Starcie erozyjne zębów u niepełnosprawnych dzieci 

Erosive tooth wear in disabled children 

Z Zakładu Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Anna Pantelewicz – doktorant, lek. dent. Aneta Witt-Porczyk, lek. dent. Anna Dąbrowska-Gontarczyk

Słowa kluczowe: tooth wear index (TWI), ubytki niepróchnicowego pochodzenia, dzieci z niepełnosprawnościami

Cel pracy: Ocena częstości występowania i nasilenia starć zębów u dzieci i młodzieży niepełnosprawnych fizycznie i/lub psychicznie. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 197 pacjentów obojga płci – 70 z grupy kontrolnej (10,92 ±4,12 lat) oraz 127 z niepełnosprawnościami (12,6 ±4,0 lat): mózgowym porażeniem dziecięcym (50%), upośledzeniem umysłowym (35%) oraz epilepsją (15%). Badania przeprowadziło trzech skalibrowanych lekarzy dentystów w warunkach gabinetu dentystycznego. Pacjenci niewspółpracujący, z licznymi wypełnieniami i ubytkami próchnicowymi, byli wyłączeni z badania. Oceniano obecność, lokalizację i stopień starcia zębów z zastosowaniem zmodyfikowanej wersji wskaźnika starć (Tooth Wear Index – TWI). Wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Zaobserwowano statystycznie istotną różnicę w częstości występowania (73,2% vs. 52,9%) i nasileniu starć (starcia 3° 7,1% vs. 4,3%) między grupą badaną i kontrolną. W grupie badanej stwierdzono statystycznie istotną różnicę w częstości występowania i nasileniu starć u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (89,1% vs. 61,4% – upośledzenie umysłowe/47,4% – epilepsja). Wnioski: Niepełnosprawność jest czynnikiem predysponującym do wystąpienia ubytków niepróchnicowego pochodzenia, wpływa na częstość, jak i nasilenie tych zmian.

Key words: tooth wear index (TWI), erosive lesions, disabled patients

Aim: To assess the incidence and the severity of the tooth wear in the group of patients with physical and mental disability. Materials and methods: In the study 197 both sexes patients were examined – 70 from the control group (10.92 ±4.12) and 127 patients with disabilities (12.6 ±4.0): cerebral palsy 50%, mental retardation 35% and epilepsy 14%. The study was carried out by three calibrated dentists in dental office. Patients uncooperative and with many caries lesions and fillings were excluded from the study. The presence, location and severity of the wear were evaluated using a modified version of the TWI. Results:Statistically significant difference in the incidence (73.2% vs. 52.9%) and intensity of the tooth wear (tooth wear 3° 7.1% vs. 4.3%) between investigated and control groups was observed. In the group with disabled patients the tooth wear more often occurs in patients with cerebral palsy (89.1% vs. 61.4% – mental retardation/47.4% – epilepsy). Conclusions: Disability is predisposing factor for occurrence – frequency and severity, of tooth wear lesions.

Stan uzębienia dorosłych Polaków na podstawie Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej i Jego Uwarunkowań w 2017 roku w regionie Mazowsza

Dental status among Polish adults based on Monitoring of Oral Health and Its Determinants in 2017 year in Mazovia area

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek – kierownik Katedry i Zakładu, lek. dent. Aneta Zduniak – wykładowca, lek. dent. Aleksandra Hajdo – doktorant, dr n. med. Ewa Rusyan – adiunkt 

Z Wydziału Rolnictwa i Biologii Katedry Doświadczalnictwa i Bioinformatyki SGGW: dr hab. Dariusz Gozdowski

Słowa kluczowe: stan uzębienia, próchnica zębów, PUW, wskaźnik leczenia próchnicy, dorośli

Analiza danych epidemiologicznych prowadzona na przestrzeni ostatnich lat sugeruje utrzymujący się niezadawalający stan zdrowia jamy ustnej populacji osób dorosłych w Polsce. Celem pracy była ocena stanu uzębienia osób dorosłych w wieku 35-44 lata zamieszkujących teren województwa mazowieckiego. Badania prowadzone były w ramach Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej i Jego Uwarunkowań w 2017 roku. Uczestników badania w liczbie 100 osób wyłoniono w drodze losowania wielowarstwowego. Ocenę epidemiologiczną stanu uzębienia przeprowadzono zgodnie z kryteriami WHO, uwzględniając: liczbę zachowanych zębów naturalnych, stan próchnicy, wartość wskaźnika PUW i wskaźnika leczenia zachowawczego próchnicy. W badanej grupie średnia liczba zębów naturalnych wynosiła 27,84 ±4,54. Osoby, u których nie stwierdzono zachowanej funkcji żucia, były mieszkańcami terenów wiejskich i stanowiły ponad 11% tej populacji. Brak funkcjonalnego uzębienia zaobserwowano u 11% mieszkańców terenów wiejskich. Występowanie próchnicy stwierdzono u 100% badanych. Średnia liczba PUWZ kształtowała się na poziomie 17,07 ±5,94, a jej poszczególne składowe wynosiły odpowiednio: PZ = 6,44 ±5,37, UZ = 3,14 ±4,73, WZ = 7,49 ±4,96. Wskaźnik leczenia próchnicy w tej grupie wiekowej wynosił 0,53 ±0,32. Uzyskane wyniki badań wykazały, że próchnica zębów wciąż stanowi istotny problem zdrowotny w populacji dorosłych Polaków, co skłania do oceny działań wpływających na jakość opieki stomatologicznej i jej efektywność w aspekcie profilaktyki i terapii stomatologicznej.

