Stomatologia Współczesna
NR 1/2013
A finite element study of the mandible biomechanics: simulation on patient – specific mandible under specific occlusal conditions
Ocena biomechaniki żuchwy metodą elementów skończonych: symulacja na pacjentach – określona żuchwa w określonych warunkach zgryzowych
From National Medical University, Kiev, Ukraine: prof. Vladislav A. Malanchuk – head of the Department for Oral and Maxillo-facial Surgery, President of Ukrainian Association for Cranio–maxillo–facial Surgery, associate prof. Andrey V. Kopchak – Department for Oral and Maxillo–facial Surgery
From National Technical University of Ukraine “Kiev Polytechnic Institute”: prof. Nikolay G. Krischuk – professor of the Laboratory for computer modeling, National Technical University of Ukraine “Kiev Polytechnic Institute”
Słowa kluczowe: żuchwa, narząd żucia, biomechanika, mechaniczne modelowanie, komputerowe modele 3D, elementy skończone
W pracy przedstawiono biomechaniczną analizę indywidualnych różnic w rozkładzie naprężeń i odkształceń w żuchwie w następ¬stwie obciążeń funkcjonalnych. Badanie wykonano metodą elementów skończonych. Oceniano parametry narządu żucia z uwzględnieniem indywidualnej geometrii kości, jej cech mechanicznych oraz aktywności mięśni żucia w różnych kontaktach zwarciowych. Dla odtworzenia anatomicznej struktury i zachowań niejednorodnego materiału kości wykorzystano dane CT. Obciążenia i warunki graniczne uzyskano na podstawie kalkulacji i pośrednich pomiarów z CT, EMG oraz gnatodynamometrii w określonych warunkach zgryzowych. Uzyskane wyniki przedstawiają graniczne w zakresie fizjologicznym wartości naprężeń i odkształceń u różnych pacjentów. Dla integralnych parametrów, takich jak równoważne naprężenia von Misessa przy równych siłach żucia, różnice między pacjentami wynosiły od 30 do 40% w różnych anatomicznych strefach żuchwy, z asymetrią po lewej i prawej stronie średnio w 16,6% przypadków. Stwierdzono indywidualne różnice: najczęściej w wartościach i kierunkach sił mięśniowych dla różnych mięśni żucia, jak również w architektonice i gęstości kości w strefach obciążenia. U pacjentów z objawami dysfunkcji mięśni i stawów skroniowo–żuchwowych rozkład naprężeń ulegał zmianom jakościowym a wartość naprężęnia w niektórych obsza¬rach żuchwy wzrastała 2,5–3 krotnie. Publikacja w języku angielskim.
Key words: mandible, masticatory system, biomechanics, mechanical modeling,
3D computer models, finite elements
The biomechanical analysis of the individual variations in stress and strain distribution within the mandible under functional loads is presented in the article. The study is based on the patient – specific finite element modeling of the masticatory system parameters, including the proper representation of individual bone geometry, mechanical properties, and activity of the masticatory muscles in different occlusal contacts. For proper reproduction of the anatomic structure and inhomogeneous material behavior of the bone CT data were used. Loads and boundary conditions were assessed by calculations and indirect measurements based on CT, EMG and gnathodynamometry data for specific occlusal conditions. The obtained results represented the limits of the physiological range for stress and strain value in different patients. For integral parameters, such as equivalent stresses by Misess, in equal bite force the variations between patients with intact mandible accounted to 30–40% in different anatomic zones, with the level of asymmetry between left and right sides averaged to 16.6%. The individual variations were determined predominantly by value and direction of the muscular force for different masticatory muscles, as well as by the bone density and architectonics in the loaded zones. In patients with the signs of muscular and joint dysfunction the stress distribution was changed qualitatively and the value of stress in some areas increased by 2,5–3 times.
