Stomatologia Współczesna
NR 4/1997
Trudności diagnostyczne w rozpoznawaniu gruźlicy żuchwy
Diagnostic difficulties in the diagnosis of mandibular tuberculosis
dr n. med. Marek Habelak, adiunkt I Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej ŚAM w Zabrzu
lek. stom. Ewa Nowak, asystent I Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej ŚAM w Zabrzu
dr n. med. Andrzej Gabriel, p.o. kierownika I Katedry i Zakładu Patomorfologii ŚAM w Zabrzu
dr n. med. Daniel Sabat, adiunkt I Katedry i Zakładu Patomorfologii ŚAM w Zabrzu
Słowa kluczowe: gruźlica, trudności diagnostyczne.
Rozpoznanie gruźlicy, a szczególnie jej postaci pozapłucnej pierwotnej stanowi nierzadko duży problem diagnostyczny. W pracy przedstawiono chorego leczonego w I Katedrze i Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej z powodu procesu gruźliczego umiejscowionego w kości wyrostka zębodołowego żuchwy.
Key words: tuberculosis, diagnostic problems.
Tuberculosis, especially its primary extrapulmonary form, is sometimes quite difficult to diagnose properly. The study presents a patient who was treated at Departament l and Clinic of Maxillofacial Surgery for tuberculous process located in mandibular al-veolar bone.
Szczelność brzeżna kompomerów Dyract i Luxat
Marginal tightness of Dyract and Luxat compomers
dr n. med. Anna Marczak-Wojtyńska, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej Studium Stomatologicznego CMKP w Warszawie
lek. stom. Dorota Olczak-Kowalczyk, Zakład Stomatologii Zachowawczej Studium Stomatologicznego CMKP w Warszawie
Słowa kluczowe:Dyract, Luxat, kompomery, systemy wiążące, penetracja barwnika.
Przeprowadzono badania laboratoryjne szczelności brzeżnej 48 wypełnień wykonanych z kompomeru Dyract i 48 wypełnień z kompomeru Luxat posługując się metodą penetracji barwnika. Przeanalizowano wpływ techniki wytrawiania twardych tkanek zęba oraz wilgoci na adaptację brzeżną wykonanych wypełnień. W ocenie posłużono się czterostopniową skalą Meyera.
Key words: Dyract, Luxat, compomers, bonding systems, pigment penetration.
Laboratory examinations were carried out of marginal tightness of 48 fillings made of Dyract compomer and 48 made of Luxat compomer using a method of pigment penetration. The influence of pickling technique of tooth hard tissues and moist on marginal adaptation of fillings was analysed. A four scale Meyer`s scalę was used in evaluation.
Stan przyzębia i periodontologiczne potrzeby lecznicze u 18-letniej młodzieży województwa poznańskiego
The condition and periodontal treatment needs in 18 years old persons in the Poznań voivodship
dr n. med. Joanna Chłapowska, Zakład Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM im. K. Marcinkowshiego w Poznaniu
Słowa kluczowe: epidemiologia, województwo poznańskie, młodzież 18-letnia, przyzębie,
wskaźnik CPITN
Badaniami objęto 18-letnią młodzież zamieszkującą w środowisku dużego i małego miasta oraz na wsi. W każdym ze środowisk zbadano 60-osobowe (po 30 dziewcząt i 30 chłopców) losowo dobrane grupy. Oceny stanu przyzębia i periodontologicznych potrzeb leczniczych dokonano na podstawie wskaźnika CPITN. Wyniki badań wykazały, że największą liczbę osób ze zdrowym przyzębiem odnotowano w środowisku wielkomiejskim (20%). Duży odsetek osób wymagał profesjonalnego oczyszczenia powierzchni zębów z osadu i kamienia nazębnego lub/i korekty nieprawidłowych wypełnień oraz przeprowadzenia instruktażu higieny jamy ustnej (61,6% ogółu badanych). Odsetki osób wymagających tego rodzaju zabiegów wynosiły w dużym mieście 51,7%, a w małym mieście i na wsi po 73,3%. Konieczność przeprowadzenia instruktażu higieny jamy ustnej zaobserwowano u 80%, 85% i 90% młodzieży odpowiednio w wyróżnianych środowiskach. Przeprowadzone badania epidemiologiczne dowiodły, że stan przyzębia w badanej grupie nie jest zadowalający. Wykazane potrzeby lecznicze wskazują na konieczność intensyfikacji opieki periodontologicznej oraz zwrócenia uwagi lekarzy na edukację prozdrowotną.
