Stomatologia Współczesna
NR 1/2004
Ostatnie osiągnięcia w dziedzinie glassjonomerów
Recent developments with glass-ionomers
dr Hien Ngo, Uniwersytet w Adelajdzie, Australia
Słowa kluczowe: próchnica zębów, oszczędne opracowanie ubytku, glassjonomery
Glassjonomery są materiałami na bazie wody i dlatego posiadają właściwości hydrolilnc, które są istotne, gdy dochodzi do zwilżania i łączenia z podobnie zwilżonym podłożem, jakim jest zębina. Od czasu wprowadzenia tego typu materiałów do praktyki klinicznej w 1972 roku (Wilson i Kent 1972) znane są trzy niezwykłe cechy glassjonomerow – długotrwałe uwalnianie fluoru i innych jonów (Forsten 1990, Forss 1993), chemiczne łączenie ze strukturami zęba oraz bioaktywność. Poniższy tekst zawiera opis z wymienionych cech.
Key words: dental caries, minimal intervention technique, glass-ionomers
Zachowania zdrowotne populacji polskiej poddawanej zabiegowi wybielania zębów paskami Whitestrips
Health-related behaviour of the Polish population qualified for tooth bleaching using Whitestrips
lek. stom. Paweł Wiśniewski, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr n. med. Agnieszka Mielczarek, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
prof. dr hub. Maria Wierzbicka, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Anna Kwiatkowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: zachowania zdrowotne, wybielanie zębów, Whitestnps
W wieloośrodkowym badaniu obejmującym populację 170 osób zakwalifikowanych do zabiegu wybielania zębów metodą Whitestrips przeprowadzono badanie ankietowe i przedmiotowe. Zebrano dane na temat stanu ogólnego pacjentów, zachowań zdrowotnych, wcześniejszych doświadczeń z wybielaniem zębów, występowania nadwrażliwości oraz posiadanych nawyków higienicznych. W badaniu wewnątrzustnym oceniono stan dziąseł i stan higieny jamy ustnej za pomocą wska?ników Pil i GBI.
Key words: health-related behaviour, tooth bleaching, Whitestrips
In the multicentre study involving 170 subjects gualified for tooth bleaching using Whitestrips. a guestionnaire study and clinical examination was performed. Data was collected concerning the systemic health patients, health-related behaviour, previous experience of tooth bleaching tooth hypersensitivity and hygienic habits. In the intraoral examination the state of the gingiva and oral hygiene were evaluated using P1I and GBI respectively.
Poziom świadomości prozdrowotnej oraz stan higieny jamy ustnej u pacjentów po zabiegu transplantacji nerki
The level of health awareness and oral hygiene status in the group of patients after renal transplantation
dr n. med. Małgorzata H.J. Sikorska-Jaroszyńska, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie
dr n. med. Andrzej Jaroszyński, adiunkt w Klinice i Katedrze Nefrologii AM w Lublinie
prof. dr hab n. med. Maria Mielnik-Błaszczak, kierownik Katedrv i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie
prof. dr hab. n. med. Andrzej Książek, kierownik Kliniki i Katedry Nefrologii AM w Lublinie
Słowa kluczowe: próchnica, higiena jamy ustnej, promocja zdrowia, świadomość prozdrowotna,
przeszczep nerki
Badaniem stomatologicznym objęto 27 stabilnych pacjentów po przeszczepie nerki. Przeprowadzono badania kliniczne i analizę statystyczną. Uzyskane wyniki upoważniają do następujących wniosków: stan wiedzy dotyczący zdrowia jamy ustnej oraz metod zapobiegania próchnicy zębów i chorobom przyzębia wśród pacjentów po zabiegu transplantacji nerki jest niezadowalający; istnieje związek między wskaźnikiem CIS (Calculus Index Symplified) a liczbą Pp – wraz ze wzrostem wska?nika CIS wzrasta również liczba Pp. U pacjentów po przeszczepie nerki konieczna jest intensyfikacja promocji zdrowia oraz działań profilaktycznych, jak również ścisła współpraca między lekarzem stomatologiem a nefrologiem
Key words: caries, oral hygiene, health promotion, health awareness, renal transplantation
The subjects of the examination were 27 stable renal transplanted patients. Clinical research. guestionnaire tests and a statistical analysis were carried out. The obtained results seem to allow for the following conclusions: knowledge about caries and periodontal diseases prevention patients after renal transplantation is not satisfactory; there existed the relationship between the increase of Calculus lndex Symplified and the increase of Ds index. There is the necessity of health promoting among renal transplanted patients, and strict cooperation between dentists and nephrologists.