Ocena skuteczności preparatów ślinozastępczych u pacjentów z kserostomią po przebytej radioterapii w obrębie głowy i szyi
Evaluation of the effectiveness of saliva substitutes in patient with xerostomia after radiotherapy within head and neck region
Z Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Studenckie Koło Naukowe: lek. dent. Piotr Wesołowski, lek. dent. Anna Żaglewska, lek. dent. Anna Mydlak, lek. dent. Patrycja Ostapiuk, lek. dent. Agata Piechal
Z Katedry Protetyki Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Dariusz Rolski, lek. dent. Robert Nieborak
Praca zajęła trzecie miejsce w konkursie XVIII Konferencji Naukowej Studentów Stomatologii im. Michała Kłopotowskiego, Łódź 2012
Słowa kluczowe: kserostomia, preparaty ślino zastępcze, radioterapia
Kserostomia może występować po napromieniowaniu głowy i szyi, a złagodzenie jej objawów można uzyskać wyłącznie stosując preparaty ślinozastępcze. Zatem celem pracy było określenie skuteczności działania tych preparatów u pacjentów z objawami kserostomii po leczeniu uzupełniającym radioterapią nowotworów w obrębie twarzoczaszki. Po zakwalifikowaniu do grupy badawczej otrzymali oni próbki preparatów, które testowali zgodnie z zaleceniami i kolejno oceniali według specjalnie stworzonej ankiety. Zmniejszenie uczucia suchości zostało odno¬towane u wszystkich badanych, ze skutecznością na poziomie 50–70%. Ograniczenie uczucia pieczenia uzyskano w 75%, poprawę funkcji połykania w 85%, mowy – 60% oraz odczuwania smaku w 70% przypadków. Trudności związane z użytkowaniem protez zostały złagodzone u 6 badanych. Po zastosowaniu środków ślinozastępczych wszyscy pacjenci odczuli złagodzenie objawów kserostomii, a nawet ich całkowite ustąpienie. Preparaty ślinozastępcze powinny być rekomendowane jako element wspomagający rehabilitację narządu żucia po zastosowanej radioterapii w obrębie głowy i szyi.
Key words: xerostomy, saliva substitutes, radiotherapy
Xerostomy may occur after irradiation of head and neck and mitigation of its symptoms can be obtained by using saliva substitute. Thus, the aim of study was to determine the efficacy of saliva substitutes in patients who suffer from xerostomy after suplementary treatment of radiotherapy within the facial skeleton. After classification for the study group they received samples of preparations, which they tested in accordance with the recommendations and then evaluated by a specially created survey. Reducing feelings of dry mouth was reported in 100% being examined with the effectiveness of 50–70%. Reduction of mouth burning was achieved in 75%, an improvement of the chewing function in 85%, of speech in 60%, and the sense of taste in 70% of cases. The difficulties associated with the use of dentures have been soothed in 6 respondents. Almost all of patients felt relief of symptoms and even their complete disappearance after the application of saliva substitutes. Using saliva substitutes should be recommended as an element supporting the rehabilitation of the masticatory system after radiotherapy used in the head and neck region.
Jakość życia człowieka dorosłego z uzupełnieniem protetycznym
The quality of life of an adult with dental prosthesis
Z Zakładu Żywienia Człowieka, Instytut Zdrowia Publicznego, Wydziału Nauk o Zdrowiu, Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie: prof. dr hab. n. farm. Małgorzata Schlegel–Zawadzka – kierownik Zakładu
Z Zakładu Immunologii i Alergologii Klinicznej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie: mgr piel. tech. dent. Aneta Wójcikowska
Słowa kluczowe: jakość życia, kwestionariusz SF–36, uzupełnienie protetyczne, proteza zębowa
Oddziaływanie ogólne uzupeł¬nienia protetycznego to poprawa wyglądu twarzy oraz wymowy, dzięki temu pacjent ma dobre samopoczucie, a poprzez lepsze rozdrabnianie pokarmów uzyskuje prawidłowe warunki dla funkcjonowania całego przewodu pokarmowego. Wszystkie te czynniki wpływają na ogólną poprawę jakości życia człowieka. Celem pracy była ocena jakości życia osób dorosłych posiadających uzupełnienie protetyczne uzębienia. Badania przeprowadzono wśród 136 mieszkańców województwa Małopolskiego w przedziale wiekowym od 28 do 88 lat. Do przeprowadzenia badań wykorzystano kwestionariusz ankiety SF–36. Pytania autorskie dotyczyły problemów mogących występować u osób z uzupełnieniem protetycznym. Badania nie wykazały istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami osób posiadających różne rodzaje protez. Płeć badanych osób z różnymi protezami była czynnikiem różnicującym ogólną ocenę jakości życia: w kwestionariuszu SF–36 kobiety stwierdzały niższą jakość życia. Pytania autorskie wykazały, iż rodzaj uzupełnienia protetycznego uzę¬bienia ma wpływ na jakość życia ludzi. W grupie osób z ruchomą protezą stwierdzono najwięcej zastrzeżeń.