Key words: epidemiology, Poznań voivodeship, 18 years old teenagers, periodontium,
CPITN index
The subjects were 18 year-old girls and boys from three different environments: big cities, little towns and villages. In each of these environments we have randomly selected a group of 60 subjects, including 30 girls and 30 boys. The assessment of the periodontium status and periodontal treatment needs was performed on the basis of the CPITN index. The highest percent of young people with healthy periodontium was noted in big cities – 20%. Large percent of the subjects required professional cleaning of the teeth surface from the plague and scale, or/and correction of improper fillings, and instruction in oral hygiene – 66,1% of all subjects. The percent of subjects who needed such treatment was 51,7% and 73,3%, in big cities and little towns or villages, respectively. The need for instruction in orał hygiene was observed in 80,0%, 85,0% and 90,0% of the subjects from the three different kinds of environment, respectively. A general conclusion following from the studies performed is that the periodontal status in the studied group is unsatisfactory. The profound treatment needs point to the necessity of intensifying the periodontal health care and the need to draw attention of doctors to prohealth education.
Uwalnianie jonów fluorkowych z uszczelniaczy
Fluoride release from sealants
dr n. med. Elżbieta Jodkowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr n. med. Leopold Wagner, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS CSK WAM w Warszawie
Słowa kluczowe: uszczelniacze, uwalnianie jonów fluorkowych, badania doświadczalne.
Doświadczalnie określono stężenie jonów fluorkowych uwalnianych z 5 uszczelniaczy mających w swoim składzie różne związki fluoru: Fissurit, Helioseal F, lonoseal, PentraSe-al i Ultraseal XT do 0,01 M roztworu NaCI. Stężenie jonów F- mierzono metodą potencjometrii bezpośredniej przy użyciu jonometru Delta 355 (Mettler) i elektrody fluorkowej (In-gold). Ilość uwalnianych jonów oznaczano dwoma metodami – 7-dniowe monitorowanie oraz pomiary okresowe. Najwyższe stężenie uwalnianych jonów fluorkowych zanotowano w przypadku Ultrasealu XT.
Key words: sealants, fluoride release, experimental study.
The purpose of this study was to measure of fluoride release from sealants: Fissurit, Helioseal F, lonoseal, Pentraseal and Ultraseal XT in 0.01 M NaCI solution. The concentration of fluoride ions was indicated by two different methods: during 7 days continuous monitoring and after specified time period. The highest concentration of fluoride from Ultraseal XT was recorded.
Analiza porównawcza badania klinicznej głębokości kieszonek dziąsłowych za pomocą Peri-Probe i periodontometru typu Hilming
Comparative Analysis of Gingival Pocket Depth Measurement by Use of Peri-Probe and Standard Hilming Type Periodontal Probe
dr n. med. Tomasz Konopka, adiunkt Zakładu Chorób Przyzębia i Błony Śluzowej Jamy Ustnej AM we Wrocławiu
dr hab. med. Marek Ziętek, kierownik Zakładu Chorób Przyzębia i Błony Śluzowej Jamy Ustnej AM we Wrocławiu
Słowa kluczowe: pomiar głębokości kieszonek dziąsłowych, sonda elektroniczna (Peri-Probe), periodontometr typu Hilming.
Celem pracy było porównanie dokładności pomiaru głębokości kieszonek dziąsłowych za pomocą standardowego periodontometru typu Hilming i elektronicznej sondy Peri-Probe. Badania przeprowadzono u 22 pacjentów z zapaleniami przyzębia (łącznie zbadano 481 zębów). Głębokość kieszonek zmierzona sondą elektroniczną była znacząco większa niż pomiar uzyskany za pomocą sondy ręcznej. Rezultaty te wskazują, iż użycie elektronicznej sondy o standaryzowanej sile nacisku pozwala uzyskać dokładniejsze pomiary w porównaniu z pomiarami dokonanymi za pomocą tradycyjnie stosowanych periodontometrów.