Key words: dental status, dental caries, DMFT, Caries Treatment Index, adult

The analysis of epidemiological data carried out over the last years suggests the persisting unsatisfactory level of oral health of the adult population in Poland. The study was carried out as part of the Monitoring of the of Oral Health and Its Determinants in 2017 year. A number of 100 participants aged 35-44 years old were recruited for the study. Epidemiological evaluation of the teeth condition was carried out in accordance with the WHO criteria. The number of natural teeth, the caries status, the level of PUW index and Caries treatment index were evaluated. The average number of natural teeth was 27.84 ±4.54. The lack of functional dentition was observed in 11% of rural population. The incidence of caries in the study group equaled 100%. The mean DMFT score was 17,07 ±5,94 and its individual components were respectively: DT = 6.44 ±5.37, MT = 3.14 ±4.73 and FT = 7.49 ±4.96. The index of caries treatment was 0.51 ±0.36 in this age group. The obtained results showed that dental caries is still a significant health problem in the adult Poles, which leads to the verification of activities affecting the quality of dental care and its effectiveness in the aspect of prophylaxis and dental therapy.

Przegląd chirurgicznych zabiegów periodontologicznych wykonanych w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2002-2017 

Review of periodontal surgery performed in the Department of Periodontal and Oral Mucosa Diseases, Medical University of Warsaw in 2002-2017

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Paulina Szmeichel – rezydent, lek. dent. Sebastian Wojtasiak – rezydent, dr n. med. Bartłomiej Górski

Słowa kluczowe: choroba przyzębia, chirurgia periodontologiczna, periodontologiczna chirurgia plastyczna

Zaawansowane postaci zapaleń przyzębia są wskazaniem do zastosowania wybranej metody leczenia chirurgicznego. Wybór rodzaju oraz techniki zabiegu jest związany z lokalizacją zabiegu oraz warunkami anatomiczno-morfologicznymi okolicy zabiegowej. Praca miała na celu przedstawienie analizy rodzaju periodontologicznych zabiegów chirurgicznych wykonanych w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2002-2017. Analizie poddano 925 periodontologicznych zabiegów chirurgicznych u 686 pacjentów, w tym 482 kobiet (70,3%) i 204 mężczyzn (29,7%) o średniej wieku 38,71 lat. Najwięcej zabiegów periodontologicznych wykonano u kobiet w 4. dekadzie życia, a plastycznych – u kobiet w 3. dekadzie życia. Do najczęściej przeprowadzanych zabiegów należała gingiwoosteoplastyka z wszczepem biomateriału (418 zabiegów).

Key words: periodontitis, periodontal surgery, periodontal plastic surgery

Advanced forms of periodontitis are an indication for the selected surgical treatment method. The choice of type and technique of surgery is related to the location of the procedure and the anatomical and morphological conditions of the surgical area. The paper aims to present an analysis of the type of periodontological surgical procedures performed in Department of Periodontal and Oral Mucosa Diseases, Medical University of Warsaw in the years 2002-2017. The analysis included 925 periodontal surgical procedures on 686 patients, including 482 women (70.3%) and 204 men (29.7%) with an average age of 38.71 years. Most periodontal treatments were performed in women in the 4th decade of life and in plastic surgery in women in the third decade of life. Gingiva-osteoplasty with the biomaterial application was the most frequently performed procedure.