Key words: quality of life, SF–36 questionnaire, dental prosthesis, denture
The general influence of dental prosthetic restoration is to improve the face appearance and the diction, as a result the patient has a good state of mind. Through the better food crushing the patient achieves correct conditions for functioning entire alimentary tract. All these factors affect on general improvement of human quality of life. The aim of paper was to investigate the quality of life adults with dental prosthetic restoration. The examination included 136 persons aged from 28 to 88 years from Malopolska province. To perform the research we were using the SF–36 questionnaire, and the author’s questions referring to problems which can occur among people with denture. The examination didn’t demonstrate significant statistical difference between groups having various kinds of dentures. Gender of study persons with various kinds of dentures was a differentiating factor in general rating of quality of life in SF–36 questionnaire, among female group it certified lower quality of life. The author’s questions demonstrate that the kind of dental prosthetic restoration has the influence on human quality of life, among group with removable denture we certified the most exceptions.
Obiektywna i subiektywna ocena ortodontycznych potrzeb leczniczych u młodych dorosłych
Objective and subjective valuation of orthodontic treatment needs in young adult
Z Katedry i Zakładu Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: dr n. med. Liwia Minch – adiunkt, lek. dent. Justyna Warmuz – praktyka prywatna, lek. dent. Elżbieta Moedler – praktyka prywatna, dr n. med. prof. nadzw. Beata Kawala – kierownik Katedry i Zakładu
Słowa kluczowe: obiektywne potrzeby leczenia ortodontycznego, subiektywne potrzeby leczenia ortodontycznego, młodzi dorośli
Subiektywna ocena własnego uzębienia nie zawsze koreluje z obiektywną oceną wad zgryzu i rzeczywistą potrzebą ich leczenia. Celem pracy było zebranie i przedstawienie informacji o tych zależnościach w grupie 25 studentów stomatologii Akademii Medycznej we Wrocławiu (Grupa A) w porównaniu z grupą 25 żołnierzy (Grupa B). W obu grupach brane były pod uwagę dane uzyskane podczas: wywiadu, badania wewnątrz i zewnątrzustnego oraz pytań zadanych w ankiecie, które dotyczyły oceny własnego uzębienia oraz poglądów na temat leczenia ortodontycznego. Na podstawie zebranych informacji stwierdzono więcej
wad zgryzu w grupie żołnierzy, większą subiektywną potrzebę leczenia w grupie studentów stomatologii i różnice pomiędzy subiektywnymi, a obiektywnymi potrzebami leczenia ortodontycznego w obu grupach.
Key words: objective orthodontic treatment needs subjective orthodontic treatment needs young adults
Subjective orthodontic treatment needs are not always connected with objective orthodontic treatment needs. The aim of this study was to collate and present informations about these relations in group of 25 students of dentistry in Wrocław Medical University (Group A), compared to group of 25 soldiers (Group B). In both groups, the following parameters were taken into account: interview, intraoral and extraoral examination and questionnaire regarding estimation of their dentition and view about orthodontic treatment. On the basis of this study we found more malalignments in group of soldiers, bigger self–perceived orthodontic treatment needs in group of students of dentistry and differences between subjective and objective orthodontic treatment needs in both groups.
