hypersensitivity
lek. stom. Marek Oloś, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie.
Słowa kluczowe: nadwrażliwość zębiny, epidemiologia, VDS, VAS
Celem pracy było przedstawienie epidemiologii, mechanizmów powstawania nadwrażliwości zębiny oraz obecnie stosowanych metod diagnostycznych służących do oceny tej choroby.
Key words: dentin hypersensitivity, epidemiology, VDS, VAS
The purpose of the study was to describe the epidemiology, mechanisms of pain production and currently used diagnostic methods of assessing cervical dentinal hypersensitivity.
Ocena skuteczności preparatu Seal & Protect w leczeniu nadwrażliwości zębiny
Evaluation of the efficacy of Seal & Protect in the treatment of dentin hypersensitivity
dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Marta Raczyńska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie, staż podyplomowy
mgr inż. Witold Matysiak, asystent w Zakładzie Informatyki Medycznej AM w Warszawie
Słowa kluczowe: nadwrażliwość zębiny, Seal & Protect, Cervitec
Celem pracy była kliniczna ocena skuteczności preparatu Seal&Protect w porównaniu z preparatem Cervitec w znoszeniu nadwrażliwości zębiny. Badaniem objęto 97 pacjentów, u których leczono 237 zębów. Pacjenci uskarżali się na dolegliwości bólowe wywoływane bod?cami termicznymi, mechanicznymi i chemicznymi. Z badań wykluczono osoby, u których dolegliwości bólowe mogły być powodowane ubytkami próchnicowymi, przeprowadzonym w ciągu ostatnich 6 miesięcy leczeniem zębów czy też zabiegami periodontologicznymi. W badaniu wstępnym określono poziom reakcji bólowej w trójstopniowej skali. W badaniu kontrolnym po 12 miesiącach od aplikacji preparatu Seal&Protect nadwrażliwość zębiny została zniesiona w 58% przypadków, podczas gdy po aplikacji lakieru Cervitec w 7%.
Key words: dentin hypersensitivity, Seal & Protect, Cervitec
The aim of this study was the evaluation of the efficiency of varnishes for the elimination of dentin hypersensitivity. Dentin hypersensitivity in 237 teeth was randomly treated with Seal & Protect and Cervitec. No patients were included unless they complained of pain for long period of time caused by cold, warm, sweet or touch. Patients were excluded if the dentin hypersensitivity could have been caused by caries lesions, operative caries treatment, cervical abrasion/erosion lesions deeper than 1 mm or periodontal surgery or root scalingwithin the last 6 months. The pain was registered on a 3 step scale. The reduction of hypersensitivity continued for12months. With Seal & Protect the success rate of the treatment within 12 months was 58%. With Cervitec the success rate of the treatment within 12 months was 7%.
Występowanie Helicobacter pylori w środowisku jamy ustnej
The occurrence of Helicobacter pylori in the environment of the oral cavity
dr n. mad. Sylwia Małgorzata Słotwińska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Elżbieta Pierzynowska, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr hab. med. Robert Słotwiński, adiunkt w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Żywienia AM w Warszawie
Słowa kluczowe: Helicobacter pylori, występowanie w jamie ustnej
Na podstawie przeglądu piśmiennictwa i badań własnych omówiono występowanie bakterii z gatunku Helicobacter pylori w środowisku jamy ustnej.
Key words: Helicobacter pylori, occurrence in the oral cavity
According to the literature and the author`s own experiences the occurrence of Helicobacter pylori in the environment of the oral cavity was disc sed.
Narząd żucia a kłębkowe zapalenie nerek
Oral health and glomerulonephritis
dr n. med. Andrzej Żurek, asystent w Zakładzie Propedeutyki Stomatologii Zachowawczej II IS Collegium Medicum UJ w Krakowie
Słowa kluczowe: stan narządu żucia, ogniska potencjalne, kłębkowe zapalenie nerek
U chorych z kłębkowym zapaleniem nerek poddano ocenie narząd żucia ze szczególnym uwzględnieniem obecności potencjalnych ognisk zakażenia. Analogiczne badanie wykonano w grupie kontrolnej, tj. osób ogólnie zdrowych. Przy użyciu metod analizy statystycznej dokonano próby określenia ewentualnego związku między wykrytymi ogniskami a kłębkowym zapaleniem nerek. W porównaniu z grupą kontrolną nie wykazano istotnych różnic dla żadnego typu ogniska, choć stwierdzono nieznamienną statystycznie koincydencję kłębkowego zapalenia nerek i zębów z martwą miazgą.