Key words: measurement of gingival pocket depth, electronic probe (Peri-Probe), manual standard Hilming type periodontal probe.
The aim of the study was to compare the accuracy of periodontal pocket depth measurements carried out by the use of a standard Hilming type periodontal probe and an electronic probe (Peri-Probe). The study was carried out in 22 patients with periodontitis (481 teeth were examined). The pocket depths measured by use of the electronic probe were significantly larger than those obtained by the hand probe. These results indicate that when an electronic probe is used with a standarized pressing force greater depth of the clinical periodontal pockets can be obtained in comparison to those measured by traditionally use periodontometers.
Próba zastosowania materiału kompozytowego Tetric i systemu wiążącego Syntac do pokrycia bezpośredniego miazgi – doniesienie kliniczne
The trial of using dentinal adhesive system Syntac and composite material Tetric for direct pulp capping –clinical study
prof. dr hab. n. med. Stanisław Suliborski, kierownik Zakładu Propedeutyki i Diagnostyki Stomatologicznej AM w Łodzi
lek. stom. Tomasz Biskupski, Zakład Propedeutyki i Diagnostyki Stomatologicznej AM w Łodzi
lek. stom. Violeta Górecka, Zakład Propedeutyki i Diagnostyki Stomatologicznej AM w Łodzi
Słowa kluczowe: pokrycie bezpośrednie miazgi, materiał kompozytowy Tetric, system wiążący do zębiny Syntac.
Reakcje obnażonej miazgi wydają się być w większym stopniu zależne od przecieku bakteryjnego niż od bezpośredniej toksyczności materiału pokrywającego miejsce obnażenia.
W pracy przedstawiono zastosowanie zębinowego systemu wiążącego Syntac i materiału kompozytowego Tetric (firmy Vivadent) jako środków z wyboru do bezpośredniego pokrycia miazgi. Opisano 3 spośród 20 pacjentów, u których zębinę i szkliwo wytrawiano oryginalnym wytrawiaczem (Vivadent), a ubytki wypemiano materiałem kompozytowym Tetric z zastosowaniem systemu wiążącego Syntac. Okres obserwacji – od 1,5 do 24 miesięcy. W tym czasie żaden z pacjentów nie zgłaszał dolegliwości bólowych ze strony badanych zębów, a miazga wykazywała reakcję prawidłową na bodźce elektryczne i termiczne. Autorzy pracy nie polecają powszechnie takiego sposobu postępowania ze względu na zbyt krótki okres badań klinicznych, jak i brak długoterminowych badań histologicznych.
Key words: direct pulp capping, composite material Tetric, dentinal adhesive system Syntac.
The responses of exposed pulpal tissue appear to be more related to bacterial infiltration than to direct toxicity of the material that is used for pulp capping. Dentinal bonding system Syntac and composite material Tetric (Vivadent) were presented in this article. 3 out of 20 patiens were described at enamel and dentin were etched with original phosphoric acid (Vivadent) and then the cavities were filled up with a composite restoration – Tetric using dentinal adhesive system Syntac. The period of observation lasted from 1,5 month (the shortest) to 24 months (the longest). For that time none of the patiens has reported any complaints about the examined teeth, as well as the pulp responses to electrical and temperature stimuli were correct. The authors do not recommend such way of procedure because of too short a time of clinical examinations and ląck of longlasting histological investigations.
Występowanie chorób błony śluzowej jamy ustnej u pacjentów leczonych w poradni Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia SAM
Occurrence of oral mucosal diseases in patients treated at out-patient clinic of Department of Conservative Dentistry and Periodontology of Silesia Medical Academy
lek. stom. Mariola Bizoń-Wróblewska, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia ŚAM w Zabrzu
dr n. med. Halina Książek-Bąk, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia ŚAM w Zabrzu
dr n. med. Alicja Wojnar-Kalina, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia ŚAM w Zabrzu
lek. stom. Beata Wierucka, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia ŚAM w Zabrzu
lek. stom. Iwona Płocica, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia ŚAM w Zabrzu
Słowa kluczowe: choroby błon śluzowych, analiza metod i efektów leczenia.