Odmienny obraz nadliczbowości zębów u bliźniąt jednojajowych
– opis przypadku
Different configuration of supernumerary teeth in monozygotic twins
– a case report
Z Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Agnieszka Chruściel – rezydent, lek. stom. Julia Rosiak – rezydent, dr n. med. Barbara Pietrzak–Bilińska – adiunkt
Słowa kluczowe: hiperodoncja, mezjodens, torbiel zawiązkowa, tomografia komputerowa promienia stożkowego, zęby zatrzymane
Nadliczbowość zębów można zdefiniować jako obecność dodatkowego zęba lub tworu zębopochodnego w odniesieniu do fizjologicznej konfiguracji 20 zębów mlecznych lub 32 zębów stałych. Etiologia tego zjawiska nie jest do końca wyjaśniona, jednak sugeruje się istotną rolę czynników genetycznych. Teorię tę potwierdzają przypadki jednoczesnego występowania zębów nadliczbowych u bliźniąt monozygotycznych oraz współistnienie zjawiska z szeregiem zespołów genetycznych (np. zespołami Gardnera czy Marfana) i wad rozwojowych. Najczęściej spotykanym zębem nadliczbowym (około 50% przypadków) jest mezjodens – zlokalizowany w szczęce między siekaczami przyśrodkowymi. Mezjodens może być przyczyną opóźnienia albo zatrzymania wyrzynania stałych zębów siecznych przyśrodkowych w szczęce u 28–52% pacjentów. Celem pracy była prezentacja przypadku bliźniąt monozygotycznych, u których zdiagnozowano na podstawie badań radiologicznych (pantomogramu i tomografii komputerowej promienia stożkowego) różną konfigurację zębów nadliczbowych.
Key words: hyperdontia, mesiodens, dentigerous cyst, cone beam computed tomography, impacted teeth
Supernumerary teeth may be defined as any teeth or tooth substance in excess of the usual configuration of 20 deciduous and 32 permanent teeth. The etiology of this phenomenon has not yet been fully established, but it has been suggested that genetic factors may be crucial for the development of supernumerary teeth. This theory may be confirmed by the coexistence of supernumerary teeth in monozygotic twins and in several syndromes (i.e. Gardner or Marfan syndrome) and developmental disorders. Mesiodens accounts for almost 50% of supernumerary teeth and is located in the midline between central incisors. It has been reported that mesiodens may cause delay or failure of eruption of the permanent central incisors of the maxilla in 28% to 52% of cases. The aim of the article was to present a case of monozygotic twins who have been diagnosed (on the basis of orthopantomogram and cone beam computed tomography) for the presence of supernumerary teeth of different configuration.
Przeciwbakteryjne leczenie miejscowe w periodontologii
Część I – chemioterapeutyki
Local antimicrobial therapy in periodontology. Part I – chemotherapeutics
Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Jan Kowalski – adiunkt
Słowa kluczowe: choroba przyzębia, chemioterapeutyki, antybiotyki, środki przeciwbakteryjne
Eliminacja biofilmu nazębnego jest jednym z kluczowych celów terapii chorób przyzębia. Podstawową rolę pełnią w tym czynności mechaniczne (skaling, domowe zabiegi higieniczne), natomiast uzupełniającą rolę pełnią miejscowe środki przeciwbakteryjne. W części pierwszej pracy omówiono antybiotyki i chemioterapeutyki, w części drugiej – pozostałe środki przeciwbakteryjne stosowane miejscowo w periodontologii.
Key words: periodontal disease, chemotherapeutics, antibiotics, antiseptics
Dental biofilm elimination is of the key targets of the periodontal diseases` therapy. The primary role is played by mechanical procedures (scaling, home oral hygiene), and supplemental role is played by the topical antibacterial medicaments. In the first part of the work antibiotics and chemotherapeutics were presented, in the second one – the other antiseptics used topically in the periodontology.