Key words: oral health, potential foci, glomerulonephritis
In patients with glomerulonephritis an evaluation of oral health was performed regarding potential oral foci of infection. An analogous evaluation of healthy subjects was carried out. The aim of this study was an attempt to determine the relationship between oral foci of infection as found in the examination and glomerular pathology. The statistical analysis did not show essential differences between potential foci of infection and the progression of glomerulopathy; however, a coincidence between glomerular nephritis and pulp necrosis was found, although this was not statistically significant.
Ocena termowizyjna wzrostu temperatury na zewnętrznej powierzchni korzenia zęba w następstwie opracowania kanału korzeniowego pod wkład koronowo-korzeniowy. Badania in vitro
A thermographic assessment of the temperature rise on the outer root surface of the tooth during post space preparation. An in vitro study
dr n.med. Mariusz Lipski, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
dr n. med. Krzysztof Wo?niak, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
dr n. med. Damian Lichota, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
lek. stom. Maciej Górski, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
Słowa kluczowe: termografia, opracowanie kanału pod wkład, wzrost temperatury na powierzchni korzenia
W badaniu przeprowadzonym na 10 usuniętych zębach ludzkich oceniono wzrost temperatury w następstwie opracowywania kanału korzeniowego pod wkład koronowo-korzeniowy. Przestrzeń stworzono za pomocą poszerzaczy Unimetric 1,0 mm. Pomiaru wzrostu temperatury dokonano kamerą termowizyjną po usunięciu wypełnienia kanałowego oraz opracowaniu kanału. ?redni wzrost temperatury zarejestrowany na zewnętrznej powierzchni korzenia zęba w następstwie usuwania wypełnienia kanałowego wyniósł 14,0 +_ 3,9°C, natomiast w następstwie opracowywania kanału okazał się istotnie wyższy (p<0,01) i wyniósł 33,7 ± 7,4°C.
Key words: thermography, post space preparation, temperature rise on the root, surface
In this investigation the temperature rise on the outer root surface of 101 extracted human teeth during preparation of post spaces was analysed. Post space preparations were performed using Unimetric 1,0 mm reamers and the temperature rises during removal of root canal fillings and root canal preparation were recorded using an infrared thermal imaging camera. The average increase of temperature after removal of root canal fillings was 14,01 +_ 3,9°C, while after root canal preparation it was significantly higher (p<0,01) and noted as 33,7 ± 7,4°C.
Hamowanie aktywności próchnicy u kobiet w ciąży a ryzyko próchnicy u dzieci
Suppression of caries activity in pregnant woman and caries risk in children
lek. stom. Ewa Rusyan, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Maria Dubielecka-Kittel, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Maria Wierzbicka, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
dr n. med. Ewa Iwanicka-Frankowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr hab. n. med. Leopold Wagner, IS CSK WAM w Warszawie
Słowa kluczowe: Streptococccus mutans, ciąża, chlorheksydyna-żel
Celem pracy była ocena wpływu supresji Streptococcus mutans u kobiet w ciąży na okres kolonizacji jamy ustnej i poziom Streptococcus mutans u dzieci. W badaniach uczestniczyły 104 kobiety w ostatnim trymestrze ciąży, spośród których na podstawie testu mikrobiologicznego wyodrębniono grupę 60 z wysokim mianem bakterii (klasa 2 i 3). Zależnie od indywidualnych potrzeb u pacjentek przeprowadzono leczenie zachowawcze, chirurgiczne oraz instruktaż higieny jamy ustnej. W grupie badanej dodatkowo zastosowano chlorheksydynę w postaci 1% żelu. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały możliwość obniżenia poziomu bakterii Streptococcus mutans u kobiet w ciąży po zastosowaniu chlorheksydyny. U dzieci tych matek badany w 12 miesiącu życia poziom Streptococcus mutans był niższy w porównaniu z dziećmi z grupy kontrolnej.
Key words: Streptococcus mutans, pregnancy, chlorhexidine gel
The aim of the study was to evaluate the effect of Streptococcus mutans suppression in pregnant women on the period of colonization of the oral cavity and the Streptococcus mutans level in children. The study group comprised of 104 women in the last trimester of pregnancy, from whom, on the basis of microbiological tests, a group of 60 was selected with high bacterial levels (class 2 and 3). Patients underwent restorative and surgical treatment, as required, as well as oral hygiene instruction. In the test group, 1% chlorhexidine gel was additionally used. Results of the study demonstrated the possibility of Iowering the level of Streptococcus mutans in pregnant women following the use of chlorhexidine. In the children of these mothers, the level of Streptococcus mutans assessed at 12 months was Iower than in the control group.