Celem pracy była analiza liczby rodzajów chorób błony śluzowej jamy ustnej występujących u pacjentów, którzy zgłosili się do poradni w latach 1992-95. Do analizy posłużyły kartoteki. Ogółem w tym okresie przyjęto 1500 pacjentów z chorobami przyzębia i błon śluzowych. Byli nimi głównie mieszkańcy Śląska, a także osoby skierowane z innych województw (bielskiego, opolskiego). Skupiono się na pacjentach z chorobami błon śluzowych (251 osób) i analizowano występowanie poszczególnych jednostek chorobowych w zależności od wieku i płci. Podano krótką charakterystykę częściej występujących chorób oraz dokonano analizy metod i efektów leczenia.
Key words: oral-mucosal diseases epidemiology, methods and results of treatment.
The aim of this study was to investigate the epidemiology of oral mucosal diseases in patients treated in the period of 1992-1995. The group of 251 patients with oral mucosal lesions were chosen from the group of 1500 patients with peridontium and oral mucosal diseases. Case histories of selected patients were analysed. Correlations between the types of oral mucosal lesions, age and sex were investigated. Methods and results of treatment were presented. Most often three diseases occurred: lichen planus, leucoplakia and candidiasis oris.
Właściwości retencyjne wkładów z przeciętym trzpieniem, skróconych w części wierzchołkowej
Retention properties of a split-shafet threaded post: Cut at different apical lengths
Brett I. Cohen, Spyridon Condos, Barry Lee Musikant, Allan S. Deutsch – autorzy są pracownikami ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych
Retencja wkładu w korzeniu zęba leczonego endodontycznie jest parametrem decydującym o pozytywnym wyniku odbudowy. W praktyce klinicznej częste jest dopasowanie długości wkładu do indywidualnych warunków. Niniejsze opracowanie zajmuje się porównaniem retencji wkładów typu Flexi-Post Nr l i Nr 2, skróconych w części wierzchołkowej o l do 5 mm, z retencją wkładów o standardowej długości. Eksperyment przeprowadzono dla 10 grup próbek po 10 szt. każda. Wartości retencji, wyrażone w funtach, odczytano bezpośrednio i z maszyny wytrzymałościowej. Analiza wariancji Tukeya-Studenta nie wykazała istotnych różnic pomiędzy wynikami otrzymanymi dla wkładów Nr l standardowej długości i skróconych o l, 2, 3 i 5 mm. Przy skróceniach o 4 mm zaobserwowano nieco wyższą wartość retencji. W przypadku wkładu Nr 2 otrzymano niższy od pozostałych rezultat jedynie przy skróceniu o 5 mm.
The retention of the post to the root of an endodontically treated tooth is critical for a successful restoration. Modification of the post length to accommodate a specific clinical situation is common. This study compared the retention of No. 1 and No. 2 Flexi-Post restorations shortened apically from 1 to 5 mm with that reported for full-length control No. 1 and No. 2 Flexi-Post dowels. The experimental material was divided into 10 groups with 10 samples in each group. Retentive values were recorded in pounds with a universal testing machine. Analysis of variance with a Tukey-Student range, multiple-comparison test showed no statistical differences from apical reductions of 1, 2, 3, and 5 mm including the full length control Flexi Post No. 1 system. With 4 mm of apical shortening statistically greater retention was recorded. No statistical differences resulted with apical reductions of 1 to 4 mm or with the full-length control Flexi-Post No. 2 system, but 5 mm of apical shortening caused significantly
Program szkoleń organizowanych przez Stowarzyszenie Polskich Lekarzy Dentystów w roku 1997/1998
Program szkoleń organizowanych przez SPLD od połowy 1997 do połowy 1998 roku oraz podatawowe warunki zgłaszania się i uczestnictwa w kursach.
System Profin w praktyce stomatologicznej
Profin system in dental practice
lek. stom. Anna Kaliszewska, Zakład Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM w Poznaniu
lek. stom. Renata Śniatała, Zakład Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM w Poznaniu
Słowa kluczowe: Profin, płytka bakteryjna, choroba przyzębia, Per-io-tor, kamień nazębny.