Ząb wgłobiony (dens invaginatus)
Część I – etiopatogeneza, klasyfikacja, epidemiologia, obraz kliniczny.
Przegląd piśmiennictwa
Dens invaginatus
Part I – etiopathogenesis, classification, epidemiology, clinical image. Literature review
Z Zakładu Stomatologii Dziecięcej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Katarzyna Bluj–Komarnitka, lek. dent. Beata Dąbrowska, dr hab. n. med. Dorota Olczak–Kowalczyk – kierownik Zakładu
Z Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Instytutu Biostruktury Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Iulian Komarnitki
Słowa kluczowe: ząb wgłębiony, dens invaginatus, dens in dente, etiopatogeneza, klasyfikacja, epidemiologia
Ząb wgłobiony jest jednym z naj¬częściej występujących zaburzeń rozwojowych dotyczących zębów siecznych bocznych szczęki. W piśmiennictwie można spotkać wiele określeń tej wady, takich jak: dens in dente, gestand odontoma, invaginated odontoma. Istnieje wiele teorii dotyczących etiopatogenezy tego zaburzenia. Jedna z nich mówi o wgłobieniu narządu szkliwotwórczego do brodawki zębowej przed okresem mineralizacji. Najbardziej rozpowszechnioną klasyfikacją jest ta podana przez Ohlersa (1957), opisująca trzy typy zęba wgłobionego. Częstość występowania tej zmiany szacuje się na 0,04%–10%. W badaniu klinicznym ząb w zębie może wykazywać charakterystyczne cechy w budowie korony (stożkowaty kształt korony, guzek szponawy, głęboki dołek na powierzchni podniebiennej w okolicy szyjki lub na brzegu siecznym). Przedstawiono szczegółowe informacje dotyczące etiopatogenezy, epidemiologii, klasyfikacji i cech klinicznych zęba wgłobionego.
Key words: dens invaginatus, dens in dente, etiopathology, classification, epidemiology
Dens invaginatus is one of the most common developmental anomalies concerning maxillary lateral incisors. There are many terms in literature used to describe this particular defect such as: dens in dente, gestand odontoma, invaginated odontoma. There are also many theories concerning the ethiopatogenesis of this disorder. One of them describes the invagination of the enamel organ into the dental papilla before mineralization occurs. The most common classification is the one published by Ohlers (1957) describing three types of dens invaginatus. The prevalence of this disorder is estimated to be 0,04% to 10%. During clinical examination dens in dente might have distinctive crown morphology (cone shaped crown, talon cusp, deep groove on the palatal aspect in the cervical or incisial area of dental crown). Detailed information concerning the etiopathogenesis, epidemiology, classification and clinical characteristics of dens invaginatus are presented.
Adaptacja do protez i stomatopatie protetyczne
Adaptation to dentures and denture stomatitis
Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SP ZOZ w Warszawie: lek. dent. Piotr Jaszczyński
Słowa kluczowe: adaptacja do protez, protezy stałe i ruchome, stomatopatia protetyczna
W pracy opisano istotne czynniki wpływające na adaptację do protez. Adaptację można zdefiniować jako proces przystosowania pacjenta do wprowadzonego do jamy ustnej ciała obcego, którym jest proteza. Proces ten może być długotrwały i złożony. Uczestniczy w nim zarówno pacjent, jak i lekarz. Pacjent często nie potrafi poradzić sobie z nową dla niego sytuacją i wa¬runkami w jamie ustnej. Może to wynikać ze sfery psychicznej, estetycznej lub jest związane z bólem. Zdarza się, że lekarz nie dostrzega przyczyn dolegliwości i niedogodności sygnalizowanych przez pacjenta. Trudności te można pokonać dzięki właściwej opiece, wykonując korekty, słuchając uważnie zastrzeżeń, a z drugiej strony pomagając pacjentowi zrozumieć zmiany, które zaszły w narządzie żucia. Następnym problemem jest stomatopatia protetyczna oraz kilka czynników, które mogą ją powodować. W pracy podjęto próbę określenia czynników subiektywnych i obiektywnych wpływających na adaptację do protez stałych i ruchomych.