Język czarny włochaty w materiale pacjentów leczonych w Zakładzie Chorób Przyzębia i Błony Śluzowej Jamy Ustnej IS AM w Łodzi w latach 1972-1997
Black hairy tongue in the records of patients treated during the period of 1972-1997 in the Department of Periodontology, Institute of Dentistry in Łódź
dr n. med. Barbara Urbaniak, p.o. Kierownika w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia IS AM w Łodzi.
dr n. med. Ewa Sieńko, asystent w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia IS AM w Łodzi.
Słowa kluczowe: język czarny włochaty, choroby jamy ustnej
Autorki przedstawiły analizę przypadków języka czarnego włochatego na podstawie kart chorobowych pacjentów leczonych w Zakładzie Chorób Przyzębia i Błony ?luzowej Jamy Ustnej IS AM w Łodzi w latach 1972-1997. Omówiono leczenie choroby ilustrowane opisem przypadku. Częstość występowania języka czarnego włochatego oceniono na 0,37%. U młodych pacjentów do 20 roku życia język czarny stwierdzono w 1,98% przypadków, u pacjentów w wieku 21-30 lat – w 7,92%. Gwałtowny wzrost występowania języka czarnego zauważono w wieku 31-40 lat (28,72%) i 41-50 lat (21,78%). Z językiem czarnym najczęściej współistniały w jamie ustnej keratozy (leukoplakia i liszaj Wilsona), aftozy, zanikowe zapalenia jamy ustnej oraz kserostomie.
Key words: black hairy tongue, oral mucosal diseases
The authors have described the analysis of cases of black hairy tongue on the basis of records of patients treated during the period of 1972-1997 in the Department of Periodontology, Institute of Dentistry in Łód?, and presented the treatment of the disease illustrated with photos of cases. Prevalence of black hairy tongue was 0.3%. Black hairy tongue was found in 1.98% of young patients and in 7.92% of the patients between the ages of 21-30 years. Arapid increase in hairy tongue prevalence was observed in the 31-40 year group (28.72%) and in the 41-50 year group (21.78%). Keratoses (leukoplakia and lichen planus) were the most frequent diseases accompanying black hairy tongue. Aphthoses, oral atrophic inflammation and xerostoma were in the second place of prevalance concomitant with black hairy tongue.
Kliniczna ocena efektywności opracowania próchnicy powierzchownej metodą abrazyjną z zastosowaniem urządzenia Air Flow prep K1 – doniesienie wstępne
The evaluation of the effectiveness of the superficial cavities preparation using an abrasive method – Air Flow prep K1 – primary report
lek. stom. Paweł Kupczyński, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr n. med. Lidia Postek-Stefańska, reprezentant Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr n. med. Lech Borkowski, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
Słowa kluczowe: abrazyjne opracowanie ubytku, materiały kompozytowe, metoda Ryge`a
Celem pracy jest kliniczna ocena efektywności oczyszczania i opracowywania powierzchownych ubytków za pomocą piaskarki Air Flow prep K l w porównaniu z metodą tradycyjną. Leczeniem objęto 109 powierzchownych ubytków próchnicowych I klasy wg B łącka w zębach trzonowych i przedtrzonowych. Grupę I stanowiło 57 ubytków opracowanych metodą piaskowania aparatem Air Flow prep Kl firmy EMS (metoda abrazyjną), grupę II 52 ubytki opracowane metodą tradycyjną. Ubytki wypełniano mikrohybrydowym materiałem złożonym Tetric Flow Cavifil firmy Vivadent. Po skończonym zabiegu porównywano czasy opracowywania ubytków. Pacjenta pytano również o odczucia subiektywne. Badania kontrolne wypełnień przeprowadzono bezpośrednio po zabiegu (okres 0) i po 6 miesiącach obserwacji. Obejmowały one: 1 – badanie kliniczne lusterkiem i zgłębnikiem według kryteriów Ryge`a, 2 – badanie nadwrażliwości pozabiegowej. Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej stosując testy: test X2, test Smirnowa-Kołmogorowa, przyjmując poziom istotności p<0,05. W materiale badawczym nie stwierdzono różnic w klinicznej ocenie kształtu i powierzchni wypełnień założonych w ubytkach opracowanych różnymi metodami. Ocena przylegania brzeżnego wykazała jednak znamienną różnicę pomiędzy metodami opracowania ubytków. Po okresie 6 miesięcy w grupie zębów opracowanych metodą tradycyjną istotnie częściej doszło do pogorszenia przylegania. W przypadku metody abrazyjnej stwierdzono statystycznie znamienne mniejsze odczucia bólowe pacjentów.