Analiza zależności pomiędzy szkodliwymi nawykami a objawami dysfunkcji narządu żucia wśród studentów fizjoterapii

Depending analysis between harmful oral habits and symptoms of masticatory system dysfunctions among physiotherapy students

Ze Studium Doktoranckiego Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach: mgr Patrycja Świerad

Słowa kluczowe: szkodliwe nawyki, dysfunkcje narządu żucia, mięśnie żucia

Według danych różnych autorów parafunkcje są odpowiedzialne za wystąpienie zaburzeń czynnościowych narządu żucia u dzieci w 40-70% przypadków oraz w 60-80% przypadków u młodzieży i dorosłych. Częstotliwość występowania parafunkcji wzrasta wraz z postępem cywilizacyjnym oraz wzrostem tempa życia. Celem pracy była próba odpowiedzi na pytanie, czy rodzaj parafunkcji narządu żucia ma wpływ na występowanie objawów zaburzeń czynnościowych układu ruchowego narządu żucia. Grupę badaną stanowiło 91 studentów fizjoterapii. Średni wiek wynosił 23,41 ±0,79. Według wskaźnika dysfunkcji układu stomatognatycznego Occlusal Index Gsellmanna 57 badanych (62,6%) miało ciężką postać dysfunkcji układu stomatognatycznego. Analiza związków rang Spearmana wykazała wprost proporcjonalne korelacje, osiągając poziom istotności statystycznej p < 0,05.

Key words: harmful oral habits, dysfunctions of the masticatory system, mastication muscles

According to various authors, parafunctions are responsible for the occurrence of functional disorders of the masticatory system in children in 40-70% of cases and in 60-80% of cases in adolescents and adults. The frequency of appearance of parafunctions increases with the progress of civilization and with the growth of the pace of life. The aim of this study was to answer the question, whether the type of harmful oral habits affects the occurrence of symptoms of masticatory system disorders. The study group consisted of 91 students of physiotherapy. The average age was 23.41 ±0.79. According to the indicator of dysfunction of the Occlusal Index Gsellmann, 57 (62.6%) subjects had severe dysfunction of the stomatognathic system. Spearman’s rank correlation analysis showed statistically significant positive correlations (p < 0.05).

Ekstrakcje zębów mądrości w planowaniu leczenia ortodontycznego – opis przypadków

Extractions of wisdom teeth in planning an orthodontic treatment – case studies

Z Poradni Ortodoncji Centralnego Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi: lek. dent. Katarzyna Fiołna – młodszy asystent, rezydent, lek. dent. Agnieszka Cichosz – młodszy asystent, rezydent, lek. dent. Adam Grobelny – specjalista ortodoncji II stopnia

Słowa kluczowe: zatrzymane zęby trzecie trzonowe, zęby mądrości, ekstrakcje zębów mądrości, wskazania do ekstrakcji zębów mądrości

Określenie obecności trzecich zębów trzonowych oraz ich pozycji w łuku zębowym stanowi bardzo ważny aspekt podczas planowania leczenia ortodontycznego. Przewidywania dotyczące ich wyrzynania bądź ewentualnego zatrzymania w kości były przedmiotem wielu badań. Zęby mądrości można wykryć w obrazie rentgenowskim najwcześniej między 7. a 10. rokiem życia. W tym wieku może wystąpić pierwsza mineralizacja korony. Czas wyrznięcia zęba istotnie się waha – jest podawany średnio około 20. roku życia. Na jednym zdjęciu pantomograficznym mogą występować zawiązki trzecich trzonowców na różnych etapach rozwojowych. Naukowcy podają, że ponad 17% dolnych trzecich trzonowców ulega zatrzymaniu, natomiast ich brak stanowi ponad 10%. Zęby mądrości wykazują wiele odmian anatomicznych. Często zdarzają się zakrzywione wierzchołki korzeni, które mogą istotnie utrudniać zarówno leczenie endodontyczne, jak i ewentualne postępowanie operacyjne. Rzadko obserwuje się zęby szczątkowe. Celem pracy było porównanie poglądów spotykanych w piśmiennictwie odnoszących się do zagadnień dotyczących rozwoju zębów mądrości w szczęce i żuchwie, ich wyrzynania, etiologii zatrzymania oraz określenie wskazań do ekstrakcji.

Key words: impacted third mollars, wisdom teeth, extractions of wisdom teeth, indications for extractions of wisdom teeth

The determination of the occurrence of the third molars and their position in dental arch is important for planning an orthodontic treatment. Prediction of their eruption or impaction have been the subject of many studies. Wisdom teeth can be detected on a X-ray no sooner than between 7 to 10 years old. At that age the crown mineralization can be visible. The time of eruption can vary but usually it is about 20 years old. On one panoramic radiograph the germs on different stage of development can be present. The scientists inform that more than 17% of lower wisdom teeth shale be impacted and about 10% are missing. There are a lot of anatomic differences between third molars. It is very often that the roots are curved which leads to difficulties in both endodontic treatment and extraction. Sometimes wisdom teeth can be rudimentary. The aim of the study was to compare the scientists opinion about the third molars development in maxilla and mandible, their eruption, impaction and denotation the indications for extraction.