Key words: denture adaptation, fixed and removable dentures, denture stomatitis
In the paper vital factors which influence the process of adapting to dentures were described. Adaptation in this case, may be defined as a course of adjustment of patient to an alien body inserted in the oral cavity. The process can be longlasting and complicated. Both, the dentist, as well as the patient actively participate in it. The patient often has difficulties during this period with getting used to the changes in oral cavity due to psychological and aesthetic factors, or pain. Sometimes occur that the dental practitioner do not notice the problems and discomfort demonstrated by the patient. These difficulties for the most part can be defeated by proper patient care, performing corrections, listening to the patient complaints and helping them understand the changes taking place in the masticatory system. Another subject is problem of denture stomatitis and a few factors that can cause it. The study attempts to describe subjective and objective factors that influence adaptation to fixed or removable dentures.
Lampy do polimeryzacji: zalety, wady – przegląd piśmiennictwa
Polymerization lamps: advantages, disadvantages – a literature review
Z Prywatnej Praktyki Stomatologicznej w Szczecinie: lek. dent. Łukasz Kozak
Słowa kluczowe: lampy polimeryzacyjne, polimeryzacja, materiały stomatologiczne
Celem pracy było przedstawienie różnych typów lamp do polimeryzacji, jak również omówienie ich wad i zalet. Pomaga to w ocenie ich efektywności oraz w optymalnym wyborze. Naszkicowany został także rys historyczny dotyczący powstania pierwszych materiałów kompozytowych oraz ich dalszy rozwój i znaczenie dla stomatologii. Ponadto wykazano, że skuteczność polimeryzacji zachodzącej w materiale światłoutwardzalnym zależy od częstotliwości i intensywności użytego światła. Wykorzystując eksperymenty nad kinetyką skurczu polimeryzacyjnego stworzono wiele typów lamp, gdzie zastosowano różne źródła światła (lasery plazmowe, argonowe, halogenowe oraz diody emitujące światło niebieskie). Najnowszymi modelami lamp są lampy oparte na technologii diod elektroluminescencyjnych (LED). Ich czas efektywnej pracy jest ponad 200 razy dłuższy od czasu pracy powszechnie dotąd stosowanych lamp halogenowych. Poza tym lampy diodowe mają wiele innych zalet (niewielka intensywność promieniowania, mniejsze zużycie energii), które przemawiają za ich szerokim rozpowszechnieniem i zastosowaniem.
Key words: polimeryzation lamps, polimeryzation, dental materials
The aim of this paper was to present the various types of polymerization lamps and discuss their pros and cons as well. This helps in the assessing of their effectiveness and in the optimal choice. Also historical background for the formation of the first composite materials and their further development and relevance to dentistry has been sketched. In addition, it was shown that the efficiency of the polymerization occurs in the material depends on the frequency and intensity of the light used. Using experiments on the kinetics of polymerization shrinkage many types of lamps were created, which use different light sources (plasma, argon lasers, halogen and blue light emitting diodes). The latest models are lamps based on electroluminescent diodes (LED). Their work time is more than 200 times longer than the time widely used halogen lamps. In addition, LED lamps have many other advantages (low intensity radiation, lower power consumption), that appeal for their wide spreading and using.