Key words: cavity abrasive preparation, composite materials, Ryge`s methode
The objective of the study was to evaluate the effectiveness of preparing superficial cavities by means of air abrasive device – Air Flow prep.K1 (by EMS) as compared to the traditional method. 109 superficial cavities of Black`s l class in molar and premolar teeth treated. Group l was compo-sed of 57 teeth with cavities prepared using the abrasive technic, group II was made up of cavities prepared using the traditional method. The cavities were filled with a composite Tetric Flow Cavifill (by Vivadent). The times of cavity preparation using both methods were compared. The patients were also asked about their subjective sensations. Control tests of the fillings were performed immediately after the operation (period “O”) and after 6 months. They included: 1 – clinical examination according to Ryge`s criteria, 2 – examination of postoperative hypersensitivity. The following statistical tests were applied: Test %2 – for the analysis of Ryge`s evaluation parameters and analysis of subjective sensations; Smirnow–Kotmogorow test for the analysis of duration of cavity preparation. No differences in the clinical evaluation of shape and surface of the applied fillings in cavities prepared using both methods were observed. However, the assessment of marginal adhesion using Ryge`s method revealed a significant difference between the methods used. After 6 months in the group of teeth prepared using the traditional method, there were significantly more cases of adhesion deterioration. In the case of the abrasive method, a statistically significant smaller pain sensations were found in patients.
Erozja chemiczna szkliwa i zębiny u osoby uzależnionej od substancji psychoaktywnych. Opis przypadku
Chemical dental erosion in a person addicted to psychoactive substances. A case study
lek. stom. Arkadiusz Dziedzic, Poradnia Stomatologiczna – Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. prof. Antoniego Kępińskiego w Jarosławiu
Słowa kluczowe: chemiczne uszkodzenie, nadżerki zębowe, narkomania, substancje psychoaktywne,
opium, morfina, ślina
W pracy opisano przypadek erozji chemicznej szkliwa u pacjenta uzależnionego od substancji narkotycznych pochodnych opium (morfina). Dane z wywiadu i badania przedmiotowego wskazują głównie na bezpośrednie, kontaktowe działanie destrukcyjne tych substancji na stan twardych tkanek zębów. Dodatkowymi czynnikami są również: zmiany jakościowe i ilościowe śliny spowodowane farmakologicznym działaniem substancji psychoaktywnych, wielokrotne, powtarzające się wymioty oraz zły stan higieny jamy ustnej.
Key words: chemical destruction, dental erosion, drug abuse, psychoactive substances, opium, morphine, saliva
This paper describes a case of chemical dental erosion in a patient addicted to narcotic substances (opium, morphine). Clinical data obtained from the history and dental examination mainly indicate a destructive effect of these substances on the dental tissues caused by direct contact. Additional factors are qualitative and quantitative changes in the saliva due to toxicological and pharmacological effects of psychoactive substances, bad oral hygiene and recurrent vomiting.
Nowa klasyfikacja chorób przyzębia – martwiczo-wrzodziejące choroby przyzębia, ropnie tkanek przyzębia, choroby przyzębia związane z chorobami miazgi kanałowej
A new classification of periodontal diseases -necrotizing periodontal diseases, abscesses of the periodontium and periodontitis associated with endodontic lesions
prof. AM dr. hab. n. med. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Małgorzata Nędzi-Góra, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Renata Stawicka-Wychowańska, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł, martwiczo-wrzodziejące zapalenie przyzębia,
ropień dziąsła, ropień przyzębny, ropień okotokoronowy, zmiany endo-perio, opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej
Autorki omawiają kolejne jednostki chorobowe według nowej klasyfikacji Amerykańskiej Akademii Periodontologicznej: martwicze choroby przyzębia, ropnie tkanek przyzębia, choroby przyzębia związane z chorobami miazgi kanałowej.
Key words: necrotizing ulcerative gingivitis, necrotizing ulcerative periodontitis, gingival abscess, periodontal abscess, pericoronal abscess, periodontal-endodontic lesions, herpetic gingivostomatitis
The authors present the next conditions aprior to the new APP classification of periodontal diseases: necrotizing periodontal diseases, abscesses of the periodontium and periodontal-endodontic lesions.
Emdogain w praktyce
Od trzech już lat firma MEDILAB z siedzibą w Białymstoku jest organizatorem szkoleń dla stomatologów na temat stosowania preparatu Emdogain. Służą one popularyzacji nowej biologicznej metody regeneracji tkanek przyzębia. Kursy przygotowywane są we współpracy z ośrodkami akademickimi na terenie całego kraju z udziałem wybitnych specjalistów z dziedziny periodontologii. Szkolenia cieszą się coraz większym uznaniem i powodzeniem w gronie lekarzy stomatologów.