Metody oceny stanu miazgi zębów 

Methods of dental pulp status assessment

Z praktyki prywatnej: lek. dent. Marta Olszewska

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek – kierownik Katedry i Zakładu 

Słowa kluczowe: badanie żywotności miazgi, laserowy przepływomierz Dopplera, pulsoksymetr, test elektryczny

Ocena stanu miazgi zęba jest kluczowym elementem leczenia stomatologicznego, wpływającym na rodzaj i przebieg wdrożonej terapii. Optymalna metoda badania stanu miazgi winna być prosta, obiektywna, powtarzalna, niebolesna, nieszkodliwa, dokładna i niedroga. Mimo rozwoju nowych technologii wykorzystywanych w procedurach stomatologicznych dostępne narzędzia diagnostyczne nie spełniają wszystkich powyższych założeń i posiadają szereg ograniczeń. Celem niniejszej pracy było przedstawienie przeglądu aktualnych metod umożliwiających ocenę stanu miazgi zębów.

Key words: pulp vitality test, Doppler flowmetry, pulse oximetry, electric pulp tester

The estimation of dental pulp status is a key factor of dental treatment, which influences the process of implemented therapy. The optimal pulp test should provide a simple, objective, standardized, reproducible, non-painful, non-injurious, accurate, reliable and inexpensive way of assessing the condition of the pulp tissue. Despite of the development of modern technologies used in dental procedures, none of the available diagnostic systems does not meet all of the above assumptions and have a number of limitations. The aim of this review is to present current pulp testing methods which are used for pulp status estimation.

Odbudowa protetyczna zębów po leczeniu endodontycznym – przegląd piśmiennictwa

Prosthetic reconstructions of teeth after endodontic treatment – a literature review

Z Katedry Stomatologii Odtwórczej – Zakładu Protetyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: lek. dent. Katarzyna Rumińska-Kurek, dr n. med. Marzenna Kacprzak-Ogłuszka

Słowa kluczowe: odbudowa protetyczna, zęby leczone endodontycznie, wkłady kk, endokorony, korony protetyczne

Odbudowa zębów po leczeniu kanałowym jest zabiegiem niezbędnym i ważnym, ponieważ decyduje o dalszym rokowaniu zęba. Badania dowodzą, że główną przyczyną utraty zębów po leczeniu endodontycznym jest nieprawidłowo wykonana rekonstrukcja. Zaopatrzenie zęba we wkład koronowo-korzeniowy i koronę protetyczną nie jest już postępowaniem z wyboru. Dzięki technikom adhezyjnym, rozwojowi materiałów ceramicznych i nowych technologii istnieje wiele możliwości rekonstrukcji zachowawczo-protetycznych, ze szczególnym uwzględnieniem zasady oszczędności tkanek zęba. Rodzaj wybranej odbudowy zależy od wielu czynników, takich jak: jakość i ilość tkanek twardych zęba, pozycja zęba w łuku, warunki zgryzowe, stan przyzębia, wiek, oczekiwania pacjenta i jego możliwości finansowe.

Key words: prosthetic reconstruction, endodontic treatment, cast post and core, endocrown, prosthetic crown

Teeth reconstructions after root canal treatment is essential and very important procedure because it affects tooth prognosis. Studies show that the main cause of tooth loss after endodontic treatment is their improper reconstruction. Cast post and core and crowns are no longer considered to be the only right solution. Today, due to adhesive methods and the development of ceramic materials and technology, we have a large range of possibilities for conservative-prosthetic reconstructions, with particular emphasis on the principle of hard tissue conservation. The type of reconstruction depends on many factors such as: quality and quantity of tooth hard tissues, position of the tooth in dental arch, bite conditions, periodontal condition, age, expectations, and financial opportunities of patient.

Badanie stomatologiczne materiału szkieletowego jako źródło informacji o stanie układu stomatognatycznego w okresach historycznych

A dental examination of skeletal material as a source of information about the state of stomatognathic system in historical times

Z Katedry i Kliniki Stomatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu: dr n. med. Natalia Torlińska-Walkowiak – specjalista stomatologii dziecięcej, prof. dr hab. n. med. Maria Borysewicz-Lewicka – kierownik Katedry i Kliniki

Słowa kluczowe: populacja historyczna, starcie zębów, staw skroniowo-żuchwowy, czaszka

Analizy stanu materiału kostnego uzupełniają wiedzę o epidemiologii i diagnostyce różnych chorób w populacji. Pozostają one także cennym źródłem informacji o warunkach życia i zdrowia ludzi w przeszłości. Praca przedstawia wyniki wybranych badań stomatologicznych prowadzonych na materiale antropologicznym w ujęciu historycznym.

Key words: historical population, dental wear, temporomandibular joint, skull

Analyses of a skeletal material can complement knowledge of the epidemiology and diagnosis of various diseases in a population. They remain a valuable source of information about people’s lives and health in the past. This paper presents some dental researches carried on anthropological material from historical point of view.