Profin jest urządzeniem znajdującym zastosowanie podczas zabiegów profilakryczno-leczniczych wykonywanych w okolicy powierzchni stycznych zębów. Przeznaczony jest do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych z osadów bakteryjnych. Używając końcówek Perio-tor można też usuwać złogi kamienia nad- i poddziąsłowego oraz wygładzać powierzchnie korzeni zębów.
Key words: Profin, dental plaque, periodontopathie, Per-io-tor, tartar.
Profin is an appliance used during prophylactic-therapeutic procedures taking place in dental contact surface. It is destined for cleansing of interdental spaces of bacterial sediments. Using Per-io-tor endings supra- and subgingival dental tartar can be removed and surfaces of dental roots polished.
Ocena przydatności testerów elektrycznych do badania żywotności miazgi zębów
Evaluation of usefulness of electrical testers for examination of dental pulp vitality
dr n. med. Sławomir Pasiek, Zakład Protetyki IS AM w Łodzi
lek. stom. Agnieszka Żęcin, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
Słowa kluczowe: testery elektryczne, poziom żywotności miazgi zębów.
Ocena stanu klinicznego miazgi zębów ma istotne znaczenie diagnostyczne. Poziom żywotności miazgi można określić stosując między innymi zmiany natężenia prądu wytwarzanego przez testery elektryczne. Na podstawie badań klinicznych przeprowadzonych w grupie 50 pacjentów, zbadano przy użyciu jedno-elektrodowego, bakteryjnego testera elektrycznego progi pobudliwości miazgi 100 zębów. Zęby były leczone zachowawczo po wcześniejszym wykonaniu znieczulenia doozębnowego lub podokostnowego.
Na podstawie uzyskanych wyników, zweryfikowanych statystycznie, oceniono zgodność wskazań testera elektrycznego z doznaniami bólowymi pacjentów. Stwierdzono, że testery elektryczne w wysokim stopniu oceniają trafnie poziomy pobudliwości miazgi zębów i powinny być szerzej niż dotąd stosowane w diagnostyce stomatologicznej.
Key words: electric pulp testers, tooth vitality levels.
Evaluation of the clinical state of dental pulp is great diagnostic importance. The level of pulp vitality can be determined using, among others, changes of current intensity generated by electric testers. On the basis of clinical investigations carried out in the group of 50 patients thresholds of pulp sensity in 100 teeth were examined using a one-electrode battery electric tester. Sensitivity threshold examination was perfomed during restorative treatment after intraligamentary or sub-periosteal anesthesia. The results were subjected to statistical analysis and revealed agreement between the measurements of electric tester and the patients` subjective feelings associated with pain. It was found out, that electric pulp testers determined to a great extend the levels of the pulp vitality and they should be used wider in dental diagnosis.
Spotkanie w Domu Pracy Twórczej PAN w Mądralinie
Juliusz Minakowski, Maryla Drzewiej
Propozycja utworzenia Klubu Stomatologów otwartego dla wszystkich zainteresowanych Koleżanek i Kolegów, zgłoszona w ub.r. na jednym ze zjazdów koleżeńskich absolwentów Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego AM w Warszawie, doczekała się realizacji.
Sprawozdanie z I Międzynarodowego Kongresu Stomatologicznego na Litwie
Report from I International Stomatologic Congress in Lithuania
Leopold Wagner
W dniach 5-8.06.1997 r. odbył się w Wilnie I Międzynarodowy Kongres Stomatologiczny na Litwie połączony z 4 Kongresem Litewskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Jego organizatorami było Litewskie Towarzystwo Stomatologiczne, Ministerstwo Zdrowia oraz Międzynarodowa Akademia Dentystyczna ADI. Imprezę sponsorowały m.in. firmy: Zendium, Dina, 3M, Voco, Heraeus Kulzer, Stoma, Wrigley, Mars i Dentsply.
Konferencja w Lichtensztajnie
International Media Conference
Juliusz Minakowski, Elżbieta Mierzwińska
Dental Health 2000 – pod tym hasłem odbyła się w Schaan, siedzibie firmy Ivoclar-Vivadent w Lichtensztajnie, w dniach 6-7 czerwca br., międzynarodowa konferencja przedstawicieli radia, telewizji i fachowych czasopism stomatologicznych.