Wybrane składniki śliny u chorych na astmę i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc
Selected components of the saliva in patients with asthma and COPD
lek. stom. Joanna Kobierska-Brzoza, asvstent w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu
dr n. med. Dorota Bader-Orłowska, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu
dr n. med. Alina Wrzyszcz-Kowalczyk, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu
dr n. med. Beata Pregiel, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu
prof. dr hab. Urszula Kaczmarek, kierownik Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu
Słowa kluczowe: astma, POChP, składniki śliny
Leczenie astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) wymaga długotrwałego stosowania, głównie drogą wziewną, leków mogących wpływać na wydzielanie i skład śliny. Celem pracy była ocena poziomu wybranych składników śliny u chorych na te schorzenia. Określano poziom białka całkowitego, aktywność ?-amylazy, lizozymu bez (Lzl) i po wytrąceniu mucyn (Lz2), peroksydazy ślinowej oznaczanej bez (SPO1) i po dializie śliny (SPO2), mieloperoksydazy oraz tiocyjanków. Wyniki wskazują na istotne zmniejszenie stężenia białka całkowitego, lizozymu, u osób chorych w porównaniu z grupą kontrolną osób zdrowych. Aktywność ?-amylazy oraz poziom tiocyjanków były nieznacznie niższe u chorych. Poziomy aktywności ślinowej peroksydazy i mieloperoksydazy były nieco wyższe. Zaobserwowano ponadto istotnie wyższą średnią aktywność ?-amylazy, lizozymu (Lzl) oraz nieco wyższą mieloperoksydazy u pacjentów z POChP w porównaniu z chorymi na astmę. Również stężenie białka całkowitego było nieznacznie wyższe u chorych z POChP. Uzyskane dane sugerują zmiany w składzie niestymulowanej śliny mieszanej u pacjentów z astmą i POChP.
Key words: asthma, COPD, saliva composition
Patients with asthma and COPD need long-term administration of inhaled medication which can affect secretion of whole saliva and its composition. The purpose of this study was the evaluation of changes in selected saliva components in these patients. The total protein concentration activity of ?-amylase, lysozyme without (Lz1) and with mucin precipitation (Lz2), salivary peroxidase before (SP01) and after dialysis of salivary samples (SPO2), myeloperoxidase and the concentration of thiocyanates were estimated. The results showed significantly decreased concentration of total protein and lysozyme in patients than their healthy controls. Activity of the ?-amylase and the level of thiocyanates were slightly decreased in patients group. The levels of salivary peroxidase and myeloperoxidase were slightly increased in patients. There were also significantly increased activity the ?-amylase, lysozyme (Lz1) and slightly increased level of myeloperoxidase in patients with COPD than in those with asthma. The total pro concentration was also higher in patients with POChP The results suggest some changes in the composition of whole saliva in patients with asthma and COPD.
Sedacja wziewna N2O/O2 w codziennej praktyce stomatologicznej
Conscious sedation N2O/O2 in everyday dental practice
dr n. med. Jolanta Szymańska, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie
prof. dr hab. n. med. Maria Mielnik-Błaszczak, kierownik Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie
Słowa kluczowe: stomatologia, podtlenek azotu, sedacja wziewna, bezpieczeństwo pracy
W celu zmniejszenia strachu i napięcia nerwowego związanego z leczeniem stomatologicznym stosuje się sedację wziewną podtlenkiem azotu. Rosnące zainteresowanie sedacją wziewną skłoniło autorki do przedstawienia tej metody. Na podstawie najnowszego piśmiennictwa podano wskazania i przeciwwskazania do jej stosowania. Zwrócono szczególną uwagę na zasady bezpieczeństwa pracy z podtlenkiem azotu. Podkreślono, że korzyści wynikające ze stosowania podtlenku azotu w codziennej praktyce stomatologicznej są większe niż ryzyko związane z jego użyciem.
Key words: dentistry, nitrous oxide, conscious sedation, work safety
Conscious sedation is used in order to reduce fear and anxiety experienced during dental treatment. The substantial increase in interest in using conscious sedation induced the authors to present this method. The presentation of the method, including its benefits and risks, is based on the latest literaturę. Careful attention has been paid to the presentation of work safety reguirements while working with nitrous oxide. It has been stressed that benefits resulting from using nitrous oxide in everyday dental practice arę morę numerous than that risks involved.