Wybrane techniki autoterapii w leczeniu zaburzeń mięśniowych w przebiegu rehabilitacji narządu żucia
Selected self–therapy techniques in the treatment of muscle disorders in the process of masticatory organ rehabilitation
Z Zakładu Protetyki Stomatologicznej Katedry Stomatologii Odtwórczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: lek. dent. mgr fizjoterapii Magdalena Figiel, dr n. med. Andrzej Suchorzewski
Słowa kluczowe: dysfunkcje mięśniowe, rehabilitacja narządu żucia, autoterapia
Zaburzenia mięśniowe występujące w obrębie narządu żucia skłaniają obecnie coraz większą liczbę pacjentów do szukania fachowej pomocy w gabinetach stomatologicznych. Do głównych objawów dysfunkcji mięśniowych należą ból i zaburzenia czynności, co wpływa na to, że pacjent wymaga od lekarza szybkiej i skutecznej terapii. Leczenie tych dolegliwości jest jednak skomplikowane i wymaga współpracy interdyscyplinarnego zespołu, w skład którego wchodzą oprócz protetyków, ortodontów i chirurgów szczękowo–twarzowych, również neurolodzy, psychoterapeuci oraz fizjoterapeuci. Nie powinno się także zapominać o współpracy z pacjentem. Celem poniższego opracowanie jest przedstawienie wybranych technik autoterapii u pacjentów leczonych z powodu zaburzeń narządu żucia. Odpowiednio poinstruowany pacjent może bowiem systematycznymi ćwiczeniami w znaczny sposób przyczynić się do przyspieszenia terapii podstawowej, a także do utrwalenia osiągniętych efektów. Prostota wykonania i odczuwalne efekty powinny zachęcić pacjentów do jej stosowania. Autoterapia winna stać się zatem integralną częścią rehabilitacji narządu żucia.
Key words: muscular dysfunctions, masticatory apparatus rehabilitation,
self–therapy
Nowadays, a greater number of masticatory muscles disorders make patients seek professional help in dental surgeries. Main symptoms of muscular dysfunctions include pain and functional disorders, which makes it necessary for doctors to provide their patients with prompt and effective therapy. Treatment of these symptoms is, however, complicated and requires cooperation of an interdisciplinary team including not only dental prosthetists, orthodontists or maxillofacial surgeons but also neurologists, psychotherapists and physiotherapists. However, it should also be remembered how important patient cooperation is. This study focuses on presentation of selected self–therapy techniques in patients suffering from the masticatory apparatus disorders. Patients that are given adequate instructions on regular exercises may contribute significantly to acceleration of basic therapy as well as to strengthening of its effects. The simplicity and noticeable results should encourage patients to apply it. Therefore, self-therapy should become an integral part of the masticatory apparatus rehabilitation process.
17. Zjazd Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego
17th Congress of the Polish Orthodontic Society
W 2013 r. kolejny, 17. Zjazd Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego odbędzie się w dniach 25–28 września w urokliwej miejscowości, w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, w hotelu „Król Kazimierz”.
Jubileusz sukcesu
Jubilee of success
J. Karbowski
Denon Dental, generalny reprezentant Bego w Polsce, firma znana lekarzom i technikom dentystycznym, o ugruntowanej pozycji na rynku stomatologicznym w bieżącym roku obchodzi 20-lecie działalno¬ści. Uznanie firmy i wysoka jej ocena przez środowisko stomatologów wynika nie tylko z bogatej, stale rozszerzanej oferty handlowej, szczególnie w zakresie protetyki, implantologii i ortodoncji, ale również z powodu cennych inicjatyw i projektów związanych z upowszechnia¬niem nowoczesnych technologii i działań partnerskich w szeroko po¬jętej praktyce dentystycznej (laboratorium – klinika). Z okazji jubileuszu
20-lecia Denon Dental rozmawiamy z Pre¬zesem Zarządu Wiesławem Królikowskim.
Kijów 2012
Kiev 2012
J. Karbowski
W dniach 15–18 listopada 2012 r. gościła w Kijowie kilkunastoosobowa grupa polskich lekarzy dentystów. Wyjazd Koleżanek i Kolegów z Polski na Ukrainę został zorganizowany przez redakcję „Stomatologii Współczesnej” przy współpracy i pomocy Zarządu Stowarzyszenia Lekarzy Periodontologów Ukrainy (TLPU).