Zastosowanie i mechanizm działania morfogenetycznych białek kości
The use and the mechanism of the activity of Bonę Morphogenetic Proteins (BMPs)
dr hab. n. med. Anna Kurnatowska, kierownik Zakładu Periodontologii i Chorób Błonv Śluzowej Jamy Ustnej Katedry Stomatologii Zachowawczej, Endodoncji i Periodontologii UM w Łodzi
lek. stom. Borys Karolewski, Zakład Periodontologii i Chorób Błonv Śluzowej Jamy Ustnej Kaledry Stomatologii Zachowawczej, Endodoncji i Periodontologii UM w Łodzi
Słowa kluczowe: białka morfogenetyczne kości, regeneracja kości, czynniki wzrostu, kinaza tyrozynowa,
wewnątrzkomórkowe przekazanie sygnału
Morfogenetyczne białka kości (BMP) są tematem interesującym przede wszystkim tych lekarzy stomatologów, którzy zajmują się zabiegami odtwórczymi w obrębie twarzoczaszki. W pracy przedstawiono rolę BMP w organizmie człowieka i ich wpływ na funkcjonowanie komórek. Omówiono właściwości biochemiczne BMP, receptory, z jakimi się łączą, drogę transdukcji sygnału do jądra komórkowego oraz rolę białek modulujących działanie BMP. Opisano również badania doświadczalne przeprowadzone na różnych gatunkach zwierząt, wyniki pierwszych badań przeprowadzonych na ludziach. Zwrócono także uwagę na udział białek BMP w procesach nowotworowych.
Key words: bone morphogenetic protein, bone regeneration, growth factors, tyrosine kinase
The Bone Morphogenetic Proteins (BMP) aroused interest of stomatologist especially those performing surgical reconstructive procedures within maxillofacial area. This study shows the role of the BMPs m human body and their impact on the functioning of the cells. The BMP biochemical properties, receptors they are combined with, the tract of the signal transduction to the nucleus of the cell and the role of other proteins modulating the activities of BMP are presented. We also describe the experiments carried out on animals of different species and the results of the first experimental BMP-treatment on human beings. Some attention was also given to the processes of BMP-role in cancerous.
Występowanie przeciwciał IgG przeciwko Helicobacter pylori u pacjentów Poradni Chirurgii Stomatologicznej SLS w Bytomiu
The occurrence of IgG antibodies against Helicobacter pylori in outpatients of SLS Clinic Dental Surgery at Bytom
dr n. med. Ewa Nowak, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej w Bytomiu Śl. AM w Katowicach
dr n. med. Klaudia Niepsuj, adiunkt w Katedrze i Oddziale Klinicznym Chorób Wewnętrznych i Medycyny Fizykalnej w Bytomiu Śl. AM w Katowicach
mgr Ilona Nolewajka-Lasak, asystent w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii i Immunologii w Zabrzu Śl. AM w Katowicach
Słowa kluczowe: Helicobacter pylori, jama ustna
Helicobacter pylori jest bakterią bardzo rozpowszechnioną wśród pacjentów Poradni Chirurgii Stomatologicznej SLS w Bytomiu. Pacjent z dodatnim Helico Testem jest najczęściej osobą w średnim wieku, pracującą zawodowo, nie dbającą o higienę jamy ustnej i mającą kilka zębów z ubytkami próchnicowymi. Bardzo niepokojąca i wskazująca na potrzebę szerszych badań pracowników medycznych jest obecność przeciwciał IgG przeciwko Helicobacter pylori u dużej liczby personelu medycznego.
Key words: Helicobacter pylori, oral cavity
Helicobacter pylori is a very common bacteria among the outpatients of SLS Clinic Dental Surgery at Bytom. A patient with positive Helico Test is most freguently a middle-aged person, having a regular job, with neglected oral hygiene and several carious cavities. The presence of IgG antibodies against Helicobacter pylori in large number of medical staff is alarming and indicates the necessity for further study.
Wybrane badania laboratoryjne przydatne w diagnostyce różnicowej krwawień poekstrakcyjnych w praktyce stomatologicznej
A select laboratory investigations usefulness in differential diagnosis of postextraction bleeding in dental practice
dr n. med. Bogutmił Lewandowski, ordynator Oddziału Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Rzeszowie
Słowa kluczowe: badania laboratoryjne, diagnostyka różnicowa, krwawienia poekstrakcyjne
Na podstawie przeglądu piśmiennictwa i własnych doświadczeń omówiono wybrane zagadnienia badania krwi przydatne w diagnostyce różnicowej krwawień poekstrakcyjnych
Key words: laboratory investigations, differential diagnosis, postextraction bleeding
On the basis of the literature and own observation the author presents a select blood count in differential diagnosis of postextraction bleeding in dental practice.
Zastosowanie systemu Shade Analyzer firmy Ivoclar-Vivadent przy określaniu koloru zębów – doniesienie wstępne
The use of Shade Analyzer system from Ivoclar-Vivadent in determining the colour of teeth – a preliminary report
lek. stom. Konrad Małkiewicz, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie, studia doktoranckie
lek. stom. Marek Prątnicki, Katedra i Zakład Protetyki IS AM w Warszawie
dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: ocena koloru, fotografia cyfrowa
Celem pracy była ocena przydatności systemu Shade Analyzer firmy Ivoclar-Vivadent do oceny koloru zębów w warunkach klinicznych. U 27-letniego pacjenta wykonano serię 20 pomiarów koloru siekaczy górnych kamerą wewnątrzustną Shade Analyzer. Uzyskane wyniki porównano z oceną koloru tychże zębów przez 20 lekarzy stomatologów. W przypadku oceny koloru techniką fotografii cyfrowej uzyskano stuprocentową powtarzalność pomiaru. Ocena koloru określona przez lekarzy biorących udział w badaniu znacząco różniła się od siebie. Na podstawie analizy otrzymanych wyników sformułowano następujące wnioski:
1.System Shade analyzer wykazuje wysoką powtarzalność pomiaru koloru zęba, co czyni go przydatnym w stomatologii estetycznej.
2.Ocena koloru dokonywana za pomocą narządu wzroku w dużym stopniu zależy od warunków oświetlenia.
3.Rozbieżności w ocenie koloru zębów tego samego pacjenta uzyskane przez różne osoby w tych samych warunkach oświetlenia wskazują na potrzebę opracowania dla potrzeb stomatologii odtwórczej powtarzalnych i obiektywnych sposobów oceny koloru zębów.
Key words: assessment of color, digital photography
The aim of the study was to evaluation of the use of the Shade Analyzer system from Ivoclar-Vivadent in assessing teeth colour under clinical conditions. A series of 20 measurements of the teeth colour of the upper incisors was made in a 27-year-old patient using an intraoral Shade Analyzer camera. The results were compared with assessment of teeth colour made by 20 dentist. In the case of evaluating colour by the digital imaging, repeatability was 100%. Results of the assessment by the dentist varied significantly between themselves. Conclusions:
1.The Shade Analyzer system shows a high level of repeatability of teeth colour assessment, which makes it a valuable piece of equipment in an aesthetic dentistry.
2.Results of visual assessment of colour depend to a significant degree on lighting conditions.
3.Variability between the assessment of the teeth colour in one patient made by different examiners under the same lighting conditions suggest a need to find repeatable and objective methods of assessing teeth colour in dentistry.
Porównanie testu elektrycznego miazgi zębów u młodzieży licealnej oraz studentów stomatologii
Comparison of electric dental pulp test in secondary school children and dentistry students
dr n. med. Krzysztof Woźniak, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
dr hab. n. med. Jadwiga Buczkowska-Radlińska, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
prof. dr hab. n. med. Krystyna Opalko, kierownik Zakładu Propedeutyki Stomatologii i Pracowni Fizjodiagnostyki i Terapii Stomatologicznej PAM w Szczecinie
lek. stom. Anna Wo?niak, Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Stomatologiczna w Szczecinie
lek. stom. Agata Michoń, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
Słowa kluczowe: test elektryczny miazgi zębów, młodzież licealna, studenci stomatologii
Celem przedstawionej pracy było porównanie żywotności miazgi zębów u 50 uczniów szkoły średniej w wieku 15-16 lat oraz 50 studentów stomatologii. Pomiary wykonano obustronnie na przyśrodkowych zębach siecznych szczęki. ?rednie wartości progu elektropobudliwości badanych zębów u młodzieży szkolnej wyniosły 19,32 V (Unistom S-90) i 103,3 V (Vitality Scanner). U studentów stomatologii średnie wartości progu elektropobudliwości miazgi badanych zębów były niższe: 13,35 V (Unistom S-90) i 51,42 V (Vitality Scanner). Istotnie niższe średnie wartości stwierdzono tylko przy użyciu aparatu Vitality Scanner.
Key words: electric pulp testing, secondary school children, dentistry students
The aim of present study was to comparison of dental pulp vitality in 50 secondary school children aged 15-16 years and 50 dentistry students. It was measured bilaterally from the maxillary central incisor. The average value of examined teeth in school children was 19,32 V (Unistom S-90) and 103,3 V (Vitality Scanner). For dentistry students the average value of examined teeth was lower: 13,35 V (Unistom S-90) and 51,42 V (Vitality Scanner). Significantly lower mean scores were obtained only with using Vitality Scanner.